Ўқишга, ишга бориш ёки узоқроқ сафарга чиқиш учун турли замонавий уловлар кеча-ю кундуз халқ хизматида. Уловларга телевизор, радио ва аудиолар ўрнатилган. Зерикиб қолмаслик учун улар ҳам керак. Аммо...
Яқинда бир сафарга чиқишга тўғри келди. Манзилга тезроқ бориш мақсадида ҳамкасабалар тезюрар поездга чиқдик. Темир йўл ходимлари хушмуомалалик билан йўловчилардан хабар олиб туришди. Бу барчага хуш келди. Вагон турли ёшдаги йўловчиларга тўлган. Ҳаммага кўриш қулай бўлган баландроқ жойга телевизор ўрнатилган экан. Назоратчи йўловчиларни зериктирмаслик учун телевизорни ёқиб қўйди.
“Дизайн 2016”ни томоша қилишга ҳамма мажбур қолди. “Кулгу усталари” тайёрлаган беҳаё шоу дастурдаги бачканаликлар қандай мақсадда йўловчиларга намойиш этилгани бизни ҳайрон қолдирди. Менинг ёнимда ёшгина талаба қиз ўтирган эди, орқамизда эса балоғатга етган йигитлар ўтирибди. “Қизиқчи”лар шармандалик чўққисига чиққан вақтда ёнимдаги талаба қизда қаттиқ уялиш ҳолатини сездим. Ҳар ҳолда қизнинг уялгани менинг қалбимга озгина таскин берди. Аммо, бу ҳолат яна ва яна такррорланаверса, беҳаёлик одатга айланиб қолмасмикан? Шариатда ҳам, ўзбекчиликда ҳам сир сақланиши муҳим бўлган ҳолатлар бугун катта экранларда намойиш этилса, эртага ёш авлоднинг аҳволи нима бўлади? Уларнинг иймон-эътиқодини тарбиялаш ўрнига ўй-фикрини бузишга ҳатто жамоат транспортлари ҳам хизмат қилса, бу қандай оқибатларга олиб келиши мумкин?..
Шармсиз вайсашлардан эсон-омон қутулдик. Телевизор ўчди. Назоратчи ака яна ниманидир улади. Энди буниси яхшироқ бўлса керак деб ўйладим. Чет эл киноси экан. Ғайритабиий воқеалар, ўта шовқин-суронли тўфонлар, хуллас, “кулгу” дан кейин трагедик кино намойиши йўловчиларни роса чарчатди. “Ёрдам беринг...”, деган қичқириқлар асабларни қақшатди. Бир маҳал бу кино тугагач, яна “Дизайн 2016” бир бошдан охиригача намойиш этилди.
Ҳамроҳларимиз, ҳаммамиз аёл киши бўлганлигимиз боис назоратчи акага эътироз билдира олмадик. Аммо бу ҳодисани қоғозга туширишга азму қарор қилдим. Чунки ҳар биримиз жамият маънавияти учун масъул бўлмоғимиз лозим деб ўйладим. “Оммавий маданият” чегара билмай истило қилиб олаётган бугунги жамиятда ҳеч бўлмаса транспорт воситалари маданиятсизликка ёрдам бермаса яхшироқ бўлар эди.
Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазратлари “Ижтимоий одоблар” деган нодир қўлланмасининг “Йўл одоблари” мавзусида: “Йўл одобларидан яна бири кишиларни яхшиликка чақириб, ёмонликдан қайтаришдир. Бу иш доимо қилинадиган ишлардан эканлигини яхши биламиз. Жумладан, йўлда жамият аъзоларини яхшиликка чақириб, ёмонликдан қайтаришга эҳтиёж жуда ҳам кучли бўлади” (219-бет), деб ёзгани фикримизнинг яққол далилидир. Йўлда турли ёшдаги ва савиядаги кишилар тўпланган вақтда одоб-ахлоқ меъёрларига мос келадиган намойишлар тақдим этилса жамият маънавияти ривожига ҳисса бўлади деб ўйлаймиз...
Мунира ХЎЖАЕВА,
“Жўйбори Калон” аёл-қизлар ўрта махсус ислом билим юрти тарбиячи- ўқитувчиси