Муҳтарам Президентимиз ташаббуслари билан ўтказилиши анъанага айланган “Яшил макон” экологик лойиҳаси доирасида ҳар йили 200 миллион туп дарахт ва бута кўчатини экиш ва шу орқали мамлакатимиз яшил майдонларини амалдаги 8 фоиздан 30 фоизга ошириш режа қилинган. 

Ўтган давр мобайнида мамлакат бўйлаб турли давлат идоралари,корхона ва ташкилотлар томонидан ушбу ташаббус кенг қўллаб-қувватланиб, лойиҳага барча бирдек ўз ҳиссасини қўшиб келмоқда. 

Мазкур ташаббус юзасидан  мамлакатимизда кенг қулоч ёзган “Яшил макон” умуммиллий лойиҳаси доирасида вилоятимизнинг барча жойларида хайрли ишлар олиб борилмоқда. Умуммиллий тадбир доирасида жорий йил 04 11 2022  куни  “Ҳидоя” ўрта махсус ислом билим юртида ҳам  кўчат экиш тадбири бўлиб ўтди. 

“Ҳидоя” ўрта махсус ислом билим юртининг талабалари, ўқитувчи ва ходимлари иштирок этдилар.   

Тадбир давомида 50 туп манзарали   кўчатлар, 40 тупдан ортиқ мевали дарахтлар ва 80 туп гул кўчатлари экилди. Юртимиз бўйлаб кенг миқёсда ўтказилаётган  “Яшил макон” умуммиллий лойиҳаси доирасида амалга оширилаётган бу каби тадбирлар ҳудудлар қиёфасини обод этиш баробарида, табиатни асраш, экологик мусаффоликни таъминлашга кўмак бериши билан аҳамиятлидир. 

Билим юрти матбуот хизмати

Мерос илмига Аллоҳ таолонинг Ўзи асос солгандир. Бу илмнинг фазли жуда ҳам улуғдир. У “Илмнинг ярми”, ҳам дейилади. Айнан мерос оятлари Қуръони Каримнинг “Нисо”, яъни “Аёллар” сурасида нозил бўлгандир.
Аллоҳ таоло Нисо сураси 11- оятида қуйидагича марҳамат қилади:

يُوصِيكُمُ اللّهُ فِي أَوْلاَدِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الأُنثَيَيْنِ

“Аллоҳ таоло фарзандларингизга (тегишли мерос) ҳақида бир ўғил учун икки қиз улуши баробарида мерос беришни амр қилур.

Ушбу оятда жоҳилият ҳукмига қарши равишда меросда аёл кишининг ҳам ҳаққи борлиги биринчи бор очиқ-ойдин айтилмоқда. Шу билан бирга, болаларга отасидан қолган меросни тақсимлашда икки қизга теккан улуш бир ўғилга тегиши айтилмоқда.

Шариати исломия эркак ва аёл меросини бир-биридан фарқли қилиб тақсимлашда бир неча улуғ ҳикматларни назарда тутган. Эркак аёлдан бир баробар ортиқ мерос олишининг ҳикматини уламолар қуйидагича келтирадилар:

1. Аёл киши ҳожат ва яшаш шароитлари билан тўла кафолатланган. Яъни, унинг нафақаси отаси, эри, ўғли, акаси ва бошқа эркак қариндошларининг зиммасидадир. Шунинг учун у меросни эркак билан тенг олишга эҳтиёжи йўқ.

2. Аёл бировга нафақа қилишга буюрилмаган, яъни, аёл эркаклар каби оиласини, фарзандларини ва бошқа нафақаси вожиб бўлган қариндошларига нафақа қилишга буюрилмаган.

3. Эркакнинг сарфу харажатлари жуда кўпдир. Демак, молга бўлган эҳтиёжи ҳам аёлникига қараганда кўпроқ бўлади.

4. Маълумки, эр аёлига маҳр беришга мажбурдир. Шунингдек, у аҳли аёли, фарзандларини яшаш, кийим-кечак ва таом билан таъминлашга буюрилган.

5. Фарзандлар таълим-тарбияси учун кетадиган сарф-харажатлар, уларнинг ва аёлнинг муолажаси учун бўладиган харажатлар ҳам эрнинг зиммасида бўлади.

Шу билан бирга Ислом аёлларни ўз раҳмати билан ўраб қўйди. Ислом шариати аёлларга ўз молидан нафақа қилишга, оила харажатлари учун ёки фарзандлар таълим-тарбияси учун сарфлашга буюрмайди. Бу харажатлар эркакга юкланган.

Ислом аёл зотини туғилганидан то вафот этгунига қадар эркак қариндошлари тўла таъминлайдиган қилиб қўйган. Бунинг устига, уларни меросдан ҳақ оладиган қилиб белгилаган. Аёл зоти қиз ўрнида бўлса, Ислом шариати бўйича, унинг барча нафақаси отасининг зиммасига ўтади. Отаси вафот этса, ака-укалари зиммасида бўлади. Бу ҳақ вожиб ҳақ бўлиб, агар нафақа бериши лозим бўлган киши бундан бош тортадиган бўлса, Ислом ҳукумати куч ишлатиб бўлса ҳам, уни олиб беради. Шунингдек, аёл киши турмушга чиққанида унинг барча нафақаси эрининг бўйнидаги вожибга айланади.

Исломда аёл кишига бирор кишини нафақа билан таъминлаш мажбурияти юклатилмайди. Аёлнинг ўзига, фарзандларига, оиласига эри сарф қилади.

Шунингдек, оила қуриш вақтида ҳам куёв маҳр беради, келин маҳр олади. Аёл кишининг, фарзандларнинг яшаш жойи, таоми, кийими, таълим-тарбияси ва даволанишлари учун кетадиган сарф-ҳаражатлар ҳам эрнинг зиммасига тушади. Аёлга шунча шароитларни яратиб бериб туриб, яна унга меросдан улуш берса, Ислом адолатсизлик қилган бўладими?!

Хулоса қилиб айтадиган бўлсак, Ислом тузумида аёл киши моддий жиҳатдан бир лаҳза ҳам қаровсиз қолмайди. Бундай ҳолатда у ўзига теккан меросни хайр-эҳсонга ёки бошқа ўзи хоҳлаган нарсаларга сарф қилиши қолади, холос. Бу ислом шариатининг аёлларни ҳимоя қилишининг бир кўринишидир.

Тошкент ислом институти 403-гуруҳ талабаси
Абдуллаева Робия

Мазкур асар бугунги кунимиз учун ғоят қимматлидир. Унда ибодатга оид: намоз, рўза, ҳаж; жамият ва инсонлар ўртасидаги муносабатларга оид: садақа, савдо, ижара, шартнома; ижтимоий ахлоққа оид: чиройли хулқ, яхши амал, ширинсўзлик; охират масалаларига оид: жаннат-дўзах ва уларнинг сифатлари, савол-жавоб каби масалаларни қамраб олган ҳадислар тўпланган.

Китоб номи: Муснади Кеший (1-жуз)

Муаллиф: Абд ибн Ҳумайд Кеший

Саҳифалар сони: 400 бет
Бичими: 70х100 1/16
Муқоваси: Қаттиқ
Алифбоси: Кирилл

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмитанинг 2021 йил 18 июндаги 03-07/3931-сонли хулосаси асосида нашрга тайёрланди.

Мурожаат учун: (66) 240-20-19

"Ҳазрати Али" жоме масжиди имом-хатиби

Салоҳиддин домла Шарипов

Бугун, 4 ноябрь куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Нуриддин домла ҳазратлари Тошкент шаҳридаги Ҳастимом даҳасида жойлашган "Ҳазрати Имом" жомесига жума намозига келган минг-минглаб мўмин-мусулмонларга “Ҳалол савдо – барака омили” мавзусида мавъиза қилиб бердилар.

Муфтий ҳазратлари динимизда савдо-сотиқда ҳалол бўлишга тарғиб қилиниб, ростгўй ва ҳалол савдогарларга юксак мартабалар ваъда қилингани ҳақида сўзлаб, жумладан бундай дедилар: 

– Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ростгўй савдогар Қиёмат кунида аршнинг соясидадир” (Имом Дайламий ривоятлари), деганлар. Яна бир машҳур ҳадисда бундай марҳамат қилганлар: “Ростгўй, омонатдор тижоратчи одам набийлар, сиддиқлар ва шаҳидлар билан биргадир” (Имом Термизий ривоятлари). Савдогар киши мана шундай улуғ мақомга эришиши учун ушбу касбнинг шаръий қоидаларига амал қилиши билан биргаликда ростгўйликни ўзига дастури амал қилиб олиши лозим. 

Гўзал ва манфаатли мавъиза якунида хайрли дуолар қилинди. 

Ташриф ва жума мавъизаси ижтимоий тармоқларимиз орқали онлайн узатилди. 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати