Аллоҳ таоло Ўз иродаси билан инсон зотини яратди ва унга ақл, идрок, онг ато этиб, бошқа барча жонзотлардан азиз ва мукаррам айлади. Аллоҳ таоло марҳамат қилиб айтди:
“Дарҳақиқат, (Биз) Одам фарзандларини (азиз ва) мукаррам қилдик ва уларни қуруқлик ва денгизга (от-улов ва кемаларга) миндириб қўйдик ҳамда уларга пок нарсалардан ризқ бердик ва уларни Ўзимиз яратган кўп жонзотлардан афзал қилиб қўйдик” (Исро, 70).
Шу билан бир қаторда унга буюк масъулият — Аллоҳ ва унинг Расулига иймон келтириш, ер юзини обод этиш, инсон наслини давом эттириш, жамиятга фойда келтириш, зулм ва разолатни бартараф этиш, турли гуноҳлардан сақланиш ва доимо яхшилик қилиш каби улкан омонатни ҳам фақат унинг зиммасига юклади. Бу ҳақда Парвардигор марҳамат қилиб айтади:
“Биз (бу) омонатни (чин бандалик омонатини) осмонларга, Ерга ва тоғларга таклиф этдик, улар уни кўтаришдан бош тортдилар ва ундан қўрқдилар. Инсон эса уни ўз зиммасига олди…” (Аҳзоб, 72).
Инсоннинг юрти ва миллатига хиёнат қилиши оғир гуноҳ бўлиб, ўз зиммасига олган илоҳий омонатга мувофиқ амал қилмаган бўлади.
Разил, иймони йўқ, гиёҳванд моддаларнинг ноқонуний савдосидан келаётган катта-катта маблағлар эвазига қутураётган кимсаларнинг хуружи юртимиз тинчлиги ва халқимиз осойишталиги, фарзандларимизнинг келажагига қаратилган тажовуздан ўзга нарса эмас.
Террорчилик ҳаракатлари, зулм, зўравонлик муқаддас динимизнинг инсонпарварлик, меҳр-оқибатга йўғрилган таълимотига мос келадими? Йўқ, албатта. Бу инсониятга қаратилган мудҳиш жиноят ҳисобланиб, Ислом таълимоти уни қатъий қоралаб, рад қилади. Аллоҳ таоло айтади:
“…Бирор жонни ўлдирмаган ёки Ерда (бузғунчилик ва қароқчилик каби) фасод ишларини қилмаган инсонни ўлдирган одам худди ҳамма одамларни ўлдирган кабидир. Унга ҳаёт бахш этган (ўлимдан қутқариб қолган) одам эса барча одамларни тирилтирган кабидир. Уларга расулларимиз (илоҳий) ҳужжатларни келтирганлар. Сўнгра уларнинг кўпчилиги ўшандан кейин (ҳам) Ерда исроф қилувчилардир” (Моида, 32).
Ушбу оятдаги “исроф қилувчилардир” хабаридан мурод — мол-дунёни исроф қилиш эмас, балки умрни гуноҳ ва жиноий ишлар билан исроф қилиб ўтказишдир.
Истиқлол катта эркинликлар берди, юзлаб масжидлар очилди, алломалар номи тикланди, ибодат учун эмин-эркин шароитлар яратилди. Давлат бошлиғи олиб бораётган — нафақат дин соҳасида, балки халқ маънавияти, иқтисодиёти, ёшлар камолоти, келажак борасидаги сиёсатни бутун дунё тан олаётир. Оддий мисол, иқтисодий инқироздан чиқиш ва мамлакат турмушини енгил қилиш бўйича дастурини бутун дунё ўрганиб, эътироф этаётгандир. Шундай пайтда диндошига, юртига тажовуз қилиш хиёнатдир. Чунки бундай хиёнаткорнинг амали холис эмас. Кимларнингдир ноғорасига ўйнаётир.
Дарҳақиқат, инсон огоҳ бўлсагина ўзининг келажагига ақл билан теран назар ташлайди, келиши ёки содир бўлиши мумкин бўлган фитна-фасод, хавф-хатарнинг олдини олиш ва бартараф қилиш ҳаракатида бўлади. Аксинча, ғофил, бепарво ва лоқайд кимса атрофида нималар бўлаётганига эътибор бермай, охир-оқибат турли бало ва мусибатларга дучор бўлади. Шунинг учун ҳам Аллоҳ таоло ақл-фаросати ва онгини ишлатмайдиган, ўзининг ким эканини англаб етмаган, бугунги куннинг ҳузур-ҳаловати билан яшаб, эртаси, Ватан тинчлиги, миллат осойишталиги тўғрисида қайғурмайдиган кимсалар ҳақида бундай марҳамат қилади:
“Жаҳаннам учун жинлар ва инсонларнинг кўпчилигини яратганмиз. Уларда қалблар бор, (лекин) улар билан “англамайдилар”. Уларда кўзлар бор, (лекин) улар билан “кўрмайдилар”. Уларда қулоқлар бор, (лекин) улар билан “эшитмайдилар”. Ана ўшалар ҳайвонлар кабидирлар. Балки, улар (янада) адашганроқдирлар. Айнан ўшалар ғофиллардир” (Аъроф, 179).
Тафсир китобларида ушбу оятдаги “англамайдилар”, “кўрмайдилар”, “эшитмайдилар” феъллари мажозий маънода айтилган бўлиб, ҳақ гапни эшитсалар-да, тафаккур қилмаганлари, ҳидоят ва тўғри йўлни кўрсалар-да, унга юрмаганлари, панду насиҳатни эшитсалар-да, унга амал қилмаганлари қораланмоқда.
Жаҳондаги барча халқлар, шy жумладан, мусулмонлар ҳам, улар қаерда ва қандай мазҳабда бўлишларидан қатъий назар, террорчилик йўли билан амалга ошириладиган ҳар қандай амални кескин рад қиладилар ва уни бегуноҳ инсон ҳаётига тажовуз қилиш, деб баҳолайдилар. Террорчиликнинг ҳар қандай кўриниши охир-оқибатда тинч ҳаётни бузиш, қонуний давлат тузумига қарши чиқиш, бегуноҳ инсонлар қони тўкилиши ва аёллар тул, болалар етим қолишига олиб келади. Албатга, бу ишлар Аллоҳ наздидаги энг оғир гуноҳлардан ҳисобланади.
Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.) ҳаёт вақтларида асло вужудга келмаган, аммо келажакда пайдо бўлиши мумкин бўлган, халқлар ва миллатлар бирлиги ҳамда осойишталигига таҳдид солувчи фитна-фасод, бузғунчиликлар ҳақида хабар бериб, огоҳлантирган эдилар:
“Умматимдан қайси бири умматимга қapши чиқса, унинг яхши ва ёмони фарқига бормаса, мўминга зиён етказишдан ўзини тиймаса, берган ваъдасига вафо қилмаса, у менинг умматим эмас!” (Муслим ва бошқалар).
Ватанга муҳаббат — баландпарвоз сўз эмас! Ватанга муҳаббат — бахт топган остонангиз — оилангизга, сизни элу юртга қўшган урф-одатлар, удумлар — миллий қадриятларга, сиз югуриб ўсган тупроқ, отангиз эккан ва сиз билан бирга улғайган дарахт, онангиз тебратган бешикка бўлган муҳаббатдир. Фақат буни ҳис қила билиш керак, холос. Буни қалбдан сезмаслик, элдан чиқиш дегани. Халқимиз доимо элдан чиқишни оқламаган.
Ислом дини душманлари қанчадан-қанча маблағ сарфлаб, ўз унсурларини жангариликка ўргатиб, уларнинг қўлларига қурол бериб, инсониятга зид бўлган қабиҳ режаларини амалга оширишга харакат қилмоқдалар. Улар билишмайдики, Аллоҳ ҳақ томонида ва ҳақни Ўзи ҳимоя қилади ва айтадики:
“Гарчи жиноятчилар ёқтирмасалар-да, Аллоҳ ўз сўзлари (амрлари) билан ҳақиқатни рўёбга чиқарур” (Юнус, 82).
Дуо қилайлик, Аллоҳ таоло барчаларимизни турли фитна-фасод ва ихтилофлардан сақласин! Юртимизни ва динимизни турли ғаразли хуруж ва ҳамлалардан, туҳмат ва бўҳтонлардан пок сақлаб, Ўзининг ҳифзу ҳимоясига олсин!
Абдураҳмонжон АБДУРАҲМОНОВ,
Олтиариқ тумани “Бирлашган” масжиди имом–ноиби