Saudiya Arabistonining «Swift News» veb-saytida «O'zbekiston shaharlari tarixi.. Islom tsivilizatsiyasi guvohi» sarlavhali maqola e'lon qilindi, deb xabar bermoqda «Dunyo» AA muxbiri.
«O'zbekiston ulkan sayyohlik salohiyati, qadimiy tarixiy obidalari, go'zal tabiati va ajoyib madaniy xilma-xilligi bilan ajralib turadi, – deyiladi maqolada. – Bu esa O'zbekistonni butun dunyodan kelgan sayyohlar uchun o'ziga xos va mashhur sayyohlik maskaniga aylantirdi».
Nashrda O'zbekistondagi turizm har bir sayyohni Samarqand, Toshkent, Buxoro va Horazm kabi buyuk alloma va mutafakkirlar bilan bog'langan va mashhur bo'lgan tarixiy makonlarga olib borishi ma'lum qilingan. «Ushbu shaharlarda Ibn Sino, Al-Horazmiy, Al-Buxoriy, At-Termiziy, Beruniy va boshqa ko'zga ko'ringan allomalar voyaga etgan. Bu shaharlar ilm-fan va madaniyat mayoqlarini tashkil qilgan. Shuningdek, mazkur shaharlar o'zining ilmiy markazlari va maktablari bilan mashhur bo'lib, ularda me'morchilik, amaliy san'at va hunarmandchilik rivojlangan, jahon tsivilizatsiyasi tamadduniga ulkan hissa qo'shgan», – qayd etadi muallif.
Maqolada ta'kidlanganidek, Samarqand o'zining muhtasham maqbaralari bilan tarix nafasini his qiladigan shahardir. «Ushbu qadim kentda qadimiy obidalar, madrasa va minoralar juda ko'p. Registon - afsonaviy Samarqand maydoni Markaziy Osiyodagi asosiy me'moriy majmualardan biridir», - deyiladi nashrda.
Swift News»da Buxoro shahri tarixi haqidagi muhim ma'lumotlar o'quvchilar e'tiboriga havola qilingan. «Buxoroda 140 dan ortiq qadimiy me'morchilik yodgorliklari mavjud. Minora Kalon shaharning ramzi bo'lib, u 1127 yilda qurilgan, – deya ta'kidlanadi manbada. – Ushbu minorani, «Ark» qal'asi va boshqa ko'plab yodgorliklarni ko'rgan har bir sayyoh xotirasida uzoq vaqt saqlanib qoladi».
Maqolada Horazm Buyuk ipak yo'li davridagi shahar bo'lib, u ochiq muzey sifatida keng shuhrat qozongani qayd etilgan. Hivadagi «Ichan-qal'a majmuasi»ning aksariyat me'moriy yodgorliklari XVIII asr oxiri va HIH asrning birinchi yarmida bunyod etilgan. «Ammo, ushbu tarixiy majmua hududida olib borilgan qazishmalarda qadimgi qatlamlar aniqlangan. Ular eramizdan avvalgi asrlarga to'g'ri keladi. «Ichan-qal'a» 2100 metr uzunlikdagi qalin devor bilan o'ralgan bo'lib, uning bir nechta darvozalari bor. Hozirgi O'zbekiston zaminidagi qadimiy obidalar esa «Jahon tsivilizatsiyasi qadriyatlari» ro'yxatiga kiritilgan»,- deb qayd etadi elektron nashr.
Saudiya OAVda e'lon qilingan mazkur maqolada, shuningdek, O'zbekiston poytaxti Toshkent shahri Markaziy Osiyodagi eng yirik shaharlardan biri sifatida e'tirof etilgan.
«Toshkent «Sharq yulduzi» va «Tinchlik elchisi» nomi bilan ham mashhurdir. Bu nomlar shaharning mohiyatini hayratlanarli tarzda aks ettiradi. Markaziy Osiyoning hech bir shahri O'zbekiston poytaxti kabi olimlar tomonidan chuqur o'rganilmagan. Bundan atigi o'n yil muqaddam ushbu shahar hududida 39 ta arxeologik yodgorlik ma'lum bo'lgan bo'lsa, bugungi kunda 240 dan ortiq yodgorliklar topildi», – deb yozadi «Swift News».
O'zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati
Har bir tarixiy obida – xalqimiz tarixi va madaniyatining guvohi. Mirzacho‘l hududida joylashgan “Yog‘ochli sardoba” ham ana shunday noyob yodgorliklardan bo‘lib, uning me’moriy tuzilishi va muhandislik yechimi o‘z davrining ilg‘or bilimlariga tayanilganini ko‘rsatadi.
– Sardobaning gumbazsimon tuzilishi, 15 metrlik ichki diametri va 12 metr balandligi uni nafaqat amaliyotda samarali, balki arxitektura jihatdan ham o‘ziga xos namuna sifatida namoyon etadi. Yerdan ikki metr balandlikdagi tuynuklar, salqinlikni saqlovchi ventilyatsiya tizimi, simmetriyali qurilishi va devor qalinligining yuqoriga ko‘tarilgan sari yupqalashib borishi – bularning barchasi sardobaning betakrorligigidan dalolat beradi,– deydi tarixchi-arxeolog Solijon Qudratov.
Sardobaga arksimon kirish qismi orqali g‘ishtli zinapoyalardan foydalanib tushiladi. Kirish qismidagi yo‘lakcha ustidan esa xizmatchilar uchun maxsus xonalarga chiqish mumkin bo‘lgan aylanma zinapoya qurilgan.
So‘nggi yillarda mamlakatimizda turizmni rivojlantirishga alohida e’tibor qaratilayotgan bir paytda “Yog‘ochli sardoba” ham qayta tiklash ishlari doirasida o‘rganilmoqda. Ba’zi rekonstruksiya ishlari boshlangan bo‘lsa-da, ma’lum texnik va moliyaviy sabablarga ko‘ra, qurilish vaqtincha to‘xtab qolgan.
– Endi bu maskanni to‘liq ta’mirlab, turistik marshrutlarga qo‘shish, atrofida dam olish maskanlari, suv yo‘llari, mahalliy hunarmandchilik obyektlarini rivojlantirish rejalashtirilgan. Bunda davlat-xususiy sheriklik asosida yosh tadbirkorlarni ham jalb etish ko‘zda tutilmoqda, – deydi Sirdaryo viloyat hokimining o‘rinbosari Shohruh Isoqulov.
“Toshkent – Samarqand – Buxoro” magistral yo‘li bo‘ylab joylashgan “Yog‘ochli sardoba” hozirning o‘zidayoq sayohatchilar diqqatini o‘ziga tortmoqda. Shu bois, yaqin istiqbolda bu inshoot nafaqat tarixiy yodgorlik, balki madaniy-ma’rifiy tadbirlar o‘tkaziladigan, mahalliy va xalqaro turizmni qo‘llab-quvvatlaydigan muhim markazga aylanishi, shubhasiz.
G‘ulom Primov, O‘zA muxbiri