Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
17 Январ, 2025   |   17 Ражаб, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:22
Қуёш
07:46
Пешин
12:38
Аср
15:40
Шом
17:24
Хуфтон
18:42
Bismillah
17 Январ, 2025, 17 Ражаб, 1446

Мусулмонлар бир-бирларини ҳурматлашга масъулдир

20.07.2023   538   2 min.
Мусулмонлар бир-бирларини ҳурматлашга масъулдир

Таассуфки, баъзи бир сабаблар туфайли, жумладан, динимиз йўриқларини яхши билмаслик, ташқи аралашув боис мусулмонлар ўртасида бир-бирларини ҳурмат қилмаслик, куфрда айблаш, низолашув ҳолатлари учраб турибди. Ваҳоланки, биз мусулмонлар ўзаро низолашувдан қайтарилганмиз.

Имом Абу Довуд “Сунан”ида Муоз ибн Жабал розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Набий алайҳиссалом бундай марҳамат қиладилар: «Кимнинг охирги сўзи “Лаа илаҳа иллаллоҳ” бўлса, жаннатга киради». Убода ибн Собит розияллоҳу анҳу ривоят қилади Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Ким “Лаа илаҳа иллаллоҳу ва анна Муҳаммадан расулуллоҳ”, деб иқрор бўлса, Аллоҳ унга дўзахни ҳаром қилади”, деб марҳамат қилганлар» (Имом Муслим ривояти).

“Ақийдатут Таҳовийя” китобида бундай келади: “Модомики, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам келтирган нарсаларга ишониб, у зотнинг сўзларию хабарларини тасдиқлар эканлар, қибламиз аҳлини мўмин-мусулмон ҳисоблаймиз… ва қибла аҳлидан кимдир ҳаромни ҳалол санамас экан, уни гуноҳи туфайли кофирга чиқармаймиз”.

“Хулоса” асарида айтилади: “Агар мўмин кишини кофир ҳисоблашга бир қанча далиллар бўлган ҳолда, мўмин эканига битта далил бўлса, уни кофир эмас, деб фатво бериш муфтийга вожиб бўлади”.

“Баззозия”да: “Агар мусулмон киши очиқ, аниқ куфрга далолат қиладиган гап-сўзни айтса, у мусулмон ҳисобланмайди”, дейилади.

Шундан маълум бўладики, мусулмон киши диндан экани аниқ собит нарсаларни инкор қилиш билан кофир бўлади. Яъни, намоз, закот, рўза, ҳаж каби фарз ибодатларни инкор қилиш, ароқ, зино, қотиллик каби Аллоҳ ҳаром қилган ишларни ҳалол санаш, ҳалол нарсаларни ҳаромга чиқариш шуларга мисол бўлади.

Мусулмон киши мунозара вақтида одобга риоя қилиб, биродарини ҳурмат қилиши ва унинг шаънини топтамаслиги лозим. Хусусан, биродарини кофирга чиқаришдан ва уни куфрга ундайдиган ҳолатга солишдан сақланиш вожиб бўлади.

 Манбалар асосида

Имом Бухорий номидаги

Тошкент ислом институти

талабаси Нодирбек ШЕРБОЕВ

тайёрлади.

Жаҳолатга қарши маърифат
Бошқа мақолалар

Саҳобалар ҳам ижтиҳод қилишганми?

16.01.2025   9235   2 min.
Саҳобалар ҳам ижтиҳод қилишганми?

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Фиқҳ ижтиҳод ва фикрлар мажмуаси бўлиб, бу фикрлар нафсу ҳавога берилишдан келиб чиқмаган, балки Қуръон ва Суннатни англашдан келиб чиққан, Қуръон ва Суннатдан олингандир. Аллоҳ азза ва жалла бизга шу йўлни буюрган. Агар Аллоҳ фиқҳга тегишли ҳар бир масаланинг ҳукмини баён қилишни ирода қилганида, ҳозир миллионлаб оятлар, миллионлаб ҳадислар турган бўларди. Лекин ҳаммаси бўлиб, олти мингдан сал ортиқ оят нозил бўлган, муайян ададдаги ҳадислар ворид бўлган. Ҳар бир масалага оят-ҳадис келса, шунча оятни, шунча ҳадисни ким ёд оларди? Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ўз замонларида автомобиллар ҳақида гапиришларини тасаввур қилинг! Унда у зотнинг сўзларини ҳеч ким тасдиқламаган бўларди-ку!

Ижтиҳод қилиш нотўғри десангиз, саҳобалар ҳам ижтиҳод қилишган. Кейин ўша ўз ижтиҳоди билан чиқарган ҳукмга амал қилишни одамларга буюришган. Одамлар уларга тақлид қилишган, эргашишган. Мана шу йўсинда уларнинг йўлларидан юриб келишган.

Таҳаллул тарафдорлари орасида «Фиқҳ диннинг бир қисми эмас», «Мазҳаб эгаларининг айтганига амал қилиш шарт эмас», деган гаплар тарқалган.

Ташаддуд аҳли ҳам мана шунга чақиряпти. Уларнинг асл мақсади фиқҳий мазҳабларни йўқ қилиб, динсизликка етаклаш эди. Масалан, мен динни маҳкам ушласам-у, лекин на ҳанафий, на шофеъий, на моликий ва на ҳанбалий мазҳабини тутмасам, унда диндан нимани ушлайман? Менда фиқҳ деган нарса қолмайди-ку! Фиқҳни мана шу мазҳаблар ташкил қилади-ку! Аллоҳ бизга «Зикр аҳлидан сўранг» деб буюриб, эргашишимизга рози бўлган илмларни мужтаҳидларнинг ижтиҳод ва фикрлари ташкил қилмаса, нима ташкил қилади?!

«Ҳанафий мазҳабига теран нигоҳ» китобидан