Фотиҳа сураси Муҳаммад алайҳиссаломга икки марта: Маккада Меърож кечасида, ҳамда ҳижратларидан кейин Мадинада, қибла ўзгартирилганда такроран нозил қилинган. Шунинг учун ҳам бу суранинг бир номи “ас-сабъул-масоний”, яъни “икки бор нозил қилинган етти оятли сура”, ҳам дейилади.
Суранинг ўнга яқин номлари бўлиб, улардан энг машҳури – “Фотиҳа”, яъни “Очувчи”. Қуръони карим шу сура билан бошлангани учун унга мазкур ном берилган. Ушбу сурада Ислом дини кўрсатмаларининг асосини ташкил этган оятлар келтирилгани учун унга “Уммул-Қуръон”, яъни “Қуръоннинг онаси” номи ҳам берилган.
Абу Саид Муалла розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Менинг жоним тасарруфида бўлган Зотга қасамки, Тавротда ҳам, Инжилда ҳам, Забурда ҳам, Фурқонда ҳам бунга ўхшаши тушурилмаган. У етти такрорланадигандир. У менга берилган Қуръони азиймдир”, дедилар. Бундан мурод Фотиҳа сурасидир.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Алҳамду лиллаҳи Роббил аламийн” Қуръоннинг онасидир, Китобнинг онасидир ва етти такрорланувчидир”, дедилар.
Абдуллоҳ ПАРПИЕВ
тайёрлади.
Мадҳиянинг ҳар бир сўзи бутун Ўзбекистон аҳлининг асрий орзу-истаклари, ғайрати ва шижоати, халқимизга хос меҳмондўстлик, аждодлар ёди ҳамда миллат ғурурини мужассам этган.
Ҳар куни беқиёс замин, жаннатмакон ўлкада яшаётганимизни дилимизга жо этиб тургувчи қадрдон мадҳиямиз эса мадҳияликка номзод 80 га яқин шеърнинг сардори сифатида қалбларимизга жо бўлган. Ҳар бири махсус комиссия томонидан ғоят синчковлик билан, жиддий кўриб чиқилган дастлабки мадҳиялардан қирққа яқини саралаб олиниб, уларнинг 27 таси танловнинг I босқичида иштирок этди. II ва III босқичлардан муваффақиятли ўтган 3 та мадҳия матни эса финал босқичига муносиб кўрилди. Булар — Мутал (Мутаваккил) Бурхонов ва Абдулла Орипов, Бахтиёр Алиев билан Абдулла Орипов, Рустам Абдуллаев ва Мирпўлат Мирзо ҳамкорлигидаги мадҳиялар эди.
1992 йил 10 декабрь куни Олий Кенгашнинг 400 дан зиёд депутат йиғилган 11-сессиясида гулдурос қарсаклару олқишлар билан Мутал Бурхонов ва Абдулла Орипов муаллифлигидаги ҳозирги мадҳиямиз қабул қилинди. Зеро, ўз ишининг моҳир усталари бўлган икки муаллифнинг улкан ижодий салоҳияти акс этган мадҳиямиз бошидан охирига қадар қалбимизни ҳаяжонга соладиган сеҳрга эга. Юртимизга хос барча улуғворлик, халқимизга хос барча буюклик мужассам бўлган унда.
Ўзбекистон Қаҳрамони Абдулла Орипов "Унутилмас Мутал акамиз" мақоласида халқимизнинг бу муаззам қўшиғи ҳақида шундай ёзган эди: "Мадҳия — тирик ҳаёт, жонли турмуш. У турли фикрдаги ватандошларни бир неча дақиқадаёқ сўз ва оҳанг кучи билан бирлаштира олувчи буюк қудратдир".
Барча юртдошларимизни ушбу сана билан табриклаймиз, миллий мадҳиямиз қудрати янада юксалиб, дунё бўйлаб баралла янграйверсин!
https://www.youtube.com/watch?v=AzzBEGs3wjk&t=140s
Муҳайё Турдалиева, Улуғбек Тўхтаев (видео), ЎзА