Рўзадорлик мўминниг қалқонидир. Барча динларда ҳатто илоҳий бўлмаган динларда ҳам рўза тутишлик мавжуд. Аммо, Ислом динида рўза тутиш қонун-қоидалари бошқа динларникидан фарқ қилади. Ислом тарихидан маълумки, Қуръони Карим Рамазон ойида нозил бўлган. Шунинг боисидан ҳурмат қозонган бу ойда мўминлар учун яна бир туҳфа - рўза фарз қилиниб ўн икки ой ичидан Рамазон ойи энг шарафли ой саналади.
Рамазони шарифда рўза тутишга қодир бўлган бахтли мўминлар зикр билан ҳам машғул бўлишса ажрлар дўли остида қолишликлари табиийдир. Рўзадор инсон еб-ичиш, жинсий яқинлик қилиш кабилардан тийилиши билангина рўза ибодатини тўкис адо этди деган хулоса келиб чиқмайди. Ёлғон гапириш, ғийбат қилиш, жанжаллашиш, чақимчилик каби иллатлардан холи бўлсагина рўза тўла адо этилган бўлиб ҳисобланади. Хўш бу иллатлардан инсон ўзини қандай тўлақонли ҳимоя этиши ёки тия олиши мумкин? Уларнинг давоси аниқ агар рўзадор зикр билан банд бўлса, ана ўшанда уни ҳеч қандай юқорида номи зикр қилинган иллатлар йўлдан оздира олмайди.
«Зикр» луғатда эслаш, ёдга олиш, гапириш маъноларини англатади. Истелоҳда эса, Аллоҳ таолони ёд этишга зикр дейилади. Аллоҳ таолонинг исми зотини, сифатларини ёд этиш, ҳукмлари ҳақида гапириш, Қуръон тиловат қилиш, Роббга илтижо қилиш, дуо қилиш, Уни улуғлаш, Унга ҳамд айтиш, тавҳид калимасини айтиш, неъматларига шукр қилиш кабилар зикр ҳисобланади.
Расулуллоҳ (саллалоҳу алайҳи ва саллам) айтдилар: «Сизга амалларингизнинг энг яхшиси, энг тозаси, даражаларингизни энг кўп кўтарадигани, сизлар учун тиллаю кумушни инфоқ қилишдан ҳам афзали, душманларингизга йўлиқиб, улар билан жанг қилишингиздан ҳам яхшисини айтайми?» Саҳобалар: «Ҳа, айтинг», дейиишди. У зот: «Аллоҳнинг зикри», дедилар (Имом Аҳмад ва Имом Термизий ривояти).
Зикр билан қалб маънавий озуқа олади, меҳр-муравватга тўлади, маъсиятдан йироқ бўлади шунинг билан биргаликда яхшиликка ошно бўлади.
Ибодатлар (намоз, рўза, закот, ҳаж) зикр қилувчига оғир кечмайди. Зикр ибодатларнинг энг афзали бўлиши билан бирга энг осони ҳамдир. Шайтонлар занжирбанд бўлган ойда рўзадорнинг зикр қилиши энг маҳбуб амаллардандир. Бу муборак ойда дуолар ижобати, тавбалар қабул бўлиши, гуноҳлар авфи учун белбоғлашлигимиз, қалбларимизни зикр ила поклашимиз лозим. Рўза ибодатини адо этаётган айни вақтимизда кам сармоя сарфлаб кўп даромад оладиган ва тез бойийдиган тижоратчининг ҳолатидамиз. Шунинг учун ҳар сонияси олтиндан қиммат бўлган рўзадор ҳолимизда фурсатни қўлдан бой бермайлик.
Абу Ҳурайра (разияллоҳу анҳу) Набий (саллаллоҳу алайҳи ва саллам)дан ривоят қиладилар: “Бир қавм ўтириб Аллоҳни зикр қилса, уларни фаришталар ўраб олишади ва раҳмат қоплайди. Устиларига хотиржамлик тушади. Аллоҳ уларни Ўзининг ҳузуридагилар, яъни фаришталар билан эслайди”.
Яна бир юқорида номлари зикр қилинган саҳобадан ривоят қилинган ҳадиси-шарифда: “Аллоҳ дуоингизни қабул қилишига қаттиқ ишониб дуо қилинг. Ва билингки, албатта, Аллоҳ ғофил ва бепарво қалбдан дуони қабул қилмас”, дейилади. Бундан кўриниб турибдики, дуони шунчаки эмас хушу ва хузуъ ила, дуо одобларига риоя этиб, ҳабибимиз Расулуллоҳ (саллаллоҳу алайҳи ва саллам)га саловотлар айтиб қаттиқ ишонч ила чин дилдан дуо қилсак ижобат бўлади иншаалоҳ.
Ҳазрат Али (разияллоҳу анҳу) Расулуллоҳ (саллаллоҳу алайҳи ва саллам)дан ривоят қиладилар: “Тоинки Муҳаммадга ва Муҳаммаднинг оиласига саловот юбормагунларингизча дуоларингиз Аллоҳдан тўсилиб тураверади”.
Муборак моҳи рамазонда саловот айтишлик ҳам рўзадор учун айни фойдали ҳолатдир. Дуолар ижобатининг сабабчисидир.
Салмон Форсий (разияллоҳу анҳу) Расулуллоҳ (саллаллоҳу алайҳи ва саллам)дан ривоят қиладилар: “Албатта, Аллоҳ таоло ҳаёли ва сахий зотдир. У зот бандаси Унга икки қўлини кўтарса, уларни бўш қайтаришдан уялади”.
Шундай муборак бир ойда рўза ибодатини тўкис адо этмоғлигимиз, қалбларимизни ислоҳ қилиб зикрда бардавом бўлмоғлигимиз барчамизга насиб этсин! Амаллар тарозисида қилган зикрларимиз тоши оғир келишлигини Аллоҳ таоло тақдир айласин, Иншааллоҳ!
“Жўйбори Калон” аёл-қизлар
ўрта махсус ислом билим юрти
ўқитувчиси Мунира Хўжаева
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
1. Диний ибодатларни бажариш
1.1. Намозларни ўз вақтида ўқиш. Ибодатлар ичида энг афзали – вақтида ўқилган фарз намози саналади.
1.2. Рўза тутиш. Қазо ва нафл рўзаларни тутиш. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қиш кунидаги рўза қийинчиликсиз топиладиган ғанимат (ўлжа)дир”, деганлар (Имом Термизий ривояти).
1.3. Қуръон ўқиш. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Умматимнинг энг афзал ибодати Қуръонга қараб тиловат қилишдир”, деганлар. Қуръонни ёддан ўқишдан кўра, унга қараб ўқиш афзалдир. Чунки Қуръонга қараш ҳам ибодатдир.
1.4. Таҳажжуд намозларини ўқиш. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Фарз намоздан кейинги энг афзал намоз тунги намоздир”, деганлар (Имом Муслим ривояти).
1.5. Дуо ва зикрни кўпайтириш. “...Аллоҳни кўп зикр қилинг. Шоядки, зафар топсангиз” (Жума сураси, 10-оят).
2. Оилага яхшилик қилиш
2.1. Ота-онага яхшилик қилиш. Ўз вақтида ўқилган фарз намоздан кейин энг афзал амал бу – ота-она хизматида бўлиш саналади. Зеро, “Роббингиз, Унинг Ўзигагина ибодат қилишингизни ҳамда ота-онага яхшилик қилишни амр этди” (Исро сураси, 23‑оят).
2.2. Фарзанд ва аҳли аёлга хурсандчилик улашиш. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Сизларнинг яхшиларингиз ўз аҳлига яхши муомала қилганингиздир. Мен ўз аҳлига яхши муомала қилувчироғингизман”, деганлар (Имом Термизий ривояти).
3. Илм олиш, китоб ўқиш
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Илм талаб қилиш ҳар бир мусулмон зиммасига фарздир”, деганлар.
4. Тафаккурга вақт ажратиш
Ҳасан раҳматуллоҳи алайҳ айтадилар: “Бир соат тафаккур қилиш бир кечани бедор ўтказишдан яхшидир”.
5. Муҳтожларга ёрдам бериш
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким бир мўминнинг битта дунёвий ташвишини аритса, Аллоҳ таоло унинг Қиёмат кунидаги ташвишларидан бирини аритади. Ким қийналган кишига енгиллик келтирса, Аллоҳ таоло унга дунёю Охиратда енгиллик беради” (Имом Муслим ривояти).
6. Силаи раҳм қилиш
Дам олиш кунлари қавм-қариндошлар ҳолидан ҳеч бўлмаса телефон орқали бўлсада хабар олиш учун қулай фурсат. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кимни ризқи кенг, умри узоқ бўлиш хурсанд этса, силаи раҳм қилсин (қариндошлик ришталарини мустаҳкамласин)” (Имом Бухорий, имом Термизий ривояти).
7. Спорт билан шуғулланиш
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кучли мўмин Аллоҳ ҳузурида кучсиз мўминдан яхшироқ ва маҳбуброқдир”, деганлар.
8. Дўст ва яқинлар ҳолидан хабар олиш
Ҳазрат Али розияллоҳу анҳу айтадилар: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни: “Қайсики мусулмон бошқа бир мусулмонни эрталаб зиёрат қилса, то кеч киргунича унга етмиш минг фаришта салавот айтади. Агар кеч кирганида зиёрат қилса, то тонг отгунича етмиш минг фаришта унга салавот айтади. Унга жаннатда бир боғ бўлади”, деб айтганларини эшитдим (Имом Термизий ривояти).
Дам олиш кунларингиз хайрли ва баракали ўтсин!
Даврон НУРМУҲАММАД