Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
04 Август, 2025   |   10 Сафар, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:49
Қуёш
05:21
Пешин
12:34
Аср
17:30
Шом
19:41
Хуфтон
21:05
Bismillah
04 Август, 2025, 10 Сафар, 1447

УЛАМОЛАР ИСЛОМ УММАТИНИ ТИНЧЛИК, БИРДАМЛИК ВА ҲАМЖИҲАТЛИККА ЧАҚИРДИ!

30.03.2024   432   5 min.
УЛАМОЛАР ИСЛОМ УММАТИНИ ТИНЧЛИК, БИРДАМЛИК ВА ҲАМЖИҲАТЛИККА ЧАҚИРДИ!

Бутун дунёда, хусусан ислом оламида тинчликни ўрнатиш, мусулмонлар эҳтиёжини таъминлаш ва уммат бирлигини мустаҳкамлаш йўлида исломий ташкилотлар фаолият олиб боради. Мана шундай нуфузли муассасалардан бири Мусулмон донишмандлар кенгаши ҳисобланади.

Хабар бериб келаётганимиздек, Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари ушбу Кенгаш аъзоси сифатида фаол қатнашиб келмоқдалар. Яқинда ижтимоий тармоқларда мазкур Кенгаш аъзоларининг дунёдаги воқеа-ҳодисаларга муносабатлари эълон қилинди. Жумладан, Миср Араб Республикаси Бош имоми, ал-Азҳар мажмуаси раҳбари, Шайх Аҳмад Тоййиб, Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари, Малайзия Вақф ишлари вазири доктор Зулкифл бин Муҳаммад ал-Бакрий, Ислом фиқҳи академияси аъзоси Доктор Аҳмад Абдулазиз Ҳаддод ва Ливан давлати уламоси Шайх Саййид Али ал-Амин кабиларнинг чиқишларидан қуйидаги иқтибослар келтирамиз.

 

Миср Араб Республикаси Бош имоми, ал-Азҳар мажмуаси раҳбари,
Шайх Аҳмад Тоййиб:

“Айрим бандалар фақатгина уларга неъматлар етиб турганидагина шукр қиладилар. Аслида банда ҳар бир ҳолат учун шукр қилиши лозим. Аммо бундай бандалар жуда оз. Аллоҳ таоло Қуръони каримда: “Бандаларимдан шукр қилгувчилари оздир” деб хитоб қилган. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам тунги намозда туравериб, ҳаттоки оёқлари шишиб кетарди. Шунда У зотга: “Сизнинг аввалги-ю охирги гуноҳларингиз кечирилганку” дейилса. У зот алайҳиссалом: “Шукр қилувчи банда бўлмайинми?” деган эканлар.

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси,
Муфтий Шайх Нуриддин Холиқназар:

“Ҳозирги кунда дунёда, хусусан, Ислом оламида тинчликни ўрнатиш, уламолар ҳамкорлигини ривожлантириш, мусулмонлар эҳтиёжини таъминлаш, уммат бирдамлиги ва бағрикенгликни мустаҳкамлаш жуда муҳим аҳамият касб этмоқда. Таъкидлаш керакки, ушбу йўналишларда Мусулмон донишмандлар кенгаши салмоқли ишларни амалга оширмоқда. Зеро, Аллоҳ таоло инсонларни яхшилик йўлида ҳамкорлик қилишга чақириб, шундай хитоб қилади: “Яхшилик ва тақво йўлида ҳамкорлик қилинг, гуноҳ ва душманлик йўлида ҳамкорлик қилманг!”.

Албатта, яхшилик ва тақво йўлида ҳамкорлик қилиш – жамиятда тотувлик ва биродарликнинг асосидир. Саййидимиз Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам жуда кўп ҳадисларида ҳамкорлик ва бирдамликка чақирганлар. Хусусан, У зот алайҳиссалом: “Мўмин-мўминга нисбатан ҳудди бир бино каби. Улар бир-бирларини мустаҳкам тутиб туришади”, деганлар. Бошқа ҳадисда эса, “Сизлардан бирортангиз ўзи учун яхши кўрган нарсани биродари учун ҳам раво кўрмагунча мўмин бўла олмайди”, дейилган”.

 

Малайзия Вақф ишлари вазири доктор
Доктор Зулкифл бин Муҳаммад ал-Бакрий:

“Азиз дўстлар! Бугун ҳар биримиз ниҳоятда қадрига етишимиз керак бўлган неъматлардан бири – тинчликдир. Тинчликнинг қиймати бебаҳо. Тинчлик бу – фақатгина урушнинг бўлмаслиги эмас, балки тинчлик бу – ички ва ташқи хотиржамлик, барқарорликдир. Бунинг учун жамиятдаги ҳар бир фуқаронинг ҳақ-ҳуқуқларини ҳурмат қилиш, ижтимой ҳимоя қилиниши лозим. Тинчлик – турли миллат вакилларига тенг адолатли муносабатда бўлиш, камситмаслик, ҳуқуқларини ҳимоя қилишни ҳам назарда тутади. Аллоҳ таоло Ер юзидаги жамики инсониятга тинчлик ва омонлик ато этсин!”

 

Ислом фиқҳи академияси аъзоси
Доктор Аҳмад Абдулазиз Ҳаддод (БАА):

“Аллоҳ таоло бутун инсониятни яратди. Роббисини таниш, фақат Ўзига ибодат қилиш ва яхши амаллар ила Ер юзини обод этиш учун Ўзининг халифаси (ўринбосари) қилди. Аллоҳ таоло: “Эй, инсонлар! Дарҳақиқат, Биз сизларни бир эркак (Одам) ва бир аёл (Ҳавво)дан яратдик ҳамда бир-бирларингиз билан танишишингиз учун сизларни (турли-туман) халқлар ва қабила (элат)лар қилиб қўйдик”, дея жамики башариятга марҳамат қилди.

Аллоҳ таоло одамларнинг бирга яшаши учун ўзаро танишишни яратилишдан мақсад қилди. Албатта, ҳеч бир инсон жамиятдан, одамлардан айри ҳолатда яшай олмайди. Жамиятда ҳар бир инсоннинг ўзгаларга манфаат ва яхшилик етказишда муҳим ўрни бор. Зеро, одамлар ўзаро муомалалари бир-бирларига боғлиқдир. Аллоҳ таоло: “айримларининг даражаларини айримларидан устун қилиб қўйганмиз” деб марҳамат қилган.

Одамзот яратилганидан тортиб бугунгача бир-бирини тутиб турадиган бино кабидирлар, ҳар бири бошқасига хизмат қилади, бундан ҳатто баъзилар бехабар бўлади. Буларнинг барчаси инсоният адоват ва можарода эмас, балки тинчлик ва ҳамжиҳатликда бирга яшаши зарурлигини таъкидлайди. Демак, инсонлар яхшилик йўлида ҳамкор бўлишлари, ёмонликларга эса биргаликда қарши курашишлари лозим. Зеро, Аллоҳ таоло бузғунчиликни севмайди!”.

 

Ливан давлати уламоси
Шайх Саййид Али ал-Амин
:

“Бир жамиятда яшовчи фуқаролар тенг ҳуқуққа эга. Зеро, одамлар ҳуқуқ ва бурчлари тенг бўлмаган ҳолда фақат миллатга мансублиги билан тенг деб ҳисобланиши мумкин эмас. Ислом дини турли миллатга мансуб кишиларга ҳам адолат қилишга чақиради. Аллоҳ таоло: “Агар одамлар орасида ҳукм қилсангиз, адолат ила ҳукм қилишни амр қилур” (Нисо сураси, 58-оят), деб хитоб қилади.

Адолат ва бағрикенглик шариат буюрган, ўзаро бир-биримиз билан муносабатларимизни бошқарадиган тамойилдир.”

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Мақолалар

«Ишораи саббоба» қандай амал?

04.08.2025   2715   3 min.
«Ишораи саббоба» қандай амал?

Ҳанафий мазҳабимизда «ишораи саббоба» суннат амал хисобланади. У тўғрисида бир неча ҳадису шарифлар ворид бўлиб, қуйидаги манбаларда у тўғрисида ва қандай қилиниши борасида тўхталиб ўтилган. Абу Лайс Самарқандий “Навозил”, Камолиддин Ибну Ҳумом “Фатҳул қодир”, Аллома Алоуддийн Косоний “Бадои’ус Саноий”, Ибн Обидийн “Раддул мухтор”, Абдулҳай Лакнавий “Умдатур ри'оя”, “Эъло’ус сунан” каби мўътабар манбаларда ҳам суннат эканлиги зикр қилинган.  Бу ҳақида Алий Қорий иккита “Тазйинул ибора таҳсинул ишора” ва “Ат-тадҳийну лит тазаййун”, Ҳофиз Ибн Ҳажар “Талҳисул ҳобир”, Ибн Обидийн “Рафъ ул тараддуд” номли бир қатор рисолаларда ҳам ёзиб ўтганлар.

Имом Термизий Абу Ҳумайддан ривоят қиладилар: “Ўнг кафтларини ўнг тиззаларига, чап кафтларини чап тиззаларини устига қўйиб бармоқлари билан ишора қилар эдилар”.

Ибн Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий саллолоҳу алайҳи васаллам намозда, яъни ташаҳҳудга ўтирсалар ўнг қўлларини ўнг тиззаларини устига чап қўлларини чап тиззаларини устига қўйиб кўрсаткич бармоқларини кўтариб ишора  қилардилар. Чап қўллари тиззаларини устида турар эди”. Ушбу ҳадисга саҳобалар, тобеъинлар амал қилиб, ташаҳҳудда ишорани ихтиёр қилдилар. Аҳмад Нофиъдан ривоят қиладилар: “Абдуллоҳ ибн Умар розияллоҳу анҳумо намозда ташаҳҳудга ўлтирсалар икки қўлларини икки тиззаларига қўйиб бармоқлари билан ишора қилиб, ишора қилган бармоқларига қараб турар эдилар, сўнг Расулуллоҳ саллалоҳуалайҳи васаллам: “Бармоқ билан ишора қилиш шайтонга темирдан ҳам шиддатлироқ”, дердилар.

Алий Қорий “Тазйинул ибора таҳсинул ишора” китобларида ушбу ҳадисни шарҳлаб айтадиларки, “Бармоқ билан ишора қилиш урушда темир қуролни ишлатишдан ҳам қийинроқдир, гўё тавҳидга ишора қилиш билан шайтон мўмин бандани адаштириши, ширкка олиб боришдан бўлган  умидини кесади”.

Имом Суютий “Жомеъул кабир” китобларида Уқба ибн Омирдан ривоят қиладилар: “Киши намозида ишора қиладиган ҳар бир ишорасига ўнта ҳасанот ёзилади”, дедилар.

Ибн Обидийн “Рафъул тараддуд” номли китобларидаги «ишораи саббоба» ҳақида ворид бўлган ҳадислар, олти саҳиҳ китобларнинг ҳаммасида зикр қилинган. У ҳадисларни ҳаттоки, маънавий мутовотир дейиш дуруст бўлади деганлар.

«Ишораи саббоба» қилиш борасида саҳобалар, уларга эргашган тобеъинлар ихтилоф қилмадилар. Имом Абу Ҳанифа ва у зотнинг икки шогирдлари Имом Абу Юсуф ва Имом Муҳамммад, Имом Молик, Имом Шофеий, Имом Аҳмад ибн Ҳанбал ҳамда мутақаддим уламолар «ишораи саббоба» суннат эканлигига иттифоқ қилишган.

Хулоса қилиб айтадиган бўлсак, «ишораи саббоба»ни ташаҳҳудга ўтирганда, дуони ўқиб “Ашҳаду анна...” деганда намозхон ўнг қўлни кўрсатгич бармоғини кўтаради, “иллаллоҳ” деганда туширади. Ташаҳҳуд дуосини аввалидан қўлни қимирлатиб туриш дуруст эмас. Шуни такидлаш лозимки, «ишораи саббоба» ривоятларидан бехабар бўлиб, бу амални қилмаган намозхонни асло маломат қилинмайди.

Наманган шаҳар "Мулла Бозор Охунд" жоме масжиди

имом ноиби Анвархон Акрамов

Манба: @Softalimotlar

МАҚОЛА