Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
06 Январ, 2025   |   6 Ражаб, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:24
Қуёш
07:49
Пешин
12:34
Аср
15:28
Шом
17:12
Хуфтон
18:31
Bismillah
06 Январ, 2025, 6 Ражаб, 1446

9 мўъжиза: Расулуллоҳ (с.а.в) унинг олдида ўтирар эдилар у эса кўрмас эди

14.03.2018   3518   1 min.

ЎМИ Матбуот хизмати

Видеолавҳалар
Бошқа мақолалар

Одам алайҳиссалом жаннатдан Ҳиндистонга тушганми?

6.01.2025   155   4 min.
Одам алайҳиссалом жаннатдан Ҳиндистонга тушганми?

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Одам ва Ҳавво алайҳиссалом ман қилинган дарахт мевасини тановул қилганларидан кейин, Аллоҳ уларни ерга туширди.

“Сўнг шайтон унга васваса қилиб: “Эй Одам, мен сенга абадият дарахтини ва йўқ бўлмас мулку давлатни кўрсатайми?”, деди.

Бас, ундан ейишлари билан авратлари очилиб қолди ва ўзларини жаннат япроқлари билан тўса бошладилар. Одам Парвардигорига осий бўлиб, йўлдан озди.

Сўнгра Парвардигори уни сайлаб — Ўзига яқин қилиб, тавбасини қабул этди ва тўғри йўлга ҳидоят қилди.

Аллоҳ айтди: “Ундан ҳар иккингиз тушингиз. Айрим зурриётларингиз айримларига душмандир. Бас, сизларга Мен тарафдан ҳидоят келганида ким Менинг ҳидоятимга эргашса, йўлдан озмас ва бахтсиз бўлмас” (Тоҳа, 120-123).

Одам ва Ҳавво алайҳумиссаломларнинг қаерга тушгани ҳақида Қуръони каримда маълумот келмаган.

Айрим уламолар ҳадисларга таянган ҳолда, Одам алайҳиссалом Ҳиндистонга туширилган, деган фикрни айтадилар.

Масалан, Ибн Асокир “Тарихи Димашқ” (7/437) китобида Одам алайҳиссаломнинг Ҳиндистонга тушгани ва жаннатдан чиқарилганидан кейин ўзини ёлғиз ҳис қилгани ҳақида ҳадис ривоят қилган.

Шунингдек, бошқа ҳадислар ҳам ривоят қилинган, аммо буларнинг аксарини уламолар заиф деганлар.

Айрим уламолар ва салафлар Одам алайҳиссалом Ҳиндистонга, Ҳавво онамизни эса Жидда шаҳрига тушганлар, деб айтганлар. Одам алайҳиссалом ўз жуфтини қидириш жараёнида Муздалифага етиб келганлар. Бу ер “издалафа” сўзидан олинган бўлиб, “яқинлашиш” маъносини англатади.

Бундай ривоятлар “Мустадрак, Имом Ҳоким” (2/542), “Мусаннаф, Имом Абдурраззоқ” (5/93-116), “Тарихи Табарий” (1/121) каби манбаларда учрайди.

Бироқ, аксар уламолар бу ҳақдаги маълумотлар аҳли китоблар ривоятларига асосланган дейишган.

Табароний, Абу Нуайм ва Ибн Асокирлар Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилишича, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Одам алайҳиссалом Ҳиндистонга тушган”, деганлар.

Имом Табароний Абдуллоҳ ибн Умар розияллоҳу анҳумодан ривоят қилади: “Аллоҳ Одамни туширганда Ҳинд ерига туширган. У кейин Маккага келган. Сўнгра Шомга бориб, ўша ерда вафот этган”.

Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф “Ислом тарихи” китобида, тарихчилар Одам Ато ва Момо Ҳавво ер юзининг қайси ҳудудига тушганлари тўғрисида ихтилоф қилгани ҳақида ёзади. Бу борада турли-туман ва жуда кўп гаплар айтилган. Одам Ато ва Момо Ҳавво Арабистон яриморолига туширилган, деган фикр эгалари кўпчиликни ташкил этади. Яна Ҳиндистондаги тоғ яқинига туширилган, деганлар ҳам бор, дейилган ўша китобда.

“Дурри Мансур” китобида ва Ибн Асокир Ибн Аббос розияллоҳу анҳумо қилган ривоятда ва бошқа бир қанча манбаларда Одам ва Ҳавво жаннатдан чиқарилганда Ер юзининг қайси минтақасига тушгани ҳақида турли нақллар бор:

Одам ва Ҳавво Макка билан Тоиф ўртасидаги Дажна деган жойга тушган;

Одам Сафо тоғига, Ҳавво Марва тоғига тушган. Бу икки тоғ ҳам Макка шаҳрида ҳозирги Ҳарам ҳудудида жойлашган.

Одам Ҳинд диёрига, Ҳавво Жидда шаҳрига тушган. Одам Ҳаввони истаб, уни Макка шаҳридаги Муздалифада топган. Шу боис, уни Жамъ деб ҳам аталади. Чунки Одам ва Ҳавво шу ерда жамланган, учрашган. Унинг Муздалифа деб номланиши эса Ҳаввонинг Одамга яқин келиши, учрашиши учундир. Уламолар Ҳиндистон томондаги жойни Сарандиб, яъни Шри-Ланка ороли, Бавз номли тоғ деганлар. Шри-Ланкани 1972 йилгача европаликлар Цейлон деб аташган.

Пўлатхон Каттаев,
ТИИ Ҳадис ва Ислом тарихи фанлари кафедраси
катта ўқитувчиси.