Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
10 Феврал, 2025   |   11 Шаъбон, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:05
Қуёш
07:24
Пешин
12:42
Аср
16:08
Шом
17:54
Хуфтон
19:08
Bismillah
10 Феврал, 2025, 11 Шаъбон, 1446

Мисрда шайх Хусорий хотирасига бағишланган халқаро Қуръон мусобақаси ўтказилмоқда

16.02.2021   1469   1 min.
Мисрда шайх Хусорий хотирасига бағишланган халқаро Қуръон мусобақаси ўтказилмоқда

Мисрнинг Порт-Саид шаҳри ҳокими, генерал Адил ал-Ғадбан 15-февраль куни Порт Саид шаҳридаги маданият марказида “Қуръон ҳофизи ва нашидлар ижрочиси марҳум Шайх Маҳмуд Халил ал-Хусарий” хотирасига бағишлаб ўтказиладиган Қуръони Каримни ёддан ўқиб бериш ва нашидлар айтиш бўйича 4-халқаро Порт Саид мусобақасини очиб берди.

Ушбу тадбирнинг очилиш маросимида Шайх ал-Хусарийнинг қизи, доктора Ясмин ал-Хусарий, Миср сенаторлар кенгаши вакили Феби Фавзий, ал-Азҳар университети собиқ ректори Усома ал-Абд, “ал-Азҳар” мажмуаси, Вақф ва Ислом ишлари, ёшлар ва спорт вазирликлари вакиллари, шунингдек, Порт Саид шаҳри ҳокимлиги мутасаддилари иштирок этди.

Тадбир Қуръони карим тиловати билан бошланди. Сўнг марҳум шайх Маҳмуд Халил ал-Хусарийнинг ҳаётига бағишланган кинофильм намойиш этилди, нашидлар ижро қилинди.

Порт Саид шаҳрида бўладиган 4-халқаро Қуръони карим ва нашидлар мусобақасида 21 давлат вакилларидан 52 нафар ёшлар иштирок этади. Мусобақада иқтидорли қорилар Қуръони каримни тўлиқ ёддан ўқиб бериш ва тажвид қоидаси билан чиройли ўқиш, нашидлар айтиш бўйича 3 йўналишда рақобатлашади.

Порт-Саид ҳокими Адил ал-Ғадбан жаноблари мусобақанинг очилиш маросимидаги нутқида Мисрнинг Исломнинг мўътадил маёғи ислом мамлакатларининг таянчи экани, ёшлар ғояларига эҳтиром кўрсатиши, ёшлар масалалари бўйича 1-халқаро анжуманни ўтказишни бошлаб берганини, шу сабабли мусобақа иштирокчиси бўлган ёшларни иззат-эҳтиром кўрсатган ҳолда самимият билан кутиб олиниши ва мусобақа ўтказиладиган жойни коронавирусга қарши дезинфекция қилиш ҳақида маълумот берди.

Халқаро алоқалар бўлими ходими
Илёс Аҳмедов тайёрлади

Дунё янгиликлари
Бошқа мақолалар
Янгиликлар

Мусулмон оламида “Қутблар қутби” деган ном олган авлиёни биласизми?

10.02.2025   485   7 min.
Мусулмон оламида “Қутблар қутби” деган ном олган авлиёни биласизми?

Ватанимиз тарихидаги 10 февраль санаси билан боғлиқ айрим воқеалар баёни.
 

1490 йил (бундан 535 йил олдин) – Ўрта осиёлик мутафаккир, нақшбандия тариқати раҳнамоларидан Хожа Аҳрор Валий Самарқанднинг Камонгарон даҳасида оламдан ўтди (баъзи адабиётларда унинг вафоти санаси турлича келтирилган). “Рашаҳот” асари муаллифи Фахруддин Али Сафийнинг ёзишича, ҳазратнинг жони узилиши билан Самарқандда қаттиқ зилзила бўлиб, ердан чанг-тўзон кўтарилган. 
 

Маълумот ўрнида қайд этиш жоизки, бу зотнинг асл исми Убайдулло бўлиб, Аҳрор ибораси ҳур, олижаноб маъносидаги лақабдир. Мусулмон дунёсида 356 авлиё ўтган бўлиб, улардан уч нафари “Қутб ул-Ақтоб” (“Қутблар қутби”, улуғ даражага етган авлиё) сифатида эътироф этилган. Шу уч зотнинг бири Хожа Аҳрор Валий бўлган. 
 

Тарихдан маълумки, Хожа Аҳрорни бир нечта фахрли номлар билан аташган. Зотан, Алишер Навоий бу зотни “Қутби тариқат” деб эътироф этган бўлса, Абдураҳмон Жомий “Каъбаи мақсуд” деб билган. Заҳириддин Муҳаммад Бобур эса “Ҳазрат Хожа Убайдулло” деб ҳурмат билан тилга олган. 
 

1897 йил (бундан 128 йил олдин) – навоийшунос ва матншунос олим, Ўзбекистонда хизмат кўрсатган фан арбоби Порсо Шамсиев таваллуд топди (вафоти 1972 йил). У Навоийнинг “Муҳокамат ул-луғатайн”, “Мажолис ун-нафоис”, “Маҳбуб ул-қулуб” ва бошқа асарларининг илмий-танқидий матнини нашрга тайёрлаган ҳамда шоир асарларининг 15 жилдлигини нашр этишда фаол қатнашган.
 

Порсо Шамсиев “Хамса”нинг илмий-танқидий матнини яратиб, мазкур матн юзасидан амалга оширилган матншунослик тадқиқотларини докторлик диссертацияси сифатида ҳимоя этган. У Британия музейида сакланаётган ва Абдужамилга нисбат берилган “Туҳфат ул-салотин” асари микрофильмини ўрганиб, унинг Навоий ғазалларидан олинган ва Абдужамил хаттот томонидан кўчирилган шоҳбайтлар эканини ва мавзу бўйича 45 фаслга бўлинганини аниқлаган. 
 

1923 йил (бундан 102 йил олдин) – Хоразм республикаси ҳукуматининг қарорига кўра Хоразм Иқтисодий Кенгаши қайта ташкил қилинди. Иқтисодий Кенгаш раиси этиб А.Усмонов тайинланди. Мазкур кенгаш дастлаб 1921 йил майда ташкил этилиб, 1922 йил июлда тугатилган эди.
 

1924 йил (бундан 101 йил олдин) – Бухоро республикаси Иқтисодий Кенгаши мажлисида пахта экиладиган майдонларни кўпайтириш мақсадида деҳқонларга 1 миллион рубль миқдорида қарз беришга қарор қилинди. Бу вазифа Ўрта Осиё Қишлоқ хўжалик банки зиммасига юклатилди.
 

1939 йил (бундан 86 йил олдин) – Сирдарё вилоятидаги Сирдарё, Фарғона вилоятидаги Данғара туманлари ташкил этилди. 
 

1940 йил (бундан 85 йил олдин) – Ўзбекистон Компартияси Марказий Комитети ва Ўзбекистон ҳукумати “Катта Ўзбекистон трактини қуриш тўғрисида” қарор қабул қилди. Тошкент, Самарқанд, Бухоро, Сурхондарё вилоятларини кесиб ўтиб, Тошкентдан Термизгача бориши лозим бўлган, халқнинг кучи билан 1940–1941 йилларда ҳашар йўли билан қурилган бу тракт кейинчалик ўз атрофидаги туманлар иқтисодиётини ривожлантиришда муҳим роль ўйнади.
 

1943 йил (бундан 82 йил олдин) – ҳашар йўли билан Сирдарёнинг ўрта оқимида жойлашган Фарҳод гидроэлектр станцияси қурилиши бошланди. Унинг бунёд этилиши ҳақидаги қарор 1942 йил 18 майда қабул қилинган эди. 1948 йилда унинг биринчи гидроагрегати ишга туширилиб, 1949 йил июнь ойидан ўрнатилган умумий қуввати 126 МВт бўлган 4 та гидроагрегатли станция тўла қувват билан ишлай бошлади. Фарҳод гидроэлектр станцияси 1951 йилда саноат фойдаланишига қабул қилинди. 
 

Фарҳод гидроэлектр станциясининг қурилиши ноёб археологик топилмалар, қадимий ёзувларнинг аниқланишига ҳам ёрдам берган. Мана шундай ноёб топилмалардан бири Гарпократнинг тош шаклидир. Қадимда гўдаклар соғлиғини асровчи “илоҳ”ни оддийгина “Болалар худоси” деб атаганлар. Бундай вазифани Миср “худо”си Гарпократ ҳам бажарган. Миср афсоналарига кўра, ер ости “худо”си Осириснинг хотини Исида ўз ўғлини Гарпократ, яъни “бегуноҳ, ғаройиб чақалоқ” деб атаган. 
 

Тарихчи А.Мирбобоевнинг ёзишича, Марказий Осиёда Гарпократнинг ягона тош шакли 1947 йили Фарҳод гидроэлектр станцияси қурилиши вақтида Сирдарёдан топилган эди. У хризолитдан ишланган туморга лабига бармоғини текизиб турган чақалоқ қиёфасида тасвирланган. Мазкур образни қадимдан кўчиб юрувчи дейиш мумкин. Чунки исломгача бўлган даврда болаларнинг, айниқса, чақалоқ ёшидагиларнинг кўп ўлими она аёлларни кимга мансуб бўлишидан қатъи назар ҳар қандай “илоҳ”лардан ёрдам сўраб илтижо қилишларига мажбур этган.
 

1993 йил (бундан 32 йил олдин) – Тошкентда Ўзбекистон Республикаси Халқаро почтамти тузилди.
 

2014 йил (бундан 11 йил олдин) – Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг “Ўзбекистон Қишлоқ хўжалиги илмий-ишлаб чиқариш маркази фаолиятини такомиллаштириш тўғрисида”ги қарори қабул қилинди. 
 

2017 йил (бундан 8 йил олдин) – Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Оролбўйи минтақаси учун инсон хавфсизлиги бўйича кўп шериклик фонди ташкил қилинди. Бу орқали Орол денгизи фожеасидан зарар кўрган аҳолининг турмуш шароитини яхшилаш ва мустаҳкамлаш дастури амалга оширила бошланди.
 

2018 йил (бундан 7 йил олдин) – Исроил, Индонезия, Корея, Малайзия, Сингапур, Туркия ва Япония давлатлари фуқаролари ҳамда Ўзбекистонга мунтазам авиақатновларни амалга оширувчи хорижий авиакомпаниялар ҳаво кемалари экипажининг аъзолари учун 30 кунлик муддатга визасиз режим белгиланди.
 

2020 йил (бундан 5 йил олдин) – Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг “Бинар (иккиталик) ҳимоя тизими асосида талабгорларга фан доктори (DSc) ва фалсафа доктори (РhD) илмий даражаларини беришни ташкил қилиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарори қабул қилинди.
 

2021 йил (бундан 4 йил олдин) – Ўзбекистон Республикасининг “Халқлар дўстлиги кунини белгилаш тўғрисида”ги қонуни қабул қилинди. Мазкур қонунга асосан, 30 июль – Халқлар дўстлиги куни этиб белгиланди.
 

2021 йил (бундан 4 йил олдин) – Ўзбекистон Республикаси Президети “Қонунчилик ҳужжатлари ижросини самарали ташкил этишда давлат бошқаруви органлари ва маҳаллий ижро этувчи ҳокимият органлари раҳбарларининг шахсий жавобгарлигини кучайтиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги фармонни имзолади.
 

2021 йил (бундан 4 йил олдин) – Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг “Лотин ёзувига асосланган ўзбек алифбосига босқичма-босқич тўлиқ ўтишни таъминлаш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарори қабул қилинди.
 

2022 йил (бундан 3 йил олдин) – Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Қадимий ёзма манбаларни сақлаш ва тадқиқ этиш тизимини такомиллаштиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги қарори қабул қилинди.

 

Алишер ЭГАМБЕРДИЕВ тайёрлади

Ўзбекистон янгиликлари