Имом ас Субкий раҳимаҳуллоҳ мутлақ ижтиҳод даражасига етган эканлар.
Шунда унинг асҳоблари;
Нима учун ижтиҳод қилмайсиз? деб савол қилишганида,
-Олдин ўтган салафларимиз, биз ижтиҳод қиладиган нарсалар қолдирмади-ку! дея жавоб қилдилар.
Аммо ҳозирги салафийларни ҳаммаси мужтаҳид, ижтиҳод даражасига етиб қолдилар.
Фақатгина ўзини фикри, ўзини гапларигина гўё асосли гапдек, бошқаларни далиллари, муқобил тарафни ҳадисларини инкор қилишда асло қараб турмайди.
Буюк ислом олимлари Имом Нававий, Имом Субкий, Алий Қорий, ибн Ҳажар Асқолоний, Ҳайтамийлар ва ҳатто минг китоб ёзган Жалолиддин Суютий, Абул Фараж Ибнил Жавзий, раҳимаҳумуллоҳлар ҳам мазҳабга тақлид қилишарди, аммо бизнинг замон хаворижлари эса мужтаҳиддурлар.
Маъруфхон Алоходжаев
أُولَٰئِكَ الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهْ
"Ана ўшалар Аллоҳ ҳидоят қилган зотлардир. Бас, уларнинг ҳидоятига эргаш" (Анъом сураси, 90-оят).
Аллоҳим! Сен буюрганингдек намозни адо қилолмаяпман.
Довуднинг рўзасидек рўза тутолмаяпман.
Хаста бўлсам, Айюбдек сабр-тоқат қилолмаяпман.
Юнус наҳанг ичра тасбеҳ айтгани каби сенга тасбеҳ айтолмаяпман.
Яҳё каби динимда собит туролмаяпман.
Юсуф ўз номусини сақлагани каби мен кўзимни сақлай олмаяпман.
"Бораверинглар, сизлар озодсизлар" деган сўзга ҳам лойиқ эмасман.
Аммо... аммо мен ҳам улар каби Сени яхши кўраман, ё Аллоҳим!
Шарқовий. "Қурондан мактублар".