Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
24 Декабр, 2024   |   23 Жумадул сони, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:21
Қуёш
07:47
Пешин
12:28
Аср
15:18
Шом
17:02
Хуфтон
18:22
Bismillah
24 Декабр, 2024, 23 Жумадул сони, 1446

Туркия Диёнат ишлари раҳбари: марҳум муфтий ҳазрат Аллоҳнинг лутфу-карамига ноил бўлсин!

20.08.2021   1699   1 min.
Туркия Диёнат ишлари раҳбари: марҳум муфтий ҳазрат Аллоҳнинг лутфу-карамига ноил бўлсин!

Қадрдон ва муҳтарам Мусулмонлар идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимовнинг
вафот этгани ҳақидаги хабарни чуқур қайғу билан олдим.

Алимовлар оиласи ва Мусулмонлар идорасини оғир қайғуга ғарқ этган ушбу машъум
жудоликни мен ҳам баробар ўртоқлашаётганимни самимий равишда изҳор этиб,
ҳамдардлигимни билдирмоқчиман.

Ҳаётдан кўз юмган раис жаноблари, бош муфтиймизга Оллоҳнинг лутфу-карамига
эришишликни, жаннатдан ўрин олишликни тилаб, Оллоҳдан раҳмат, маҳфират сўраб қоламан.

Фурсатдан фойдаланиб, ўзбекистонлик мусулмон биродарларимиз ва Мусулмонлар
идорасига, қайғули Алимовлар оиласига ва яқинларига сабри-жамил тилаб, таъзия изҳор
этаман, чин юракдан саломларимни йўллайман.

Проф., др. Али Эрбаш,
Туркия Республикаси
Диёнат ишлари раҳбари

Мақолалар
Бошқа мақолалар

Фиқҳга икки хил қараш мумкинми?

23.12.2024   1387   1 min.
Фиқҳга икки хил қараш мумкинми?

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Фақиҳларнинг фиқҳга берган таърифларида «далил» деган сўз борми? Йўқ. Улар фақат мукаллафларнинг амаллари ҳақида гапиришди, ҳукмларнинг мукаллафларга нисбатан жорий бўлиш ҳолатларига эътибор қаратишди. Демак, умумий қилиб айтадиган бўлсак, фиқҳга икки хил таъриф берилди. Бири усулий уламоларнинг таърифи, яъни «Қуръон ва Суннатдан ҳукмларни қай тарзда чиқариб олиш ҳақидаги илм» деган таъриф. Иккинчиси фуқаҳолар берган таъриф бўлиб, унда ҳосил бўлган ҳукмларнинг мукаллафларга қандай жорий қилиниши асосий ўринга қўйилди. Бу ҳукмлар мутлақ мужтаҳидлар тарафидан чиқарилади. Ҳукмни фақат мутлақ мужтаҳид чиқара олади. Ана шу мужтаҳид муайян бир ҳукмни Қуръон ва Суннатдан қандай чиқарганини ўрганиш усул илмининг мавзусидир. Чиқарилган ҳукмни ўзимизга ва жамиятга татбиқ қилиш эса муфтий ва фақиҳларнинг ишидир.

Демак, фиқҳга икки хил қараш мумкин экан: ҳукмни чиқариб олиш ва уни татбиқ қилиш. Бизнинг хатоимиз шуки, ҳукмни ишлаб чиқиш билан уни татбиқ қилиш орасидаги фарқни тушунмаяпмиз. Тушунмаганимиз учун ҳам кераксиз гапларни гапиряпмиз. Биз юқорида айтиб ўтган икки йўналиш – таҳаллул, яъни динга енгил қараш ва ташаддуд, яъни динда ғулувга кетиш йўналишлари ё иккинчи таърифдан бехабар қолишди, ёки унга эътиборсиз қарашди. Улар фақат биринчи таърифни, яъни ҳукмни қай тарзда ишлаб чиқишни изоҳлашди.

«Ҳанафий мазҳабига теран нигоҳ» китобидан