Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
27 Ноябр, 2024   |   26 Жумадул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:01
Қуёш
07:25
Пешин
12:16
Аср
15:15
Шом
16:59
Хуфтон
18:17
Bismillah
27 Ноябр, 2024, 26 Жумадул аввал, 1446

Ҳанафий ва Шофеъий мазҳабларига кўра, намоз ва таҳоратдаги ФАРҚЛАР

22.06.2021   3259   9 min.
Ҳанафий ва Шофеъий мазҳабларига кўра, намоз ва таҳоратдаги ФАРҚЛАР

Айни дамда Россияда шифокорлик қилувчи яқин дўстимиздан келган, кўпчилик учун фойдали саволга жавоб.

САВОЛ:

Ассалому алайкум Ботиржонака. Бизнинг ҳанафий мазҳабимиз билан шофеъий мазҳабининг намоз ва таҳоратда нима фарқлари бор?

ЖАВОБ:

Ва алайкум ассалом Мадаминжон. Бизнинг ҳанафий мазҳабимиз ва шофеъий мазҳаби орасида таҳорат ва намоз масалаларида қуйидаги фарқлар мавжуд:

Таҳоратдаги фарқлар:

1. Ҳанафий мазҳабимизда ниятсиз таҳорат олиш жоиз. Шофеъий мазҳабида эса ниятсиз қилинган таҳорат жоиз эмас.

2. Ҳанафий мазҳабимизда оғиз ва бурунни чайишлик ғуслда фарз. Таҳоратда фарз эмас. Шофеъий мазҳабида эса, ғуслда ҳам таҳоратда ҳам фарз эмас.

3. Ҳанафий мазҳабимизда бошга бир марта масҳ тортилади. Шофеъий мазҳабида эса уч марта тортилади.

4. Ҳанафий мазҳабимизда бошнинг тўртдан бир қисмига масҳ тортиш фарз. Шофеъий мазҳабида эса, бошнинг андаккина ерига масҳ тортса кифоя. Чегара белгиланмаган.

5. Ҳанафий мазҳабимизда қулоқлар бошнинг бир қисми ҳисобланади. Шунга кўра, икки қулоққа бош билан бирга масҳ тортилади. Қулоққа масҳ тортиш учун қўлни алоҳида намлаш шарт эмас. Шофеъий мазҳабида эса, қулоқлар бошдан ҳам, юздан ҳам эмас. Балки алоҳида мустақил аъзолардир. Шунга кўра, қулоқлар учун янги сув олиб тўкиб масҳ тортилади.

6. Ҳанафий мазҳабимизда махсига масҳ тортишда фақат юз қисмига масҳ тортса кифоя. Шофеъий мазҳабида эса, махсининг юзи ва тагига қўшиб масҳ тортилади.

7. Ҳанафий мазҳабимизда оёқнинг товони махсининг болдиригача чиқса, оёқ таҳоратини янгилаш лозим. Шофеъий мазҳабида эса, оёқнинг таҳоратда ювилиши лозим бўлган бирор қисми ташқарига чиқса оёқ таҳоратини янгилаш лозим бўлади.

8. Ҳанафий мазҳабимизда журмуққа (махсининг устидан кийиладиган оёқ кийим) масҳ тортиш жоиз. Шофеъий маҳабида эса жоизмас.

9. Ҳанафий мазҳабимизда учта бармоқ билан масҳ тортиш лозим. Бир ё икки дона бармоқ билан масҳ тортиш жоиз эмас. Шофеъий мазҳабида эса қўлнинг бирор қисми билан масҳ тортиб қўйса кифоя.

10. Ҳанафий мазҳабимизда оёқларнинг ўзинигина ювибоқ махсини кийиб олса ва таҳорат синдирувчи ишдан олдин таҳоратнинг бошқа амалларини бажариб қўйса, махсисига масҳ тортаверади. Шофеъий мазҳабида эса таҳоратни мукаммал қилиб кейингина махси кийса шунда масҳ тортиши мумкин.

11. Ҳанафий мазҳабимизда бир кеча кундуздан кейин сафарга отланган одам махсисини ечиб ташлайди. Агар бир кеча кундуздан олдин сафарга отланса уч кеча кундузгача масҳ тортиши мумкин. (Гарчи махсини муқимлик чоғида кийган бўлса ҳам). Шофеъий мазҳабида эса, муқимлик чоғида кийган махсисига масҳ тортган бўлса ва бир кеча кундуздан олдин сафарга отланса, бир кеча кундуз масҳ тортади холос. Мабодо сафарда махси кийиб, масҳ тортиб бир ё икки кундан кейин муқим бўлиб Ватанига қайтса уч кунгача масҳ тортиб юраверади.

12. Ҳанафий мазҳабимизда таҳоратда барча аъзолар уч мартадан ювилади. Масҳ эса бир марта тортилади. Шофеъий мазҳабида эса, масҳни ҳам уч марта тортилади.

Намоздаги фарқлар:

1. Ҳанафий мазҳабимизда намозни бошлаш жараёнида қўлларни қулоқлар баробарича кўтарилади. Шофеъий мазҳабида эса, елка баробарича кўтарилса кифоя.

2. Ҳанафий мазҳабимизда қўллар фақатгина намозни бошлашда айтиладиган такбир чоғида кўтарилади. Шофеъий мазҳабида эса, намозни бошлашдаги такбир, рукуга кетишдаги такбир, рукудан қайтиб саждага кетишдаги такбир чоғида кўтарилади.

3. Ҳанафий мазҳабимизда намозни бошлаб такбир айтгач “субҳанакаллоҳумма…” ўқилади. Шофеъий мазҳабида эса “важжаҳту важҳий…” ўқилади.

4. Ҳанафий мазҳабимизда қўллар боғланиб киндик остига қўйилади. Шофеъий мазҳабида эса, киндик устига қўйилади.

5. Ҳанафий мазҳабимизда имомга иқтидо қилганлар имом ортида қироати жаҳрий намозда ҳам, махфий намозда ҳам қироат қилмайди. Шофеъий мазҳабида эса, имомга иқтидо қилганлар қироати жаҳрий намозда ҳам, қироати махфий намозда ҳам имомдан ташқари ўзлари ҳам қироат қилишади.

6. Ҳанафий мазҳабимизда намоз вақтида кийимнинг сидли (енгларга қўлни киргизмасдан кийимни елкага ташлаб олишлик) жоиз ва шу билан бирга макруҳдир. Шофеъий мазҳабида эса кийимини сидл қилганларнинг намози жоиз бўлмайди.

7. Ҳанафий мазҳабимизда намозхон қироатда оятларни санаб туриши макруҳ. Шофеъий мазҳабида эса макруҳмас, бироқ санамаган афзал.

8. Ҳанафий мазҳабимизда бир оят қироат қилса ҳам намози жоиз бўлаверади. Шофеъий мазҳабида эса (фотиҳа сурасини биладиганлар) фотиҳа сурасини тўлиқ ўқимаса намози жоиз бўлмайди. Билмайдиганлар эса “ал-ҳамду лиллаҳ, Аллоҳу акбар” дейди.

9. Ҳанафий мазҳабимизда имом рукудан қайтишда фақат “самиъал-лоҳу лиман ҳамидаҳ” дейди. Қавм эса “роббана лакал-ҳамд” дейди. Шофеъий мазҳабида эса, имом “самиъал-лоҳу лиман ҳамидаҳ” ва “роббана лакал-ҳамд” дейди.

10. Ҳанафий мазҳабимизда эркаклар қаъда ҳолатида ҳар доим ўнг оёқни тик қилиб, чап оёқни тўшаб думбасини чап оёғи устига қўйиб ўтиради. Шофеъий мазҳабида эса, Пешин, Аср, Хуфтон ва Бомдоднинг охирги ракатидаги қаъда ҳолатида иккала оёғини ўнг тарафига чиқариб, ўнг оёғини тиклаб, чап оёғини тўшаб, думбасини ерга қўйиб ўтиради. Аввалги қаъдаларида эса худди ҳанафийлар каби ўтиришади.

11. Ҳанафий мазҳабимизда саждадан қиёмга туришда орада ўтирмасдан ва ерга қўли билан таянмасдан туради. Шофеъий мазҳабида эса саждадан туришда бироз ўтириб тин олади ва икки қўли билан ерга таяниб қиёмга туради.

12. Ҳанафий мазҳабимизда Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳу ривоят қилган ташаҳҳудни ўқийди. Шофеъий мазҳабида эса, Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳу ривоят қилган ташаҳҳудни ўқийди.

13. Ҳанафий мазҳабимизда бомдод намозида қунут дуоси ўқилмайди. Шофеъий мазҳабида эса бомдодда рукудан кейин қунут дуоси ўқилади. Шунингдек, мусулмонларнинг дуога ҳожати бўлса ҳар намозда рукудан кейин қунут дуосини ўқишлари мумкин.

14. Ҳанафий мазҳабимизда қунутда вожиблик маъносида бирор дуо тайинланган эмас. Шофеъий мазҳабида эса “аллоҳумма иҳдиний фиман ҳадайта” дуосини ўқиш шарт.

15. Ҳанафий мазҳабимизда учинчи ва тўртинчи ракатларда фотиҳа ўқилади. Мабодо ўрнига тасбеҳ айтса жоиз. Шофеъий мазҳабида эса ҳар бир ракатда фотиҳа сурасини тўлиқ ўқиш шарт. Бирон ҳарфи тушиб қолса намозни қайтариб ўқийди.

16. Ҳанафий мазҳабимизда аввалги қаъдада ташаҳҳудга ҳеч нарсани (дуо ҳам, саловат ҳам) қўшимча қилинмайди. Дарҳол туриб кейинги ракат қироатига киришади. Шофеъий мазҳабида эса биринчи қаъдада ташаҳҳудни ўқиб қиёмга тургач ташаҳҳуд миқдоридан озроқ дуо ўқийди (кейин қироатга киришади).

17. Ҳанафий мазҳабимизда ташаҳҳуддан кейин Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламга саловат ўқимаса намози бузилмайди. Бироқ гуноҳкор бўлади. Шофеъий мазҳабида эса, охирги қаъдада салом ва ташаҳҳуд орасида саловат ўқимаса намози бузилади.

18. Ҳанафий мазҳабимизда намоз сўнггида салом бериш фарз эмас. Шофеъий мазҳабида салом фарз. Салом бермасдан тугатилган намозни қайта ўқиш лозим.

19. Ҳанафий мазҳабимизда витр намози вожибдир. Шофеъий мазҳабида у вожиб эмас, суннат дейилган.

20. Ҳанафий мазҳабимизда улов устида витр ўқиш мумкин эмас. Шофейи мазҳабида эса мумкин.

21. Ҳанафий мазҳабимизда витр намози бир салом билан уч ракат. Шофеъий мазҳабида эса ўн бир ракат.

22. Ҳанафий мазҳабимизда имомнинг ёлғиз ўзи жамоатдан ажраб алоҳида тепаликка чиқиб олиши макруҳ. Шофеъий мазҳабида иқтидо қилувчиларга кўриниб туриши учун имомнинг ёлғиз ўзи баланд жойга чиқиб олиши макруҳ эмас.

23. Ҳанафий мазҳабимизда салланинг каврига (ўрамига) сажда қилса (яъни пешонаси ерга тегмасдан салласининг докасига тегса) жоиз бўлади. Шофеъий мазҳабида эса жоиз бўлмайди.

24. Ҳанафий мазҳабимизда балоғатга етмаган гўдакка фарз намозларда иқтидо қилинмайди. Шофеъий мазҳабида эса иқтидо қилинаверади.

25. Ҳанафий мазҳабимизда имом ва қавм орасида йўлак ё ариқ бўлса қавмнинг намози жоиз бўлмайди, илло саф уланса жоиз бўлади. Шофеъий мазҳабида эса имом ва қавмнинг ораси икки-уч юз зироъгача масофада очиқ бўлса ҳам жоиз бўлаверади. Ундан ортиғи жоизмас.

Фиқҳий манбалар асосида Ботиржон қори тайёрлади.

МАҚОЛА
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Дажжол ҳозир жазийрада, темир билан боғланган

25.11.2024   1812   12 min.
Дажжол ҳозир жазийрада, темир билан боғланган

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

عَنْ فَاطِمَةَ بِنْتِ قَيْسٍ قَالَتْ: صَلَّيْتُ مَعَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَكُنْتُ فِي صَفِّ النِّسَاءِ الَّتِي تَلِي ظُهُورَ القَوْمِ فَلَمَّا قَضَى رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ صَلَاتَهُ جَلَسَ عَلَى الْمِنْبَرِ وَهُوَ يَضْحَكُ فَقَالَ: «لِيَلْزَمْ كُلُّ إِنْسَانٍ مُصَلَّاهُ»، ثُمَّ قَالَ: «هَلْ تَدْرُونَ لِمَ جَمَعْتُكُمْ»؟ قَالُوا: اللهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ، قَالَ: «إِنِّي مَا جَمَعْتُكُمْ لِرَغْبَةٍ وَلَا لِرَهْبَةٍ وَلَكِنْ جَمَعْتُكُمْ لِأَنَّ تَمِيمًا الدَّارِيَّ كَانَ رَجُلًا نَصْرَانِيًّا فَجَاءَ فَبَايَعَ وَأَسْلَمَ وَحَدَّثَنِي حَدِيثًا وَافَقَ الَّذِي كُنْتُ أُحَدِّثُكُمْ عَنْ مَسِيْحِ الدَّجَّالِ حَدَّثَنِي أَنَّهُ رَكِبَ فِي سَفِينَةٍ بَحْرِيَّةٍ مَعَ ثَلَاثِينَ رَجُلًا مِنْ لَخْمٍ وَجُذَامَ فَلَعِبَ بِهِمُ الْمَوْجُ شَهْرًا فِي الْبَحْرِ وَأَرْفَئُوا إِلَى جَزِيرَةٍ فِي الْبَحْرِ حِينَ مَغْرِبِ الشَّمْسِ فَجَلَسُوا فِي أَقْرُبِ السَّفِينَةِ فَدَخَلُوا الْجَزِيرَةَ فَلَقِيَتْهُمْ دَابَّةٌ أَهْلَبُ كَثِيرُ الشَّعْرِ لَا يَدْرُونَ مَا قُبُلُهُ مِنْ دُبُرِهِ مِنْ كَثْرَةِ الشَّعَرِ فَقَالُوا: وَيْلَكِ مَا أَنْتِ فَقَالَتْ: أَنَا الْجَسَّاسَةُ قَالُوا: وَمَا الْجَسَّاسَةُ قَالَتْ: أَيُّهَا الْقَوْمُ انْطَلِقُوا إِلَى هَذَا الرَّجُلِ فِي الدَّيْرِ فَإِنَّهُ إِلَى خَبَرِكُمْ بِالْأَشْوَاقِ، قَالَ: لَمَّا سَمَّتْ لَنَا رَجُلًا فَرِقْنَا مِنْهَا أَنْ تَكُونَ شَيْطَانَةً قَالَ: فَانْطَلَقْنَا سِرَاعًا حَتَّى دَخَلْنَا الدَّيْرَ فَإِذَا فِيهِ أَعْظَمُ إِنْسَانٍ رَأَيْنَاهُ قَطُّ خَلْقًا وَأَشَدُّهُ وِثَاقًا مَجْمُوعَةٌ يَدَاهُ إِلَى عُنُقِهِ مَا بَيْنَ رُكْبَتَيْهِ إِلَى كَعْبَيْهِ بِالْحَدِيدِ، قُلْنَا: وَيْلَكَ مَا أَنْتَ؟ قَالَ: قَدْ قَدَرْتُمْ عَلَى خَبَرِي فَأَخْبِرُونِي مَا أَنْتُمْ، قَالُوا: نَحْنُ أُنَاسٌ مِنَ الْعَرَبِ رَكِبْنَا فِي سَفِينَةٍ بَحْرِيَّةٍ فَصَادَفْنَا الْبَحْرَ حِينَ اغْتَلَمَ فَلَعِبَ بِنَا الْمَوْجُ شَهْرًا ثُمَّ أَرْفَأْنَا إِلَى جَزِيرَتِكَ هَذِهِ فَجَلَسْنَا فِي أَقْرُبِهَا فَدَخَلْنَا الْجَزِيرَةَ فَلَقِيَتْنَا دَابَّةٌ أَهْلَبُ كَثِيرُ الشَّعَرِ لَا يُدْرَى مَا قُبُلُهُ مِنْ دُبُرِهِ مِنْ كَثْرَةِ الشَّعَرِ فَقُلْنَا: وَيْلَكِ مَا أَنْتِ؟ فَقَالَتْ أَنَا الْجَسَّاسَةُ قُلْنَا: وَمَا الْجَسَّاسَةُ؟ قَالَتِ اعْمِدُوا إِلَى هَذَا الرَّجُلِ فِي الدَّيْرِ فَإِنَّهُ إِلَى خَبَرِكُمْ بِالْأَشْوَاقِ فَأَقْبَلْنَا إِلَيْكَ سِرَاعًا وَفَزِعْنَا مِنْهَا وَلَمْ نَأْمَنْ أَنْ تَكُونَ شَيْطَانَةً، فَقَالَ: أَخْبِرُونِي عَنْ نَخْلِ بَيْسَانَ، قُلْنَا: عَنْ أَيِّ شَأْنِهَا تَسْتَخْبِرُ؟ قَالَ: أَسْأَلُكُمْ عَنْ نَخْلِهَا هَلْ يُثْمِرُ؟ قُلْنَا لَهُ: نَعَمْ، قَالَ: أَمَا إِنَّهُ يُوشِكُ أَلَّا يُثْمِرَ، قَالَ: أَخْبِرُونِي عَنْ بُحَيْرَةِ الطَّبَرِيَّةِ، قُلْنَا: عَنْ أَيِّ شَأْنِهَا تَسْتَخْبِرُ؟ قَالَ: هَلْ فِيهَا مَاءٌ؟ قَالُوا: هِيَ كَثِيرَةُ الْمَاءِ، قَالَ: أَمَا إِنَّ مَاءَهَا يُوشِكُ أَنْ يَذْهَبَ، قَالَ: أَخْبِرُونِي عَنْ عَيْنِ زُغَرَ، قَالُوا: عَنْ أَيِّ شَأْنِهَا تَسْتَخْبِرُ؟ قَالَ: هَلْ فِي الْعَيْنِ مَاءٌ وَهَلْ يَزْرَعُ أَهْلُهَا بِمَاءِ الْعَيْنِ؟ قُلْنَا لَهُ: نَعَمْ هِيَ كَثِيرَةُ الْمَاءِ وَأَهْلُهَا يَزْرَعُونَ مِنْ مَائِهَا، قَالَ: أَخْبِرُونِي عَنْ نَبِيِّ الْأُمِّيِّينَ مَا فَعَلَ؟ قَالُوا: قَدْ خَرَجَ مِنْ مَكَّةَ وَنَزَلَ يَثْرِبَ، قَالَ: أَقَاتَلَهُ الْعَرَبُ؟ قُلْنَا: نَعَمْ، قَالَ: كَيْفَ صَنَعَ بِهِمْ؟ فَأَخْبَرْنَاهُ أَنَّهُ قَدْ ظَهَرَ عَلَى مَنْ يَلِيهِ مِنَ الْعَرَبِ وَأَطَاعُوهُ، قَالَ: قَدْ كَانَ ذَلِكَ؟ قُلْنَا: نَعَمْ، قَالَ: أَمَا إِنَّ ذَاكَ خَيْرٌ لَهُمْ أَنْ يُطِيعُوهُ. وَإِنِّي مُخْبِرُكُمْ عَنِّي إِنِّي أَنَا الْمَسِيحُ وَإِنِّي أُوشِكُ أَنْ يُؤْذَنَ لِي فِي الْخُرُوجِ فَأَخْرُجَ فَأَسِيرَ فِي الْأَرْضِ فَلَا أَدَعَ قَرْيَةً إِلَّا هَبَطْتُهَا فِي أَرْبَعِينَ لَيْلَةً غَيْرَ مَكَّةَ وَطَيْبَةَ فَهُمَا مُحَرَّمَتَانِ عَلَيَّ كِلْتَاهُمَا كُلَّمَا أَرَدْتُ أَنْ أَدْخُلَ وَاحِدَةً أَوْ وَاحِدًا مِنْهُمَا اسْتَقْبَلَنِي مَلَكٌ بِيَدِهِ السَّيْفُ صَلْتًا يَصُدُّنِي عَنْهَا وَإِنَّ عَلَى كُلِّ نَقْبٍ مِنْهَا مَلَائِكَةً يَحْرُسُونَهَا»، قَالَتْ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَطَعَنَ بِمِخْصَرَتِهِ فِي الْمِنْبَر:ِ «هَذِهِ طَيْبَةُ، هَذِهِ طَيْبَةُ، هَذِهِ طَيْبَةُ»، يَعْنِي الْمَدِينَةَ «أَلَا هَلْ كُنْتُ حَدَّثْتُكُمْ ذَلِكَ»؟ فَقَالَ النَّاسُ: نَعَمْ، قَالَ: «فَإِنَّهُ أَعْجَبَنِي حَدِيثُ تَمِيمٍ أَنَّهُ وَافَقَ الَّذِي كُنْتُ أُحَدِّثُكُمْ عَنْهُ وَعَنِ الْمَدِينَةِ وَمَكَّةَ» ثُمَّ قَالَ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «أَلَا إِنَّهُ فِي بَحْرِ الشَّأْمِ أَوْ بَحْرِ الْيَمَنِ لَا بَلْ مِنْ قِبَلِ الْمَشْرِقِ مَا هُوَ، مِنْ قِبَلِ الْمَشْرِقِ مَا هُوَ، مِنْ قِبَلِ الْمَشْرِقِ مَا هُوَ»، وَأَوْمَأَ بِيَدِهِ إِلَى الْمَشْرِقِ، قَالَتْ: فَحَفِظْتُ هَذَا مِنْ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ. رَوَاهُ مُسْلِمٌ وَأَبُو دَاوُدَ وَالتِّرْمِذِيُّ وَلَفْظُهُ: «حَدَّثَنِي تَمِيمُ الدَّارِيُّ رَضِي اللهُ عَنْهُ أَنَّ نَاسًا مِنْ أَهْلِ فِلَسْطِينَ رَكِبُوا سَفِينَةً فِي الْبَحْرِ فَجَالَتْ بِهِمْ حَتَّى قَذَفَتْهُمْ فِي جَزِيرَةٍ مِنْ جَزَائِرِ الْبَحْرِ فَإِذَا هُمْ بِدَابَّةٍ لَبَّاسَةٍ نَاشِرَةٍ شَعْرَهَا، فَقَالُوا: مَا أَنْتِ؟ قَالَتْ: أَنَا الْجَسَّاسَةُ، قَالُوا: فَأَخْبِرِينَا، قَالَتْ: لَا أُخْبِرُكُمْ وَلَا أَسْتَخْبِرُكُمْ وَلَكِنِ ائْتُوا أَقْصَى الْقَرْيَةِ فَإِنَّ ثَمَّ مَنْ يُخْبِرُكُمْ وَيَسْتَخْبِرُكُمْ فَأَتَيْنَا أَقْصَى الْقَرْيَةِ فَإِذَا رَجُلٌ مُوثَقٌ بِسِلْسِلَةٍ فَقَالَ: أَخْبِرُونِي عَنْ عَيْنِ زُغَرَ، قُلْنَا: مَلَأَى تَدْفُقُ، قَالَ: أَخْبِرُونِي عَنِ الْبُحَيْرَةِ، قُلْنَا: مَلَأَى تَدْفُقُ، قَالَ: أَخْبِرُونِي عَنْ نَخْلِ بَيْسَانَ الَّذِي بَيْنَ الْأُرْدُنِّ وَفِلَسْطِينَ هَلْ أَطْعَمَ؟ قُلْنَا: نَعَمْ، قَالَ: أَخْبِرُونِي عَنِ النَّبِيِّ هَلْ بُعِثَ؟ قُلْنَا: نَعَمْ، قَالَ: أَخْبِرُونِي كَيْفَ النَّاسُ إِلَيْهِ، قُلْنَا: سِرَاعٌ، قَالَ: فَنَزَّى نَزْوَةً حَتَّى كَادَ، قُلْنَا: فَمَا أَنْتَ؟ قَالَ: أَنَا الدَّجَّالُ وَإِنَّهُ يَدْخُلُ الْأَمْصَارَ كُلَّهَا إِلَّا طَيْبَةَ»، وَطَيْبَةُ الْمَدِينَةُ. صَلَّى اللهُ عَلَى سَاكِنِهَا وَسَلَّمَ.

Фотима бинти Қайс розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: «Эркаклардан кейин турган аёллар сафида Расулуллоҳ алайҳиссаломга иқтидо қилиб намоз ўқидим. Расулуллоҳ алайҳиссалом намозларини ўқиб бўлиб, минбарга ўтирдилар. Сўнг кулимсираб, «Ҳар ким намоз ўқиган жойида қолсин», дедилар. Сўнг у зот сўзларида давом этиб, «Сизларни нима учун тўплаганимни биласизларми?» дедилар. «Аллоҳ ва Унинг Расули билувчироқ», дейишди. У зот шундай дедилар: «Аллоҳга қасамки, мен сизларни бир хоҳиш учун ҳам, қўрқиш учун ҳам жамлаганим йўқ. Сизни жамлаганимнинг сабаби шуки, Тамийм Дорий деган насроний бор эди. У келиб, байъат қилиб, мусулмон бўлди. Сўнг мен сизларга Дажжол Масийҳ ҳақида айтиб юрган гапимга ўхшаш гапларни айтди. У Лахм ва Жузомдан ўттиз киши билан кемада денгизда сафарга чиққан экан. Тўлқин уларни денгизда бир ой олиб юриб, сўнгра кун ботиш пайтида денгиздаги бир оролга тўхтабди. Улар кеманинг қайиқларига ўтириб, оролга киришибди. У ерда уларга бир ғалати жонивор учрабди. Унинг жуни ниҳоятда кўплигидан олдини ортидан ажратиб бўлмас экан. Улар унга «Шўринг қурғур, сен нимасан?» дейишибди. «Мен Жассосаман», дебди у. «Жассоса нима?» дейишибди. «Эй одамлар! Анави хилватхонадаги одамнинг олдига боринглар. У сизнинг хабарингизни шавқ билан кутяпти», дебди жонивор. Насроний айтади: «У бизга ўша одамнинг исмини айтган эди, «Бу урғочи шайтонмикан», деб қўрқдик. Тез бориб, хилватхонага кирдик. Қарасак, бир одам ниҳоятда маҳкам боғлаб ташланган экан. Бунақанги баҳайбат одамни кўрмаган эдик. Унинг икки қўли бўйнига, икки тиззаси икки товонига темир билан маҳкамланган экан. Унга «Шўринг қурғур, сен нимасан?» дедик. «Менинг хабаримни топдингизми? Сизлар кимсизлар?» деди. «Биз араблармиз. Кемада йўлга чиққан эдик, денгизда бўрон турган пайтга тўғри келибмиз. Тўлқин бизни бир ой ўйнатиб, охири мана шу оролга олиб келиб ташлади. Кейин кемадаги қайиқларга ўтириб, оролга кирган эдик, ғалати бир жонивор учради. У ниҳоятда сержун экан, жуни кўплигидан олдини ортидан ажратиб бўлмас экан. Биз унга «Шўринг қурғур, сен нимасан?» десак, «Жассосаман», деди. «Жассоса нима?» десак, «Анави хилватхонадаги одамнинг олдига боринглар. У сизнинг хабарингизни шавқ билан кутяпти», деди. Шунинг учун тезда сенинг олдингга келдик. Биз ундан қўрқиб, урғочи шайтонмикан, деб ўйладик», дедик. У: «Менга Байсон хурмосининг хабарини беринглар», деди. «Унинг нимасини айтайлик?» дедик. «Мен унинг хурмосини сўраяпман, у мева қиляптими?» деди. «Ҳа», дедик. «Лекин у келажакда мева қилмай қўяди. Менга Тобария кўлининг хабарини беринглар», деди. «Унинг нимасини айтайлик?» дедик. «Унинг ичида сув борми?» деди. «Унинг суви жуда кўп», дедик. «Лекин келажакда унинг суви қурийди. Менга Зуғар булоғи ҳақида хабар беринглар», деди. «Унинг нимасини айтайлик?» дедик. «Ўша булоқда сув борми? Ўша булоқнинг сувини унинг аҳли зироатга ишлатадими?» деди. «Ҳа, булоқда сув кўп. Унинг аҳли унинг сувини зироатга ишлатади», дедик. «Менга уммийларнинг Набийси ҳақида хабар беринглар. У нима қилди?» деди. «У Маккадан кетиб, Ясрибга жойлашди», дедик. «Араблар унга қарши уруш қилишдими?» деди. «Ҳа», дедик. «У уларга қандоқ муомала қилди?» деди. Биз унга у зот ўзига яқин араблардан устун келганларини, улар у зотга итоат қилганини айтдик. «Шундоқ ҳам бўлдими?» деди у. «Ҳа», дедик. «Унга итоат қилганлари ўзлари учун яхши. Энди мен сизларга ўзим ҳақимда айтиб берай. Мен масийҳман. Менга келажакда хуруж қилишим учун изн берилади. Мен хуруж қилиб, ер юзида сайр қиламан. Қирқ кечада бирорта қишлоқни қўймай, барига кираман. Фақат Макка билан Тийбага кирмайман, холос. Бу иккиси менга ҳаром қилинган. Улардан бирига кирмоқчи бўлсам, бир фаришта мени қилич яланғочлаб қарши олиб, йўлимни тўсади. Унинг ҳар бир кўчасини фаришталар қўриқлаб туради», деди».

(Фотима) айтади: «Расулуллоҳ алайҳиссалом қўлларидаги таёқни минбарга тақаб, «Бу Тийбадир! Бу Тийбадир! Бу Тийбадир, яъни Мадинадир! Мен сизларга айтганмидим?» дедилар. Одамлар: «Ҳа», дейишди. У зот: «Тамиймнинг гапига ҳайрон қолдим. Унинг сўзлари мен сизларга у ҳақда, Мадина ва Макка ҳақида айтган сўзларимга мувофиқ келди», дедилар. Сўнгра Расулуллоҳ алайҳиссалом: «У Шом денгизидами ёки Яман денгизидами? Йўқ, машриқ томонда. У машриқ томонда. У машриқ томонда», дедилар, «У» деганларида машриқ томонга ишора қилдилар. Мен буларни Расулуллоҳ алайҳиссаломнинг ўзларидан эшитиб, ёдлаб олганман».

Муслим, Абу Довуд ва Термизий ривоят қилганлар.

Термизийнинг лафзида бундай дейилган: «Тамийм Дорий розияллоҳу анҳу менга шундай деди: «Фаластин аҳлидан баъзи одамлар кемага миниб, денгизга чиқишган экан. Денгиз уларни айлантириб, олиб бориб, денгиздаги ороллардан бирига отибди. Бирдан уларнинг олдидан нималигини билиб бўлмайдиган, жунлари ёйилган жонивор чиқиб қолибди. Улар унга «Сен нимасан?» дейишса, «Жассосаман», дебди. Улар: «Бизга хабар бер», дейишибди. «Мен сизларга хабар ҳам бермайман, сизлардан хабар ҳам сўрамайман. Лекин сизлар қишлоқнинг чеккасига боринглар. Ўша ерда сизга хабар берадиган, сиздан хабар сўрайдиган кимса бор», дебди. «Кейин биз қишлоқнинг четига бордик. Қарасак, занжир билан боғланган бир киши турибди. У: «Менга Зуғар булоғининг хабарини беринглар», деди. «У сувга тўла», дедик. «Менга кўлнинг хабарини беринглар», деди. «У ҳам сувга тўла», дедик. «Менга Урдун билан Фаластин орасидаги Байсон хурмозори хабарини беринглар. У мева бердими?» деди. «Ҳа», дедик. «Менга Набийнинг хабарини беринглар, у юборилдими?» деди. «Ҳа», дедик. «Менга одамлар унга нисбатан қандоқ эканликларининг хабарини беринглар», деди. «Улар у зотга ошиқмоқдалар», дедик. Шунда у шунақанги қаттиқ силкиндики, сал бўлмаса бўшалиб кетай деди. Шунда биз унга «Сен нимасан?» дедик. У ўзининг Дажжол эканлигини, Тийбадан бошқа барча шаҳарларга киришини айтди. Тийба – Мадинадир».

«Фитналар ва Қиёмат аломатлари» китобидан