19 Ноябр, 2024, 18 Жумадул аввал, 1446
19 Ноябр, 2024, 18 Жумадул аввал, 1446
Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳузуридаги Имом Бухорий номидаги Тошкент ислом институтида 2017-2021 йиллар оралиғида таълим олган талабаларнинг “Хатмона – 2021” битирув тадбири бўлиб ўтди. Бу ҳақда ТИИ матбуот хизмати хабар берди.
Тадбирга Ўзбекистон мусулмонлари идораси раисининг биринчи ўринбосари Ҳомиджон домла Ишматбеков, раис ўринбосари Иброҳимжон домла Иномов, Дин ишлар бўйича қўмита раисининг биринчи ўринбосари Музаффар Комилов, Ўзбекистон халқаро ислом академияси Халқаро муносабатлар кафедраси профессори Муҳаммадсиддиқов Муҳаммадолим, Имом Мотуридий илмий тадқиқот маркази директори Даврон Мақсудов сингари мартабали меҳмонлар ташриф буюришди.
Шунингдек, Ўзбекистон мусулмонлари идораси ва Тошкент ислом институтида узоқ йил меҳнат қилган фахрий устозлар, имом-хатиб ва ходимлар ҳам қатнашди.
Хатмона маросимини Диний идора матбуот хизмати ходими Абдулқаюм Йўлдошев олиб борди. Тадбир аввалида давлат мадҳияси янгради. Сўнг Тошкент Ислом институти 2-курс талабаси Абдулбасир қори Камалов Қуръон каримни тиловати қилди, Салоҳиддин устоз Шарипов хайрли дуо қилдилар.
Тадбирни Тошкент ислом институти ректори Уйғун домла Ғафуров кириш сўзи билан очиб берди. Сўнг минбарга Диний идора раисининг биринчи ўринбосари Ҳомиджон домла Ишматбеков ва Дин ишлари бўйича қўмита раисининг биринчи ўринбосари, Ўзбекистон халқаро ислом академияси ректори Музаффар Комиловлар чиқиб битирувчиларни табриклашди.
Ҳақ йўлида ким санга бир ҳарф ўқитмиш ранж ила,
Айламак бўлмас адо онинг ҳақин минг ганж ила.
Ҳазрат Навоийнинг бу сўзларида ҳеч қандай муболаға йўқ. Дарҳақиқат, устозларнинг ҳақлари беқиёс. Шундай экан, дил изҳорларини устозларга билдириш истагида бўлган тадбир иштирокчилари бўлган битирувчиларга навбат берилди. Абдулазиз Жуманов ўзбек тилида, Ҳикматуллоҳ Рўзиалиев араб тилида, Муҳаммадали Маҳкамов инглиз тилида, Ҳалилуллоҳ Асадуллаев рус тили устозларни ҳурмат ва эҳтиромни ифода қилувчи нутқ сўзлади.
Навбатдаги сўз битирувчиларни табриклаш ва уларга таълим берган устозларга ўз миннатдорчиликларини билдириш учун хатмона кечасига келган ота-оналарга берилди. Улар мана шу тўрт йил мобайнида фарзандларига таълим берган устозларига қалб сўзларини изҳор этди. Битирувчи курс талабаси Асадуллоҳ Нуриддинов институт ҳақида ўзи ёзган шеърни ўқиб берди.
Шундан сўнг ўқиш давомида турли йўналишларда етакчи бўлган талабалар эътироф этилиб, фахрий ёрлиқ билан тақдирланишди.
Тадбирда устоз Салоҳиддин домла Шарипов ўзларининг катта ҳаётий ва касбий тажрибадан келиб чиқиб битирувчиларга керакли маслаҳатларни бердилар.
Тадбир якунида Олий маъҳадда бир неча йил ректор бўлиб ишлаган Зоҳидхон домла Қодиров битирувчи талабаларга оқ фотиҳа бериб дуо қилдилар.
Маълумот учун, Ўзбекистон мусулмонлари идораси Таълим ва илмий-тадқиқот ҳамда Масжидлар бўлими биргаликда битирувчиларни юртимиздаги масжидларга имом-хатиб, ноиб имом вазифаларига, шунингдек олий ва ўрта махсус ислом таълим муассасаларига ўқитувчи лавозими бўйича ишга тақсимот қиладилар.
Таълимни давом эттирмоқчи бўлган битирувчилар магистратура босқичида ўқиш учун республика олий таълим муассасаларининг бирига ҳужжат топширишлари мумкин.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Опамни фарзанди йўқ. Кўп йил даволандилар. Кимдир бола асраб олса ва унга меҳр берса ўзи ҳам фарзанд кўришини айтибди. Сўрамоқчи бўлганим динимизда бола асраб олишга рухсат берилганми? Рухсат бўлса қандай ҳукмлар бор?
Жавоб: Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм.
Динимизда бола асраб олишга рухсат берилади, аммо унга қуйидаги шартлар қўйилган:
1. Асраб олинган болани ўз отасига нисбат берилиши;
Болани ўз отасини номи билан чақириш (яъни сени отанг менман ёки отанг фалончи, деб ўз отасидан бошқа одамни ота сифатида кўрсатмаслик керак);
Аллоҳ таоло асраб олинган фарзандлар ҳақида бундай марҳамат қилган: “Уларни (асраб олинган болаларни) ўз оталари (исми) билан чақирингиз. Шу Аллоҳ наздида адолатлироқдир. Бас, агар уларнинг оталарини билмасангиз, у ҳолда (улар) сизларнинг диний биродарларингиз ва дўстларингиздир. Қилган хатоларингиз сабабли сизларга гуноҳ йўқдир, лекин кўнгилларингиз (билан) қасд қилинган нарсадагина (гуноҳкор бўлурсиз). Аллоҳ кечиримли ва меҳрибон зотдир” (Аҳзоб сураси 5-оят).
Бу оятлар нозил бўлгунича, одамлар орасида бировнинг боласини ўғил қилиб, ўз ўғилларидек номлаганлар ва жамиятдаги мавжуд тушунча, урф-одатлар ила иш тутишган. Оят нозил бўлгач бу ҳукм ўзгарди.
2. Асраб олинган бола асраб олувчига маҳрам бўлиши;
Болани қарамоғига олишда аввало имкон қадар яқин қариндошларнинг болаларидан (яъни асраб олинаётган бола ўғил бола бўлса аёлнинг, қиз бола бўлса эрнинг ака-ука ёки опа-сингилларининг болаларидан) бирини қарамоғига олиши керак. Чунки улар ўртасида насаб жиҳатидан маҳрамлик бор. Бордию яқин қариндошлардан бола олиш имкони бўлмай, бегона бола олинса ва у қиз бўлса, асраб олувчи эрнинг эмизикли ҳолатдаги опа-сингиллари ёки ака-укаларининг аёллари икки ярим йил ичида болани эмизсалар ёки уларнинг сути ичирилса, асраб олувчи эрнинг жияни ҳисобланиб, маҳрамига айланади. Агар асраб олинган бола ўғил бўлса, асраб олувчи аёлнинг эмизикли ҳолатдаги опа-сингиллари ёки ака-укаларининг аёллари ўша ўғил болани эмизсалар асраб олувчи аёлга жиян бўлгани учун, маҳрам ҳисобланади (икки ярим йилдан сўнг эмизиш ёки болага юқорида зикр қилинган аёллардан бошқаларнинг сутини ичириш билан маҳрамлик собит бўлмайди). Шундай йўл билан бир оилада номаҳрамлар жамланиб қолишининг олди олинади. Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади. У киши ўз жиянлари Урва розияллоҳу анҳуга шундай ҳикоя қилиб берадилар. Афлаҳа исмли эмикдош амаким киришга изн сўраган вақтда у кишидан ўзимни олиб қочдим ва рўмолни ўраб олдим.
Сўнг бу ҳақида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга хабар берганимда:
"Унинг олдида рўмол ўрашингизга ҳожат йўқ, чунки насаб жиҳатидан маҳрамлик собит бўлганидек эмикдошлик сабабли ҳам маҳрамлик ҳосил бўлади", дедилар (Имом Муслим ривоятлари).
3. Асраб олинган боланинг мерос олмаслиги;
Асраб олинган бола ва асраб олувчиларнинг ўртасида насабий алоқаси бўлмаса, бир-бирларидан мерос олишлари жоиз бўлмайди. Балки қўлларида қолган мулклар насабий меросхўрларнинг ҳаққи ҳисобланади.
Бола асраб олишдан мақсад, кўп болалик оилаларга ёрдам бериш ёки етимнинг бошини силаш савобини топиш бўлмоғи лозим. Ҳеч қачон асраб олинган бола ҳақиқий фарзанд бўлмайди. Агар асраб олинган фарзанддан келажакда боқувчига ҳеч қандай наф тегмаса, аксинча зарар етган тақдирда ҳам бундан афсусланмаслик керак бўлади, акс ҳолда қилинган хизматнинг савоби бекор бўлади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 