Ўзбекистоннинг Покистондаги зиёрат туризми элчиси Пир Ҳасиб ур-Раҳмон «Дунё» АА учун берган интервьюда сўнгги йилларда Ўзбекистонда бой диний-маънавий меросни ўрганиш, мамлакатда яшаётган турли миллат вакилларининг миллий ва диний қадриятларини асраб-авайлаш бўйича ислоҳотларни эътироф этди.
– Бугун Ўзбекистон ва Покистон ўзаро алоқаларни ҳар томонлама ривожлантирмоқда. Уларни узоқ тарихга эга ришталар боғлаб турибди, – деди Пир Ҳасиб ур-Раҳмон. – Ўзбекистон халқига энг эзгу тилакларимни изҳор етишдан беҳад мамнунман. Икки қардош давлат ўртасидаги алоқаларни янада ривожлантириш учун дуо қиламан.
Ўзбекистон Покистоннинг Марказий Осиёдаги асосий савдо ҳамкори ҳисобланади. Тошкент томонидан 2020 йилнинг июлида Исломободга пандемия пайтида кўрсатилган инсонпарварлик ёрдами фикримни яққол тасдиқлайди.
Президент Шавкат Мирзиёев раҳнамолигида республикада амалга оширилаётган ислоҳотлар, жумладан, сайёҳлик ва зиёрат туризми соҳасидаги вазифалар Покистондаги Нақшбандия тариқати издошлари томонидан юксак баҳоланмоқда.
Ўзбекистон туризм маскани сафатида зиёратчиларга нафақат Тошкент, Самарқанд, Бухоро, Хива шаҳарларида диққатга сазовор тарихий жойлар билан танишиш, балки ўзбек диёрини ислом маданияти ва цивилизацияси марказига айлантирган буюк мутафаккир ва алломалар меросидан баҳраманд бўлиш, ушбу бебаҳо бойликни ўрганиш учун қулай имконият тақдим қилмоқда.
Маълумки, Ўрта асрлар Ренессанси даврида бугунги Ўзбекистон заминидан Имом Бухорий, Имом Термизий, Баҳоуддин Нақшбандий ва бошқа кўплаб буюк мутафаккирлар, сўфийлар, олимлар, илоҳиётчилар етишиб чиққан. Улар ўз илмий-маърифий даҳоси билан, жумладан, Жанубий Осиё тамаддунига ҳам бевосита таъсир кўрсатган.
Бугунги кунда Ўзбекистон раҳбарияти бой маънавий-маърифий меросни, ислом уламоларининг илмий асарларини, шунингдек, диний бағрикенгликни чуқур ўрганиш ва оммалаштириш борасида изчил изланишларга қатъий даъват этмоқда.
Халқаро ислом академияси, Ислом цивилизацияси маркази, Дин ишлари бўйича қўмита, шунингдек, Имом Бухорий ва Имом Мотуридий илмий-тадқиқот марказлари ана шу мақсадларга хизмат қиляпти.
Мен Покистондаги Нақшбандия тариқати издошлари делегацияси таркибида Ўзбекистонга сафар қилиб, мамлакатдаги диний-маърифий илм-фан соҳасидаги катта ўзгариш ва янгиланишлар жараёни ҳамда халқаро Ислом академияси ва илмий марказлар қурилиши билан яқиндан танишиш шарафига муяссар бўлдим.
Таъкидлаш керакки, Покистон ислом мафкураси кенгаши, Дин ишлари ва ташқи ишлар вазирлиги Ўзбекистон исломий марказлари билан яқин ҳамкорлик қилишга тайёр.
Ўзбекистон Покистон каби сўфийлик анъаналари мамлакатидир. Ушбу заминда дунёга буюк ҳадисшунос ва илоҳиётчи олим Имом Бухорий, шунингдек, Ҳазрати Баҳоуддин Нақшбанд ва бошқа кўплаб буюк шахслар таваллуд топиб, вояга етган, ўзларидан бебаҳо мерос қолдирган.
Ишончим комилки, бу борадаги шерикликни ривожлантириш халқларимиз ўртасидаги ўзаро англашув ва дўстликни мустаҳкамлашнинг муҳим истиқболларини очиб беради.
Тўғридан-тўғри рейсларнинг қайта тикланиши Покистондаги Нақшбандия тариқати издошлари томонидан илиқ кутиб олинади. Чунки кўплаб муридларимиз Ўзбекистонга зиёратга боришни истайди. Бу имконият умумий имон, маданият, анъана ва тарих билан боғланган икки қардош халқни янада яқинлаштиради.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Тушкунлик қондаги кортизол миқдорининг камайиб кетишига олиб келади, ғазаб эса қонда адреналин ва тироксин миқдорининг кескин ошишига сабаб бўлади. Агар инсон қаттиқ ғазабланиш, ташвиш, уйқусизлик ва тушкунлик ҳолатига тушса, у осонгина ошқозон яраси, диабет, ичакларнинг қисқариши, қалқонсимон без касалликлари ва юрак хуружи каби касалликларнинг қурбонига айланади. Бу касалликларнинг ягона давоси эса, меҳр-муҳаббат кўрсатиш, хушҳоллик кайфиятини уйғотиш, кенгбағрлик ва софдилликдир.
Мустафо Маҳмуд "Қуръоний янги психология" китобида бундай ёзади: "Исломда руҳий муолажанинг энг юқори чўққиси зикр бўлади. Бу - қалб, тил, аъзолар, хулқ-атвор ва амаллар билан Аллоҳ таолони зикр қилмоқдир.
У ҳар сўз ва ишда, доимий ва узоқ вақт Ҳазрати илоҳийни эслашдир.
Шифо, ҳимоя, омонлик ва хотиржамлик зикрдадир.
Чунки зикр банда билан Парвардигор ўртасида узилган ришталарни улайди. Нафсни айрилиб қолган манбасига боғлайди. Ишни Эгасига топширади.
Зеро, бу борлиқда нафснинг айбларини Яратгандан кўра билувчироқ ва муолажасига қодирроқ ҳеч ким йўқдир".
Дарҳақиқат, нафл намозлар, Қуръон тиловати ва "Астағфируллоҳ", "Субҳаналлоҳ", "Алҳамдулиллаҳ", "Аллоҳу акбар" каби сўзларни айтиш зикр дейилади.
Янада кенгроқ айтилса, ҳар амални бажаришда Аллоҳ таолони ёдда тутиш - зикр.
Масалан, овқатланганда, юрганда, ўтирганда, савдо қилганда Аллоҳни ёдга олинадиган турли зикрлар ҳадис китобларида келади.
Мустафо Маҳмуднинг мазкур сўзларига амал қилиб кўринг, руҳий тушкунлик қандай йўқолишига ўзингиз гувоҳ бўласиз.
Мустафо Маҳмуднинг "Сирлар олами" китобидан