Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
10 Январ, 2025   |   10 Ражаб, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:24
Қуёш
07:48
Пешин
12:36
Аср
15:32
Шом
17:16
Хуфтон
18:35
Bismillah
10 Январ, 2025, 10 Ражаб, 1446

Ўзбек-афғон уламолари давра суҳбати муваффақиятли ўтди

21.05.2021   1576   3 min.
Ўзбек-афғон уламолари давра суҳбати муваффақиятли ўтди

Бугун, 21 май куни Афғонистон ислом республикаси делегациясининг юртимизга ташрифи доирасида Термиз шаҳридаги Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот марказида “Имом Термизийнинг ҳадис илми ривожига қўшган ҳиссаси” мавзусидаги давра суҳбати бўлиб ўтди.

Унда Афғонистон Ислом республикаси олий миллий ярашув кенгаши раиси маслаҳатчиси, Миллий бирдамлик партиясининг Шимолий ҳудудлар бўйича раҳбари Муҳаммад Муҳсин Донеш, Балх вилояти ҳаж ва вақф бошқармаси бошлиғи Маҳмуд Донешжу Муҳаммад Бунёд, Афғонистон шимолий ҳудудлари шиа мазҳаби уламолар кенгаши раиси Саид Муҳаммад Саид Муҳсин Ҳусайний, Афғонистон уламолар кенгаши аъзоси Абдулваҳҳоб Абдулбосит Пайғомий, юртимиздан Ўзбекистон мусулмонлари идораси раисининг биринчи ўринбосари Ҳомиджон Ишматбеков, Диний идора раис ўринбосари Ўткир Ҳасанбоев, Халқаро алоқалар бўлими бошлиғи Акмалхон Шокиров, Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот маркази директори Шукурилло Умаров, шунингдек, Афғонистон фуқароларини ўқитиш таълим маркази ўқитувчи ва талабалари, ОАВ вакиллари қатнашди.

Тадбирни Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот маркази директори Шукурилло Умаров кириш сўзи билан очиб, Термизий уламоларининг меросини ўрганишда тадқиқот марказининг аҳамияти ҳақида маълумот берди.

Шундан сўнг Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси биринчи ўринбосари Ҳомиджон Ишматбеков сўзга чиқиб, икки мамлакат уламоларининг учрашуви қадим илмий анъананинг давоми эканини баён қилиб, “Имом Термизийнинг ҳадис илмига қўшган ҳиссаси” мавзуси маъруза қилдилар.
Кейин Муҳаммад Муҳсин Донеш сўзга олиб, муҳаддис олим Имом Термизийни нафақат ўзбек халқи, балки бутун башарият ифтихоридир” дея таърифлаб, Термизий уламоларининг ислом тамаддумига қўшган улкан ҳиссаси асрлар давомида дунё халқлари учун маънавий озуқа бўлиб, турли диний ихтилофлар юзага чиқишининг олдини олаётганини алоҳида қайд этди.

Шунингдек, Балх вилояти ҳаж ва вақф бошқармаси бошлиғи Маҳмуд Донешжу Муҳаммад Бунёд Имом Термизийнинг ҳадис илми ривожига қўшган ҳиссаси, олимнинг устоз ва шогирдлари ҳақидаги ноёб маълумотлар билан ўртоқлашди. У тарихдан Термиз шаҳрининг ислом тамаддунида кўприк вазифасини бажарганини, ушбу анъанани тиклаш йўлида ташкил этилган Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот маркази ва Имом Термизий номидаги ўрта махсус ислом билим юртининг фаолиятини юқори баҳолади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси раисининг ўринбосари Ўткир Ҳасанбоев сўзга чиқиб, “Имом Термизий меросининг мазмун-моҳиятини очиб бериш, унинг тарбиявий аҳамиятини кенг ёйиш ҳамда халқларимиз, айниқса, ёш авлодни ёт ғоялардан ҳимоя қилиш, миллатараро тотувлик, яхши қўни-қўшничилик фазилатларини тушунтириш каби масалалар бугунги куннинг энг устувор вазифалари бўлаётгани, келгусида ўзаро ҳамкорлик алоқаларини янада мустаҳкамлаш, диний-маърифий мавзуларга бағишланган мулоқотларни кўпайтириш, Ислом динининг “Жаҳолатга қарши маърифат” ғояларини кенг тарғиб этиш зарурдирлигини таъкидлади.

Тадбирда Ўзбекистон ва Афғонистон уламоларининг ўзаро илмий ҳамкорликни йўлга қўйиш масалалари муҳокама қилинди.

Шунингдек, унда Термиздаги Афғонистон фуқароларини ўқитиш таълим маркази талабалари ҳам сўзга чиқиб, таълим олишлари учун қилинган имконият ва шароитлар ҳақида гапириб беришди.

Давра суҳбати якунида Афғонистон ва Ўзбекистон диний соҳа вакиллари ўзаро эсдалик совғалар улашишди.

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Ўзбекистон янгиликлари
Бошқа мақолалар
Мақолалар

ОИТСдан сақланишнинг осон-ишончли йўли

10.01.2025   1681   4 min.
ОИТСдан сақланишнинг осон-ишончли йўли

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.


"Аллоҳ сиздан енгиллатмоқни ирода қиладир. Ва инсон заиф яратилгандир".

Инсонни Аллоҳ таолонинг Ўзи яратган. У Зот Ўз бандасининг хусусиятларини яхши билади. Шунинг учун ҳам инсонга фақат Аллоҳ таолонинг кўрсатмаларигина тўғри келиши мумкин. Ушбу оятда Аллоҳ таоло инсоннинг заиф ҳолда яратилганини таъкидламоқда. Яратувчининг Ўзи «заиф яратилган», деб турганидан кейин, шу заиф инсонга йўл кўрсатишда У Зот оғирликни хоҳлармиди? Йўқ, У Зот енгилликни хоҳлайди.

Ислом шариати, умуман, енгиллик устига бино қилингандир. Бу ҳақда кўплаб оят ва ҳадислар бор. Ҳаммаси ўз ўрнида баён қилинади. «Нисо» сурасининг бошидан муолажа қилиб келинаётган масалалар, хусусан, эркак ва аёл, оила, никоҳ масаласига келсак, ушбу оятда бу масалаларда ҳам Аллоҳ Ўз бандаларига енгилликни исташи таъкидланмоқда. Зоҳирий қаралганда, диний кўрсатмаларни бажариш қийин, шаҳватга эргашганларнинг йўлларида юриш осонга ўхшайди. Исломда ҳамма нарса ман қилинган-у, фақат биргина йўлга рухсат берилганга ўхшайди. «Номаҳрамга қарама», «У билан ёлғиз қолма», «Уйланмоқчи бўлсанг, олдин аҳлининг розилигини ол», «Маҳр бер», «Гувоҳ келтир» ва ҳоказо. Ҳаммаси қайдлаш ва қийинчиликдан иборат бўлиб туюлади. Шаҳватга эргашганлар эса «Ёшлигингда ўйнаб қол, гуноҳ нима қилади», дейишади. Бу эса содда ва осон кўринади. Ҳақиқатда эса ундай эмас. Натижага қараганимизда бу нарса яққол кўзга ташланади. Дунё тарихини кузатадиган бўлсак, оила масаласига енгил қараган, жинсий шаҳватга берилган халқлар, давлатлар ва маданиятлар инқирозга учраган. Қадимий буюк империяларнинг шармандаларча қулашининг асосий омилларидан бири ҳам шу бўлган.

Бизнинг асримизга келиб, Ғарбда, ўзларининг таъбири билан айтганда, жинсий инқилоб бўлди. Жинс борасида олимлар етишиб чиқдилар. Улар «Жинсий ҳуррият бўлмагунча, инсон тўлиқ ҳур бўла олмайди. Агар жинсий майллар жиловланса, инсонда руҳий тугун пайдо бўлиб, унда қўрқоқлик ва бошқа салбий сифатлар келиб чиқишига сабаб бўлади», каби ғояларни тарқатишди. Оқибатда жинсий инқилоб авжига чиқди.

Натижасини – ҳар хил бало-офатлар буҳронини ҳозир ўзлари кўриб-татиб туришибди. Ахлоқий бузуқлик, оиланинг ва жамиятнинг парчаланиши, ҳаётга қизиқишнинг йўқолишидан ташқари, сон-саноғига етиб бўлмайдиган муаммолар пайдо бўлди. Жинсий инқилоб оқибатида тараққий этган ғарб давлатларининг туб аҳолиси даҳшатли суръатда камайиб бормоқда. Кўз кўриб, қулоқ эшитмаган таносил касалликлари келиб чиқди, ҳар йили сон-саноқсиз одамлар шу касалликлардан ўлмоқда. Насл бузилиб, одамлари заифҳол ва касалманд бўлиб бормоқда. Турли ақлий ва руҳий касалликлар урчиди. Охири келиб, касалликларга қарши инсондаги табиий монеликнинг йўқолиши (ОИТС) касаллиги пайдо бўлди. Бу касаллик ҳақли равишда, XX аср вабоси деб номланди. Унинг давоси йўқ. Бу дардга чалинишнинг сабаби зинодир. У билан касалланган одам тез муддатда ўлади. Ҳамма даҳшатда. Бу дардга чалинмасликнинг йўллари ахтарилмоқда, бу йўлда беҳисоб маблағлар сарфланмоқда, мазкур вабога чалинмасликнинг турли чоралари таклиф этилмоқда. Қонунлар чиқарилмоқда, идоралар очилмоқда.

Лекин шаҳватга эргашганлари сабабли улар энг осон, энг ишончли битта йўл – Аллоҳнинг йўлига қайтишни хаёлларига ҳам келтиришмаяпти. Ақалли ушбу дарднинг бевосита сабабчиси бўлмиш зинони ман этувчи қонун чиқаришни ҳеч ким ўйлаб ҳам кўрмаяпти. Чунки шаҳватга эргашганлар шаҳватга қарши чиқа олмайдилар. Уларнинг ўзлари шаҳватга банда бўлганлари учун унга эргашганлар. Ўзларини зоҳирий енгил кўринган ишга уриб, энди оғирликдан бошлари чиқмай юрибди. Зоҳирий оғир кўринган бўлса ҳам, Аллоҳ кўрсатган йўлга юрган бандалар бошида мазкур оғирлик ва машаққатларнинг бирортаси ҳам йўқ. Улар мутлақ енгилликда, фаровон турмуш кечирмоқдалар.

"Тафсири Ҳилол" китобидан

Мақолалар