Афғонистон Олий миллий ярашув кенгаши раиси маслаҳатчиси ва Миллий бирдамлик партиясининг шимолий ҳудудлар бўйича раҳбари Ал-Ҳож Муҳсин Донеш «Дунё» АА учун берган интервьюсида Ўзбекистон ижтимоий ҳаётида рўй бераётган ўзгаришлар, диний-маърифий соҳада амалга оширилаётган ислоҳотлар, миллий қадриятлар ва улуғ аждодлар меросини тарғиб этиш ва сақлаш йўналишида қилинаётган чора-тадбирларни эътироф этди.
– Ўзбекистонда диний-маърифий қадриятларни авайлаб асраш ва тарихий обидаларни тиклаш масаласида амалга оширилаётган ислоҳотлар диққатга сазовордир, - деди у. – Буни биз Ўзбекистонга қилган ташрифларимиз давомида, хусусан, Тошкент, Бухоро, Самарқанд, Хива ва Термиз шаҳарларида бўлганимизда ҳис қилганмиз.
Мамлакат раҳбарияти дунёда кечаётган турли мураккаб жараёнларга қарамасдан, ўз тараққиёт йўналишини тўғри танлаб олган ва бу йўлдан оғишмай ривожланишда давом этмоқда. Бу, жумладан, диний ва маданий соҳаларда яққол кўзга ташланяпти. Биз Ўзбекистонда диний-маърифий соҳада жиддий ижобий ислоҳотлар амалга ошаётганига гувоҳ бўлаяпмиз.
Кузатувларим давомида Ўзбекистонда диний ислоҳотлар икки йўналишда олиб борилаётганига шоҳид бўлдим. Биринчиси, диний экстремизм ва айримачиликнинг тарқалишига йўл қўймаслик учун ўз тажрибасига таянган ислоҳотларнинг амалга оширилаётганидир. Бу жараённи шахсан мен ижобий баҳолайман. Чунки дунё давлатларида кечаётган жараёнларни таҳлил қиладиган бўлсак, диний экстремизм ва айримачилик давлат асосларига жиддий зарба етказадиган омиллардан бири ҳисобланади. Иккинчи йўналиш - бу диний ислоҳотлар натижаси — янги мадрасалар, илмий-тадқиқот марказлари, уламолар кенгаши ва кўплаб диний ташкилотлар очилаётганидир. Жумладан, ислом оламида юксак обрўга эга бўлган Имом Термизий тадқиқот маркази бунга яққол мисол бўла олади.
Ўзбекистон ушбу ижобий ислоҳотлари билан ҳар қандай экстремизм ва айримачиликдан холи бўлган мўътадил соф ислом намунасини (Қуръони Каримдаги оятга мувофиқ “Ва казолика жаъалнаакум умматан васатан”, яъни “Биз Сизларни бир мўътадил уммат қилдик”) дунё ҳамжамиятига намойиш қилмоқда.
Ўзбекистонда диний бағрикенглик тамойилларидан оғишмасдан барча динлар бир-бирларини инкор қилмаган ҳолда мавжуд қонунлар асосида ривожланмоқда.
Яқин Шарқ мамлакатлари — Сурия ва Ироқдаги уруш ўчоқларига бориб қолган, оғир шароитга тушиб қолган фуқароларни Президент Шавкат Мирзиёевнинг шахсий ташаббуси ва қатъияти билан Ватанга қайтариш ишлари амалга оширилмоқда. Бундай инсонпарварлик тадбирлари ҳар қанча таҳсинга сазовор.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Кўпчиликгимиз узоқ вақт соғлом бўлиб юриш учун дорихоналардан “мўъжизавий таблетка” сотиб олишга кўплаб пул сарфлаймиз. Бу дорилар иммунитетимизни кучли қилишини ва яқинларимизни томоқ оғриғи, бронхит, гриппнинг ҳар қандай турлари ва бошқа касалликлардан ҳимоя қилади деган ишончдамиз.
Лекин, бугунги кунда фармацевтика саноати қанчалик муваффақиятларга эришган бўлишидан қатъи назар, мустаҳкам иммунитетга эга бўлиш учун уларнинг ўзи етарли эмас десак муболаға бўлмайди. Албатта, дори-дармоннинг инсон саломатлиги учун аҳамияти катта эканлигини инкор қилиб бўлмайди.
Соғлом организмли бўлиш учун дорихоналар билан бирга динимизда тарғиб қилинган, инсон саломатлигига фойдали бўлган табиий ўсимлик ва маҳсулотларга мурожаат қилиш ҳам самаралидир. Бу маҳсулотлар иммунитет тизимини ҳимоя қилишда мустаҳкам девор вазифасини ўтайди.
Ҳар бир мусулмон қиладиган кундалик ибодатлар нафақат савоб, балки саломатлик калити ҳамдир. Таҳоратнинг юрак-қон томир тизими учун фойдали эканлиги ва бундан ташқари, у рефлексологик усулларни ўзида мужассам этгани олимлар томонидан исботланганига анча йиллар бўлди. Совуқ сув билан таҳоратда юз-қўлни ювиш танани мукаммал даражада чиниқтиради. Оғиз ва бурунни мунтазам ювиш инфекцияларнинг ривожланишига тўсқинлик қилади. Умуман олганда, ҳаммаси оддий, таҳорат қилинг ва соғлом бўлинг!
Занжабил антибактериал, яллиғланиш ва микробларга қарши, антисептик, бактерицид хусусиятлари билан машҳур. Занжабил уйимизда доимо, айниқса куз ва қиш мавсумида бўлиши керак бўлган маҳсулотдир. Бу аччиқ илдиз соғлиқ учун C, Б витаминларига бой ва инсон организмидаги зарарланган ҳужайраларни даволаш ва янгилаш қобилиятига эга бўлган ретинол моддасини ўз ичига олади. Асал занжабилнинг фойдали хусусиятларини мукаммал равишда тўлдиради.
Қуръони каримда зикр қилинган шифобахш егуликлардан бири асалдир. У иммунитетимиз учун ажралмас маҳсулотдир. Эътибор берсак, инсон қони ва асалнинг кимёвий таркиби жуда ҳам ўхшаш. Инсон қони 24 микроэлементни ўз ичига олади, табиий асали эса 22 тани.
Танани иссиқ тутиш, совуқдан ҳимоя қилиш учун табиий асалнинг ёнғоқ билан аралашмаси самаралидир.
Қора седана кучли табиий иммуномодулятор бўлиб, у организмга табиий ва юмшоқ таъсир кўрсатади. Ўсимликнинг фаол моддаси тимокинон бўлиб, тана иммунитет мудофаасини таъминлайди ва касалликларга чидамлилигини оширишда катта рол ўйнайди.
Тананинг ҳимоя хусусиятларини рағбатлантириш учун қора седана ёғини эрталаб оч қоринга, тушликда овқатдан бир соат олдин ва кечқурун ётишдан олдин ичиш тавсия этилади. Катталар учун 1 ош қошиқ меъёр ҳисобланади.
Табиблар, агар одамлар ҳелбанинг қанчалик фойдаси борлигини билганда эди, уни олтин нархига сотиб олишарди, дейишган. Олимларнинг саъй-ҳаракатлари туфайли бу ажойиб ўсимликнинг фойдалари ҳақида жуда кўп маълумот айтилган, лекин негадир кўпчилик неча асрлардан буён фойдаланиб келинаётган уруғларга соғлиқни тиклаш учун эътибор бермай қўйдилар.
Шундай қилиб, ҳелба уруғлари шамоллаш, иситма ва вирусли инфекцияларнинг оқибатларидан халос бўлишга ёрдам беради. Юмшатувчи хусусиятлари туфайли бу ўсимлик шамоллашни даволашда, яллиғланишга қарши ва экспекторан сифатида ишлатилади. Бу балғамни юмшатиш ва эритиш ва лимфа тизими орқали токсинларни олиб ташлашга кўмаклашади. Шунинг учун ярим литр сувга бир ош қошиқ ҳелба уруғи солиб ичилса, шамоллашни даволайди. Бундан ташқари, қўшимча витаминлаш таъсирини таъминлаш учун кўпинча ичимликка клюква ёки лимон шарбати қўшилади.
Мақолада баён қилинган маҳсулотлар соғлиқни мустаҳкамлаш учун самарали ҳисобланади. Шифобахш маҳсулотларни истеъмол қилиш билан бирга фаол ҳаёт тарзини олиб бориш, меъёрида овқатланиш ва ибодатларни кўпайтириш ҳам керак.
Пўлатхон Каттаев,
ТИИ Ҳадис ва ислом тарихи фанлари кафедраси катта ўқитувчиси.