Шоҳ Валиюллоҳ Деҳлавий “Ҳужжатуллоҳил балиғо” китобларининг “Рўза ҳукмлари” бобида бир ҳадисни келтирадилар:
“Пайғамбаримиз саллоллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: “Агар сизлардан бирортангиз оғиз очадиган бўлса, хурмо билан оғиз очсин. Албатта у баракадир. Агар уни топа олмаса, сув билан ифторлик қилсин. Чунки у покловчидир”. (Аҳмад, Доримий ривояти)
Айтаманки, инсоннинг табиати ширинликни ёқтиради, айниқса очликдан сўнг. Жигар ҳам ширинликни хушлайди. Арабларнинг ҳам табиати хурмога моил. Хурмо муносиб вақтда тановул қилингани учун, барака олиб келади”. (иқтибос тугади)
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам буюрган ҳар бир ишларида ҳикмат ва фойда мужассамдир. Ушбу ифторликда хурмо танавул қилиш ҳадиси ҳам жуда кўплаб фойдани ўз ичига олади. Айниқса, тиббий жиҳатдан!
- Оғиз очиш пайтида қорин очқаб, бадан кўп таом истаб турган ҳолатда хурмо биринчи бўлиб ошқозонга етиб борса, мияга тўқлик ҳиссини жўнатади. Натижада ҳолсизланиб турган ошқозонга енгил ва тез ҳазм бўлувчи мева жойлашади.
- Витамин А, B-1,2,3,5,6,9, C, D, K, Калций, темир, фосфор, руҳ, натрий ва марганец сингари комплекс элементларни ўзида мужассам қилган.
- Хурмодаги калий миқдорининг юқорилиги боис асаб тизими ўзига келади.
- Очликнинг сўнгги соатларида қонда қанд миқдори кўтарилади. Натижада ҳолсизлик, дангасалик, диққатни жамлай олмаслик каби ҳолатлар авж олади. Хурмо эса қондаги қанд миқдорини пасайтиради.
- Чексиз қувват манбаи бўлиб, кун давомидаги чарчоқдан фориғ этади.
- Таркибида кўплаб фойдали элементлар ва витаминлар сабаб, саратон касаллигини бартараф этади.
- Жигар фаолиятини яхшилайди.
- Ўзи шира, глюкоза ва сахарозага бой бўлсада, қанд миқдорини кўтармайди. Аксинча, туширади. Бир кунда тўрт донадан истеъмол қилиш тасвсия қилинади. Ортиқчаси кўплик қилади.
- Ўпка ишлашини яхшилайди.
- Анемия ва гипертонияда жуда фойдали.
- Иммунитетни кўтаради.
- Юрак фаолиятини ривожлантиради.
- Юздаги нерв толалари шол бўлишидан сақлайди.
- 1 донаси тахминан 23 колорияга эга.
- Озишни истаганлар ширинлик сифатида тановул қилсалар бўлади.
- Кислота балансини ушлаб туради.
- Ҳомиладор ва эмизикли аёлларга энг яхши озуқа манбаи ҳисобланади.
- Стресс ва тарангликни камайтиради.
Шу ва шунга ўхшаш фойдали жиҳатларни ўзида мужассам этган хурмо меваси ёшу қарига бирдай мос келади. Фақат уни ҳам меъёрида истеъмол қилиш зарур.
Ифторлик ва саҳарлик дастурхонингиздан тотли хурмо меваси аримасин!
Н.Саидакбарова тайёрлади
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
الوَاحِدُ
67. Ал-Ваҳид.
Ягона, битта. У зот зотида ҳам, сифатларида, ишларида ҳам ягонадир.
الصَّمَدُ
68. Ас-Сомад.
Ҳеч кимга ҳожати тушмайди, барчанинг ҳожати Унга тушади.
القَادِرُ
69. Ал-Қодир.
Чексиз қудрат соҳиби. У зот ҳар бир нарсага қодирдир. Ҳар бир иш унга осондир.
المُقْتَدِرُ
70. Ал-Муқтадир.
Жуда ҳам қудратли.
المُقَدِّم
71. Ал-Муқаддим.
Олдинга сурувчи. У зот хоҳлаган шахс ва нарсани хоҳлаган шахс ва нарсасидан олдинга суради.
المُؤَخِّر
72. Ал-Муаххир.
Орқага сурувчи. У зот хоҳлаган шахс ва нарсани, хоҳлаган шахс ва нарсасидан орқага суради.
الأَوَّلُ
73. Ал-Аввал.
У ҳамма нарсадан аввал, яъни, барча мавжудотлар йўқлигида Аллоҳ бор эди.
الْآَخِرُ
74. Ал-Охир.
Ҳамма нарса йўқ бўлиб кетганда ҳам, Унинг ўзи қолади.
الظَّاهِرُ
75. Аз-Зоҳир.
Унинг мавжудлиги ошкор, очиқ-ойдиндир. У ҳамма нарсадан зоҳир-устундир.
الْبَاطِنُ
76. Ал-Ботин.
Кўзлар кўролмайдиган; барча яширин нарсаларни билувчи.
77. Ал-Волий.
Барча нарсани бошқарувчи. Ҳимоя қилувчи
المُتَعَالِي
78. Ал-Мутаъолий.
Қудрати, улуғлиги ҳар нарсадан улуғ; ҳар нарсани бўйсундирувчи
البَرُّ
79. Ал-Барр.
Яхшилик қилувчи.
التَّوَابُ
80. Ат-Таввоб.
Бандаларни тавбага йўлловчи ва уларнинг тавбасини қабул қилувчи.
المُنْتَقِم
81. Ал-Мунтақим.
Золим ва осийларни жазоловчи.
العَفُوّ
82. Ал-Афувв.
Афв қилувчи.
الرَّؤُوفُ
83. Ар-Раъуф.
Ўта меҳрибон.
مَالِك المُلْك
84. Моликул мулк.
Коинотдаги барча мулкнинг ягона эгаси.
ذُو الجَلاَل و الأِكرَام
85. Зул жалол вал икром.
Коинотдаги барча мулкнинг танҳо эгаси.
المُقْسِط
86. Ал-Муқсит.
Адолати ила мазлумларга нусрат ва золимларга жазо берувчи.
الجَامِع
87. Ал-Жомиъ.
Одамларни қиёмат куни жамловчи.
الغَنِيُّ
88. Ал-Ғаний.
Беҳожат. Унинг ҳеч кимга ва ҳеч нарсага ҳожати тушмайди.
المُغْنِي
89. Ал-Муғний.
Беҳожат қилувчи. У зот ўз бандаларидан хоҳлаганини беҳожат қилиб қўяди.
المَانِع
90. Ал-Мониъ.
Хоҳлаган бандасини бойликдан маҳрум этувчи. Асрагувчи.
الضَّار
91. Аз-Зорр.
Хоҳлаганига зарар қилувчи.
النَّافِع
92. Ан-Нофиъ.
Манфаат берувчи.
النُّور
93. Ан-Нур.
Мунаввар, нурли этувчи.
الهَادِى
94. Ал-Ҳодий.
Ҳидоят қилувчи.
البَدِيع
95. Ал-Бадийъ.
Нарсаларни йўқдан яратувчи
البَاقِي
96. Ал-Боқий.
Мангу, боқий қолувчи. У доимий бордир.
الوَارِثُ
97. Ал-Ворис.
Мавжудотлар йўқ бўлганда ҳам боқий қолувчи Зот.
الرَّشِيد
98. Ар-Рошийд.
Тўғри йўлга йўлловчи.
الصَّبُور
99. Ас-Собур.
Ўта сабрли. Гуноҳкорларни азоблашга шошилмайди.
Даврон НУРМУҲАММАД