Халқимиз азал-азалдан меҳр-оқибат, силаи раҳм, қийинчилик ва машаққатли кунларда бир-бирини қўллаб-қувватлаш, муҳтожларга ҳиммат кўрсатиш каби эзгу фазилатлари билан бошқа халқларга ибрат бўлиб келган. Зеро, йиқилганни суяш, очни тўйдириш, етимларга мурувват кўрсатиш каби гўзал хулқлар уммат йўлбошчиси бўлган Муҳаммад алайҳиссалом ҳамда у Зот олиб келган Ислом динининг бош шиорларидан экани ҳам маълум ва машҳурдир.
Абу Умома розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадиси шарифда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай марҳамат қилганлар: «Ким Аллоҳ азза ва жалла учун бир етимнинг бошини силаса, қўли нечта сочнинг устидан ўтса, шунча ҳасанот ёзилади. Ким ўз ҳузуридаги етим қизга ёки болага яхшилик қилса, мен ўша одам билан жаннатда мана бундай бўламан» деб икки бармоқларини яқинлаштирдилар».
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган бошқа бир ҳадисда эса Пайғамбаримиз алайҳиссалом: «Мусулмонларнинг уйлари ичида энг яхшиси ундаги етимга яхшилик қилинадиган уйдир. Мусулмонларнинг уйлари ичида энг ёмони ундаги етимга ёмонлик қилинадиган уйдир», дедилар. Сўнгра икки бармоқларига ишора қилиб: «Мен ва етимнинг кафили жаннатда мана бундаймиз» дедилар».
Гулбаҳор опа Турғуновага Аллоҳ синов берди. Турмуш ўртоғидан эрта ажраган, уч нафар фарзандга ҳам оталик, ҳам оналик қилиб келмоқда. Маҳалладагиларнинг айтишича, у меҳнаткаш, сабр-матонатли ҳамда иффат ва ҳаёда кўпчиликка намуна бўла олади.
Хонадондаги вазиятдан бохабар бўлган олтиариқлик имом-хатиблар бирлашиб, саховатпеша кишилар кўмагида, икки хоналик кулбада ҳаёт кечираётган бу оилага, уч хона ҳамда олди ёпиқ айвон шаклдаги янги уй бунёд этилиб, муборак Рамазон ойи олдидан хонадон соҳибларига туҳфа қилинди.
Тадбирга вилоят бош имом-хатиби Убайдуллоҳ домла Абдуллаев ҳам таклиф этилди. Олтиариқ тумани бош имом-хатиби Бахтиёржон домла Шерматов мазкур хонадон ўзининг камтаринлиги ҳамда бошқа гўзал фазилатлари билан бошқаларга намуна бўлиб келаётгани, янги иморатни қад ростлашида ташаббус қилган ҳимматли кишилар томонидан амалга оширилган хайрли ва ибратли ишлар ҳақида вилоят бош имом-хатибига сўзлаб берди.
Убайдуллоҳ домла Абдуллаев ушбу хайрли ишга ҳисса қўшган барчага миннатдорчилик билдириб, юртимиз тинчлиги, халқимиз фаровонлиги, динимиз равнақи бу ташаббусга ҳисса қўшган саховатпеша халқимиз ҳаққига икки дунё саодатини сўраб дуо қилдилар.
ЎМИ Фарғона вилояти вакиллиги Матбуот хизмати
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Имом Байҳақий, Абу Убайд ва Ибн Асокирлар Сувайд ибн Ғафла розияллоҳу анҳудан ривоят қиладилар:
«Умар розияллоҳу анҳу Шомга келганида аҳли китоблардан бири: «Эй мўминларнинг амири! Мўминлардан бири мени ўзинг кўриб турган ҳолга солди», деди. У калтакланган, боши ёрилган ҳолда эди. Умар розияллоҳу анҳу қаттиқ ғазабланди ва Суҳайб розияллоҳу анҳуга:
«Бор, қара-чи, бунинг соҳиби ким экан?» деди.
Суҳайб розияллоҳу анҳу бориб қараса, у Авф ибн Молик розияллоҳу анҳу экан.
Суҳайб унга: «Мўминларнинг амири сендан қаттиқ ғазабланди. Муоз ибн Жабал розияллоҳу анҳунинг олдига бор, у зот билан гаплашсин. Умар шошилиб, сени бир нарса қилиб қўядими, деган хавфдаман», деди.
Умар розияллоҳу анҳу намозни ўқиб бўлиб:
«Суҳайб қани?! У одамни келтирдингми?!» деди.
«Ҳа», деди Суҳайб.
Авф Муознинг олдига бориб, бўлган воқеани айтиб берган эди, бас, Муоз ўрнидан туриб:
«Эй мўминларнинг амири! У Авф ибн Молик экан. Унинг гапини эшитиб кўринг. Шошилиб, уни бир нарса қилиб қўйманг», деди. Умар унга:
«Сенинг бу билан нима ишинг бор?!» деди.
«Эй мўминларнинг амири, қарасам, бу бир муслима аёлнинг эшагини етаклаб кетаётган экан. Эшак сакраб, аёлни йиқитиб юборай дебди. Лекин аёл йиқилмабди. Манави бўлса, уни туртиб йиқитиб, ўзини аёлнинг устига отди», деди Авф.
Умар унга: «Менга аёлни олиб кел, айтганингни тасдиқласин», деди.
Авф аёлнинг олдига борди. Аёлнинг отаси билан эри: «Нима қилиб қўйдинг?! Бизнинг соҳибамизни шарманда қилдинг-ку!» дедилар.
Бироқ аёл: «Аллоҳга қасамки, у билан бораман!» деди.
Отаси билан эри: «Биз бориб, сенинг номингдан гапирамиз», дедилар ва Умар розияллоҳу анҳунинг ҳузурига келиб, Авф айтган гапларга ўхшаш гап айтдилар.
Бас, Умар амр қилди. Яҳудий осилди.
Сўнгра Умар: «Биз сизлар билан бунга сулҳ қилганимиз йўқ. Эй одамлар! Муҳаммаднинг зиммаси ҳақида Аллоҳдан қўрқинглар! Улардан ким бу ишни қилса, унга зимма йўқ!» деди.
Сувайд: «Ўша мен кўрган яҳудий Исломда биринчи осилган одам эди», деди».
Бу ҳодисада Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳунинг сиёсат ёки ташвиқот учун эмас, балки адолат учун иш олиб боришлари яққол намоён бўлмоқда. Мазкур яҳудий қилар ишни қилиб қўйиб, маккорлигини ишга солган эди. У: «Мусулмонларнинг халифаси келиб турибди, ҳозир сиёсат нозик пайтда унга арз қилсам, сиёсат учун менинг тарафимни олади», деб ўйлаган эди.
Дарҳақиқат, иш аввалига, сиртдан қараганда яҳудий ўйлаганича бошланди. Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу катта саҳобий Авф ибн Молик розияллоҳу анҳунинг обрўсига эътибор қилмай, ишнинг ҳақиқатини суриштира бошладилар. У кишидан бошқа одам бўлганида бир яҳудийни деб, ўзимизнинг обрўли одамни хижолат қилмайлик, деган мулоҳазага бориши мумкин эди. Аммо ҳазрати Умар розияллоҳу анҳунинг табиатларида ва у киши кўрган тарбияда бундай мулоҳаза бўлиши мумкин эмас эди.
У кишидан бошқа одам бўлганида сиёсат учун, ноҳақдан бўлса ҳам уларнинг ёнини олиши мумкин эди. Аммо ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу бундай қилишлари мумкин эмас эди. У киши айбдор ким бўлишидан қатъи назар, унинг айбига яраша жазосини бериш тарбиясини олганлар. Ва шундай қилдилар ҳам.
«Ҳадис ва ҳаёт» китобининг 23-жузидан олинди