28 Ноябр, 2024, 27 Жумадул аввал, 1446
28 Ноябр, 2024, 27 Жумадул аввал, 1446
Бирлашган Миллатлар Ташкилоти (БМТ)нинг жорий йилнинг 31 март кунида берган расмий маълумот ва хабарларида қайд этилганидай, Ўзбекистон ташаббуси билан «Ёшларнинг ҳуқуқлари бўйича дўстлар гуруҳи» ташкил этилди.
БМТ Бош котибининг ёшлар билан ишлаш бўйича вакили Джаятма Викраманаяке Ўзбекистон ташаббуси билан ташкил этилган «Ёшлар ҳуқуқлари бўйича дўстлар гуруҳи»нинг тақдимотида иштирок этди. Ушбу халқаро лойиҳа доирасида сайёрамиздаги ёшларнинг ҳуқуқларини илгари суриш ва уларнинг имкониятларини кенгайтириш режалаштирилган.
Бугунги кунда дунёда деярли 2 миллиард ёшлар яшамоқда – бу инсоният тарихидаги энг катта авлод. Дунёнинг айрим мамлакатларида ёшлар аҳолининг 70 фоизини ташкил қилади.
Шу билан бирга ҳозирги инқироздан олдин нашр этилган БМТ маълумотларига кўра, дунёдаги ҳар бешта ёшлардан бири ўқимайди, касбий тайёргарликдан ўтмайди ва ишсиз. Тўрт кишидан бири тўқнашувда яшайди.
Пандемия вазиятни янада оғирлаштирди: мактаб ўқувчиларининг камида учдан бир қисми таълим олиш имкониятидан маҳрум қилинди, ярим миллиардга яқин ўқувчи мактабга бормади. “Бир қатлам авлод офатга дуч келмоқда”, – дея огоҳлантирди БМТ Бош котиби Антониу Гутерриш яқинда қилган чиқишида. Шу билан бирга экстремистик гуруҳлар ижтимоий тармоқларда фаоллашиб, нафратни ёйиб, ёшларни ўз сафларига қўшилишга ундашмоқда.
«Ёшлар ҳуқуқлари бўйича дўстлар гуруҳи»нинг асосий мақсади – ёшлар сиёсати ташаббусларини қўллаб-қувватлаш ва ёшлар ҳуқуқлари бўйича халқаро ҳуқуқий ҳужжатни ишлаб чиқиш бўйича саъй-ҳаракатларни рағбатлантиришдир.
Хабаримиз бор, БМТ Бош ассамблеясининг 72-сессиясида Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев «Ёшлар ҳуқуқлари тўғрисида»ги Конвенцияни қабул қилишни таклиф қилди. Ушбу ташаббус халқаро ҳамжамият томонидан қўллаб-қувватланди. Бугунги кунга қадар ўнлаб мамлакатлар гуруҳга қўшилишди, жумладан Озарбайжон, Қозоғистон, Қирғизистон Республикаси, Тожикистон, Туркманистон ва Туркия давлатлари.
«Ёш авлоднинг жамоат ҳаётидаги роли ўсиб бораётганига қарамай, уларнинг иштироки кўпинча ўзларининг келажаги учун муҳим бўлган қарорлар ва жараёнларга бевосита таъсир ўтказиш билан эмас, балки фақат маслаҳатлашувлар билан чекланади», – дея таъкидлади Ўзбекистоннинг БМТдаги доимий вакили Бахтиёр Ибрагимов.
Элчи жаноблари «Дўстлар гуруҳи» ёшлар ўртасидаги мулоқотни кучайтиришда, ёшлар ҳуқуқлари бўйича халқаро ҳуқуқий ҳужжатнинг аҳамияти тўғрисида мунозараларни тарғиб қилишда муҳим роль ўйнашлигини таъкидлаб, бошқа мамлакатларни ҳам гуруҳга қўшилишга даъват этди.
Иброҳимжон ИНОМОВ,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари
Улуғ устозларнинг ибратли ҳаёт йўллари, солиҳ амаллари, гўзал хислатлари барчамизга ўрнакдир. Ана шундай етук олимлардан бири Шайх Дўстмуҳаммад домла Турсундир. У киши 1938 йили Қашқадарё вилоятининг Деҳқонобод туманида туғилган. Домла дастлабки таълимни бобоси мулла Абдуллоҳ Охундан, сўнгра замонасининг етук уламолари муфтий Равшан ҳазрат, Маҳмуд домла, тошкентлик Лазгин домла, Душанбе шаҳар қозиси Абдурашид домла, Абдуллоҳ охундлардан Қуръон, тафсир, ҳадис, фиқҳ, ақида имларини олган.
Шайх Дўстмуҳаммад домла аллома Мавлавий Ҳиндистонийдан сабоқ олган. Шунингдек, Нақшбандия тариқати шайхи Ҳазрати Муҳаммад Шариф Ҳисорий, Шайх Абдуссалом Ғилоний, Ҳожи Муқимхон Эшон Ургутий, Абдусаломхон эшон, Шайх Миён Бўритош Нақшбандий, Шайх Аҳмаджон Махдум, Шайх Абдулҳай, Зиёвуддин Бобохон каби улуғ устозлардан иршод олиб, муршиди комил даражасига етган.
Дўстмуҳаммад домла илм олиш билан бирга уни халққа етказиш, маърифат тарқатишда ҳам фаол бўлган. Буюк фақих фаолияти давомида Денов шаҳридаги “Саййид ота” мадрасасида мударрислик қилиб, талабаларга фиқҳдан таълим берган. Шу билан бирга у киши олимларни эъзозлаган ва шогирдларини ҳам шунга тарғиб қилган. Давраларда бирор кишининг хатосини гапирмаган. Ҳаммани яхшилик билан тилга олар, динга, элга, бирдамликда хизмат қилиш кераклигини таъкидлаган. Янги диний адабиётлардан ҳар доим хабардор эди. Давраларда ҳамсуҳбатларини яхшиликка, китобхонликка чорлаган.
Бундан ташқари, Шайх Дўстмуҳаммад домла Шўрчи туманидаги “Домла Қосим” масжидининг бунёд этилишида ҳам ташаббускорлик кўрсатган ва кўп йиллар ушбу масжидга имом бўлган.
Дўстмуҳаммад домла замондош уламолар билан яқин алоқада бўлиб, улар билан суҳбатлар қилган. Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазратлари ҳам у кишининг фиқҳий масалаларда етук уламо бўлганини эътироф этган.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Фароизни ўрганинглар ва уни одамларга ўргатинглар, у илмнинг ярмидир, у унутилади, у менинг умматимдан биринчи суғуриб олинадиган нарсадир” (Имом ибн Можа ривояти), деганлар.
Дўстмуҳаммад Турсун домла, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтганларидек, уммат орасидан илк бор кўтарилиб кетаётган фароиз, яъни мерос тақсимоти масаласида биринчилардан бўлиб ўзбек тилида 17 бобдан иборат “Мерос рисоласи” асарини ёзган. Китобда марҳумнинг мол-дунёси нималарга сарфланиши ва ундан кимлар мерос олиши оят ва ҳадислар асосида баён қилинган.
Инсонларни бир-бирларига нисбатан меҳр-муҳаббатли бўлишга ташвиқ қилган, ёшларни ҳамма вақт замона фитналарига аралашиб қолмасликларини тайинлаган. Динимиз ривожида домланинг саъй-ҳаракатлари самарасиз кетмади. Ўзидан кўплаб китоблар ва қўлёзмалар мерос қолдирди. Шайхнинг шогирдлари бугунги кунда ҳам домла бошлаб берган илм йўлини давом эттирмоқда.
Шайх Дўстмуҳаммад домла 2013 йилда оламдан ўтиб, Шўрчи туманидаги “Ҳошимхон эшонбобо” қабристонига дафн этилган. Айни кунда Музработ туманида у кишининг номи билан “Дўстмуҳаммад бобо” жоме масжиди фаолият юритмоқда.
Аллоҳ таоло домлани раҳматига олсин!
Акбар ШУКУРОВ,
Музработ тумани “Дўстмуҳаммад бобо”
жоме масжиди имом ноиби
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 