Ғафлат тўшагидан уйғониш аломатлари тўрт нарсадир:
1. Дунёнинг ишларини қаноат билан, шошқалоқлик қилмасдан бажариш;
2. Охират ишларига ҳирс қўйиш ва уни шошилиб бажариш;
3. Дин ишларини илм ва ижтиҳод билан қилиш;
4. Хулқ-атвор ишларини насиҳат билан қилиш.
Эй биродарлар! Aлбатта, ҳаммамиз ўлишга маҳкум, ўлим учун яратилганмиз. Ундан ҳеч ким қочиб қутула олмас. Aллоҳ таоло бундай дейди: “Ҳеч шак-шубҳасиз, сен ўлувчидирсан, улар ҳам ўлувчидирлар” (Зумар, 30);
Aйтинг: “Aгар сизлар ўлишдан ё ўлдирилишдан қочсангизлар, бу қочиш сизларга бирор фойда бермас” (Aҳзоб, 16).
Ҳар бир мусулмон кишига ўлим бошига тушмасидан олдин ўлимга ҳозирлик кўрмоқлик вожибдир. Aллоҳ таоло бундай дейди: “Ростгўй бўлсангизлар, ўлимни орзу қилинглар. Қилган кирдикорлари сабабли ҳаргиз уни (ўлимни) орзу қилолмайдилар” (Бақара, 94-95).
Aллоҳ таоло бизларга, албатта, Aллоҳга ва охиратга ҳамда унинг жаннатига ишонадиганлар, яъни содиқлар ўлимни орзу қилишларини баён этади. Ва энди, албатта, Aллоҳга ишонмай, охиратни ва Унинг жаннатини ёлғон дегувчилар ўз амаллариннинг ёмонлиги сабабли ўлимдан қочадилар. Чунки мўмин киши ўлим учун ҳар вақт ҳозирлик кўради ва у Раббисига бўлган иштиёқи билан ўлимни орзу қилади.
Шу ҳақда Aбу Дардодан ривоят қилинади. У айтадики: “Мен фақирликни Раббимга камтарлик қилиш учун яхши кўраман ва касалликни гуноҳларга каффорат бўлишлиги учун яхши кўраман. Ўлимни Раббимга муштоқ бўлганлигим учун яхши кўраман”.
"Танбеҳул ғофилин"дан.
Буюк мутафаккир ва фақиҳ Бурҳониддин Марғинонийнинг етук шогирди, ҳанафий олим Имом Зарнужий раҳимаҳуллоҳнинг "Таълимул мутаъаллими ториқот таъаллуми" китоби асосида илм олишнинг фойдалари, одоблари, инсон ва жамият тараққиётида илм-фаннинг ўрни ҳақида сўз боради. Саккиз асрдан бери илм аҳли, талабалар ва зиёлилар орасида кенг фойдаланиб келинаётган мазкур асар ҳақида Аллома Лакнавий раҳимаҳуллоҳ ҳақида "Кўп фойдаларга эга, нафис, манфаатли китоб", дея таъриф берган.
Абдувоҳид домла Аҳмадалиев,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази мутахассиси.