- Беш вақт намозни жамоат билан ўқиш савоблими ёки танҳо ўқиш савоблими?
- Aлбатта, жамоат билан ўқиш савоблидир. Жамоат билан ўқилган намознинг савоби ёлғиз ўқилган намоздан йигирма етти даража зиёдадир. Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи васаллам) жамоатни тарк этган кишиларга дашном берар эдилар, шу сабабдан намозни жамоат билан ўқиш суннати муаккададир.
- Жамоат ҳисобланиши учун неча киши бўлиши керак?
- Имомдан бошқа бир киши бўлса, жамоат бўлади. Лекин жамоат қанча кўп бўлса, савоби шунча зиёда бўлади.
- Масжид бўлмаса ҳам жамоат бўладими?
- Имом билан ўқилса, қайси ерда ўқилса ҳам жамоат бўлаверади.
- Намозни масжидга бориб ўқиш зарурми?
- Aлбатта, ғоятда зарурдир. Узр бўлмаган ҳолда ҳар намозни масжидга бориб ўқишга ҳаракат қилмоқ керак.
- Масжидга кирганда ва чиққанда қайси оёқни аввал қўйиш лозим?
- Масжидга кирганда аввал ўнг оёқни, чиққанда эса чап оёқни қўйиш керак.
- Масжидга кирганда нима деб дуо қилинади?
«Aллоҳумма ифтаҳли абваба роҳматик», деб дуо қилинади. Маъноси: «Эй Aллоҳ, менга раҳматинг эшикларини очгин».
- Масжиддан чиққанда нима деб дуо қилинади?
«Aллоҳумма инни асъалука мин фазликал ъазим», деб дуо қилинади. Маъноси: «Эй Aллоҳ, албатта мен Сендан улуғ фазлингни талаб қиламан».
- Масжидга кирганда нима қилмоқ керак?
- Масжидга кирганда суннат намозини ва «Таҳийятил масжид» (масжид ҳақига), деб
номланган намозни ўқиш лозим.
- Масжид ичида қандай ўтириш керак?
- Ғоятда одоб ва тавозеъ билан ўтириш керак. Дунёвий ҳеч бир иш қилмаслик, дунёвий сўзларни сўзламаслик, ўйнамаслик ва кулмаслик керак. Aксинча, мумкин қадар зикрда, тасбеҳда, дуода бўлиш, Қуръон ўқиб ўтириш ё нафл намозга машғул бўлиш лозим.
Масжид ичида туфламаслик ва бурунни қоқмаслик, масжид Aллоҳга ибодат қиладиган жой, деб ғоятда сидқидилдан эътиқод қилиб ўтириш лозим. Саримсоқпиёзга ўхшаш бадбўй нарсаларни еб масжидга кириш макруҳдир.
- Имом бомдод намозининг фарзини ўқиётганда етишган кимса икки ракат суннатни ўқийдими ёки ўқимайдими?
- Фарзнинг охирги ракатига етишиш мумкин бўлса, масжиднинг бир тарафида суннатни тезроқ ўқиб, ундан сўнгра имомга эргашган маъқул. Aгар суннатни ўқиган ҳолда фарзнинг охирги ракатига етишмайдиган бўлса, суннатни ўқимайди, балки тезлик билан имомга эргашади.
- У қолган икки ракат суннатни фарзни ўқигандан кейин қазо қиладими?
- Қазо қилмайди, қолган ҳолича қолади.
- Имом пешин намозининг фарзига киришган пайтда етишган киши нима қилади?
- Тезлик билан имомга эргашади, суннатга машғул бўлмайди.
- Фарзни ўқигандан сўнг тўрт ракат суннатни қазо қиладими?
- Фарздан сўнг ўша тўрт ракат суннатни қазо қилади, кейин икки ракат ўқийди.
- Бир киши масжидга кириб пешин намозининг тўрт ракат суннатини ўқишга киришганда муаззин иқомат айтиб такбир туширса ва имом фарзни ўқишни бошласа, у киши нима қилади?
- Бошланган намозни икки ракат қилиб салом бериб, нафлга қолдириб, тезлик билан имомга эргашади. Имом билан фарзни ўқигандан сўнг тўрт ракат суннатни аввал қазо сифатида ўқиб, сўнг икки ракатни ўқийди.
- Пешин намозининг тўрт ракат суннатидан уч ракатини ўқигандан сўнг муаззин иқомат айтса, нима қилади?
- У вақтда тўрт ракатни тамом қилиб, имомга эргашади. Фарздан сўнг тўрт ракат суннатни қазо қилиш лозим эмас.
"Ибодати исломия"дан.
Ғафлатда қолманг! Бароат кечаси: ризқлар тақсимланади, қисматлар белгиланади, гуноҳлар мағфират этилади
Бароат сўзи қандай маънони англатади?
“Бароат” сўзи араб тилида “озод бўлиш”, “нажот топиш” деган маъноларни англатади. Бу кечанинг бундай номланишига сабаб, унда Аллоҳ таолонинг раҳмати ва фазли ила беҳисоб инсонлар дўзахдан нажот топадилар.
Бароат кечаси қандай кеча?
Онамиз Оиша розияллоҳу анҳо айтадилар: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам мендан: “Эй Оиша бу кеча қандай кеча эканини биласизми?” деб сўрадилар. Мен: “Аллоҳ ва Унинг Расули билувчироқ”, дедим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бу шаъбоннинг ўн бешинчи кечасидир. Аллоҳ азза ва жалла бу кеча бандаларига раҳмат назари билан қарайди ва мағфират сўровчиларни мағфират этади, раҳм сўровчиларга раҳм қилади, дилларида мусулмонларга нисбатан гина, адоват сақловчи кишиларни қандай бўлса, шундай ҳолатда қўйиб қўяди”, дедилар (Имом Байҳақий ривояти).
Бароат кечасида нималар содир бўлади?
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бу кечада (шаъбоннинг ўн бешинчи кечасида) нималар бўлишини биласизми?” дедилар.
Оиша розияллоҳу анҳо: “Ё Аллоҳнинг Расули, бу кечада нималар бўлади?” дедилар.
У зот алайҳиссалом: “У кечада Одам болаларининг бу йилда туғиладиганлари ва бу йилда вафот этадиганлари ёзилади ва у кечада уларнинг амаллари кўтарилиб, ризқлари нозил бўлади”, дедилар (Имом Байҳақий ривояти).
Бароат кечасида гуноҳлар мағфират қилинади
Ҳазрат Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: “Аллоҳ таоло шаъбоннинг ўн бешинчи кечаси дунё осмонига (Ўзининг шаънига мувофиқ) тушади ва Аллоҳга ширк келтирган ва қалбида гина, кудурат бор кишидан бошқа барчани мағфират қилади” (Имом Байҳақий ривояти).
Бароат кечасида дуолар қабул бўлади
Усмон ибн Абул Осс розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: “Қачон шаъбоннинг ўн бешинчи кечаси бўлса, бас, (Аллоҳ таоло тарафидан) бир нидо қилувчи нидо қилади: “Бирорта мағфират сўровчи борми, Мен уни мағфират қиламан! Бирор нарса сўровчи борми, Мен унга бераман”, дейди. Шу вақтда ким сўраса, унга берилади. Зинокор ҳотин ва мушрикдан бошқа”.
Бароат кечасида одамлар дўзахдан озод қилинади
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: Жаброил алайҳиссалом менинг олдимга келиб: “Бу шаъбоннинг ўн бешинчи кечасидир. Аллоҳ таоло бу кечада кўп одамларни дўзахдан озод қилади. Уларнинг адади Калб қабиласи қўйларининг жунларидан ҳам зиёда бўлади. Фақат бу кечада Аллоҳ таолога ширк келтирган, гиначи ва қариндошлик алоқаларини узувчи, изорини (манманлик билан) тўпиғидан пастга тушириб юрувчи, ота-онасига оқ бўлувчи ва хамр ичувчи кишиларга раҳмат назари билан қарамайди”, дедилар (Имом Байҳақий ривояти).
Бароат кечасида қандай амалларни бажариш лозим?
1. Хуфтон ва бомдод намозини жамоат билан адо этинг.
2. Истиғфор айтишни кўпайтиринг.
“Астағфируллоҳуллазий лаа илааҳа иллаа ҳувал ҳайюл қаййум ва атуубу илайҳи”.
3. Ўзингиз ва барча уммат учун хайрли дуолар қилинг.
Айниқса,
أَعُوذُ بِعَفْوِكَ مِنْ عِقَابِكَ وَأَعُوذُ بِرِضَاكَ مِنْ سَخَطِكَ وَأَعُوذُ بِكَ مِنْكَ جَلَّ وَجْهُكَ لَا أُحْصِي ثَنَاءً عَلَيْكَ أَنْتَ كَمَا أَثْنَيْتَ عَلَى نَفْسِكَ
“Аъузу би афвика мин ъиқобик ва аъузу биризока мин сахотик ва аъузу бика минка жалла важҳука лаа уҳсий санаан алайка анта камаа аснайта ъалаа нафсика” дуосини ўқиш лозим.
4. Тоқатингиз етганича зикрлар, нафл ибодатлар, Қуръон тиловати қилинг.
Хусусан,
سبحان الله والحمد لله ولا إله إلا الله والله أكبر ولا حولَ ولا قوةَ إلا بالله العلي العظيم
“Субҳааналлоҳи валҳамдулиллаҳи ва лаа илаҳа иллаллоҳу валлоҳу акбар. Ва лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳил ъалиййил ъазийм” зикрини кўп айтиш тавсия этилади.
5. Шаъбоннинг ўн бешинчи куни рўза тутинг.
Али розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Қачон Шаъбоннинг ўн бешинчи кечаси бўлса, унинг кечасини бедор ўтказинглар, кундузининг рўзасини тутинглар. Чунки ўшанда Аллоҳ қуёш ботиш пайтида дунё осмонига тушади ва тонг отгунича: “Қани, истиғфор айтувчи борми, уни мағфират қиламан. Қани, ризқ сўровчи борми, унга ризқ бераман. Қани, балога учраган борми, унга офият бераман. Қани фалон, фалон” (дейди), дедилар (Имом Ибн Можа ривояти).
Бароат кечасини бедор ўтказганга жаннат вожиб бўлади
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким бешта кечани бедор ўтказса, жаннат унга вожиб бўлади – тарвия, арафа, қурбонлик, фитр ва шаъбоннинг ўн бешинчи кечаларидир”, дедилар.
Аллоҳ таоло барча мўмин-мусулмонларни бу муборак ойнинг фазилатларидан тўлиқ баҳраманд этсин. Рамазон ойига соғ-саломат етказсин.
Даврон НУРМУҲАММАД