Хабарингиз бор, эртага, 15 март куни Самарқанд вилоятида “Имом Бухорий меросининг ўзига хос хусусиятлари ва бугунги кундаги тарбиявий аҳамияти” мавзусида ўтказиладиган халқаро анжуманда қатнашадиган Тожикистон ва Афғонистон делегацияси вакиллари юртимизга ташриф буюришган.
Меҳмонлар бугун куннинг иккинчи ярмида Самарқанднинг диққатга сазовор тарихий обидалари ва замонавий иншоотларига саёҳатини давом эттирдилар. Жумладан, Имом Бухорий мажмуасини зиёрат қилишди, Қуръон тиловат қилиниб, буюк муҳаддис бобомиз ҳақига бағишланди.
Шундан сўнг меҳмонлар Ҳадис илми мактаби ва Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот марказида талабалар ва илмий тадқиқотчи олимларга қилинган шароитлар ва илмий-тадқиқот ишлари билан танишди.
Дастлаб меҳмонлар Ҳадис илми мактабидаги шароитларни кўздан кечиришди. Мактабнинг ташкил этилиш мақсадлари ва келажакда кутилаётган натижалар, мактабда талабаларнинг ўқишга қабул қилиш тизими ва мутахассислик, ўқув режасидаги фанлар ва ўқув адабиётлари таркиби ҳамда уни ислом оламидаги нуфузли уламолар томонидан эътироф этилганлиги, ўқитишда қўлланиладиган замонавий методлар ҳақида маълумот берилди.
Ташриф давомида уламолар талаба-ёшлар билан суҳбат қуришди, уларга илмий савол беришди. Талабаларнинг мавзунинг моҳиятини яхши англаган ҳолда, аниқ, лўнда ва тезда берган жавобидан мамнун бўлишиб, уларнинг билим ва малакасига таҳсин айтишиб, албатта, ушбу олийгоҳдан келажакда яна Имом Бухорий, Имом Термизий каби уламолар етишиб чиқишига ишонч билдирдилар.
Шунингдек, қардош халқлар уламолари таълим сифатини янада ошириш учун ўз тажрибалари билан ўртоқлашди, қўшимча ўқув дарсликларини ўқиш бўйича тавсиялар бердилар.
Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот марказида бўлган меҳмонлар бу ерда илмий-тадқиқотчиларга қилинган шароит, амалга оширилган хайрли ишлар билан танишиш асносида марказнинг ташкил этилиши, мақсад ва вазифалари, халқаро ҳамкорлик ва илмий-тадқиқот йўналишида олиб борилаётган ишлар ҳақида маълумотларга эга бўлишди.
Сафар жараёнлари ва халқаро анжуман ҳақидаги маълумотларни сайтимизда кузатиб боринг.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Илгари мусулмонлар айрим уламоларни улуғлаб, “Шайхул Ислом” (Ислом дини шайхи), “Фахрул Ислом” (Ислом дини фахри), “Ҳужжатул Ислом” (Ислом дини ҳужжати), “Нажмул уламо” (Уламолар юлдузи), “Муфтий сақолайн” (Инсу-жин муфтийси), “Лисонул мутакаллимийн” (Мутакаллимларнинг сўзловчи тили) каби унвонлар билан атаганлар. Бундай аташ асло муболаға бўлмаган. Балки у муҳтарам уламолар ҳақиқатдан ушбу унвонларга лойиқ бўлганлар. Масалан, “Шамсул аимма” (Имомлар қуёши) унвони берилган Сарахсий раҳматуллоҳи алайҳ ўн икки минг рисолани ёд олгани нақл қилинган.
Абу Мансур Мотуридийни яқиндан таниган уламолар ва шогирдлари томонидан у зотнинг мартабаларини намоён этувчи кўплаб унвонлар берилган:
– Имомул ҳудо (Тўғри йўлга бошловчи);
– Муваттиду ақоиди аҳлис сунна (Аҳли сунна ақидалари асосчиси).
Абу Мансур Мотуридийнинг мазкур унвонлари ҳам асло муболаға эмас, балки у зот ҳақиқатан шу мартабага лойиқ зот бўлганлар.
Уламолар айтадиларки, Ҳужжатул Ислом (Ислом дини ҳужжати) дейилганда фақат Имом Ғазолий тушунилганидек, Имомул ҳудо (тўғри йўлга бошловчи) дейилганда ҳам фақат Имом Мотуридий тушунилади.
Абдулқодир Абдур Раҳим,
Имом Бухорий номидаги Тошкент Ислом институти
катта ўқитувчиси.