Косон туманидаги эски уй деворларидан араб тилида ёзилган қадимий қўлёзма топилган.
«Новости Кашкадарьи», нашри ҳабарига кўра, қўлёзма ва бошқа бир қанча қоғоз тўпламлар деворда махсус қурилган токчада жойлашган бўлиб, бунинг натижасида қурувчилар дарҳол топилмани топишган, бироқ, қоғозга бирозгина зарар етказишган.
– Холам бу уйда 60 йилдан ортиқ яшаб, кейин уйини синглимга берган, – дейди Мақсуда Бобоқулова. – Опамнинг илтимосига кўра, эски уй-жойни бузиб, янгисини қуришга қарор қилдик. 3 хонали уйнинг деворларидан бирини бузиш пайтида қурувчилар бўшлиқни пайқаб, улар эски қўлёзмани ва яна бир нечта қоғоз тўпламларни топдилар. Бу уйни ким ва қачон қургани номаълум. Холасининг сўзларига кўра, бу уйни отаси Ҳасан Султонов кичиклигида сотиб олган.
Қарши Давлат университети филология фанлари доктори, профессор Нафас Шодмоновнинг айтишича, кўҳна уй деворидан топилган қўлёзма 18-асрнинг иккинчи ярмига тўғри келади. Профессор, шунингдек, қўлёзма муаллифи аёл эканлигини таъкидлади. Бу 200 йил олдин Косон туманида аёл котибларнинг авлоди яшаганини кўрсатади. Топилмани олдиндан текшириб кўриб, филология фанлари доктори бир эмас, бир-бирига аралашиб кетган бир неча қўлёзмалар борлигини айтди. Кўриниб турибдики, бу китобни девордан чиқариш пайтида содир бўлган.
Тарихчилар ва педагоглар қўлёзманинг нима учун деворга яширинганини ва унда қимматли нарсаларни ўрганишлари керак.
Хуллас, Муғжагул маҳалласидаги 90 квадрат метр майдонда жойлашган кўҳна уй-жой эгалари илмий изланишлар якунида топилмани Қашқадарё вилояти Тарих ва маданият давлат музейига топширишга қарор қилишди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
وحدثنا إسحاق بن إبراهيم بن جبلة نا عبيد الله بن موسى أنا إسرائيل، عن سماك أنه سمع موسى بن طلحة يحدث عن أبيه قال: مررت مع النبي صلى الله عليه وعلى آله وسلم في نخل فرأى قوما في رءوس النخل يلقحون النخل فقال: ما يصنع هؤلاء؟ قالوا: يجعلون الذكر في الأنثى قال: ما أظن ذلك يغني شيئا فبلغهم ذلك فتركوه فنزلوا عنها فبلغ ذلك النبي صلى الله عليه وعلى آله وسلم فقال: إنما هو ظن ظننته، إن كان يغني شيئا فاصنعوه، فإنما أنا بشر مثلكم وإن الظن يخطئ ولكن ما قلت لكم: قال الله تعالى فلن أكذب على الله عز وجل.
Мусо ибн Талҳа отасидан ривоят қилади: “Набий соллаллоҳу алайҳи ва ъалаа олиҳи васаллам билан бирга (Мадина) хурмозорлари орасидан ўтдим. У зот хурмолар устига чиқиб олиб, чанглатаётган одамларни кўриб: “Анавилар нима қилишмоқда?” дедилар.
Одамлар: “(Хурмонинг) эркагини урғочисига қўшмоқда”, деди.
У зот: “Менимча, ундоқ қилиш бирор фойда бермас, деб гумон қиламан”, дедилар.
Ҳалиги одамларга бунинг хабари етиб борганда, улар у(чанглатиш)ни тарк қилди ва хурмолардан тушди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва олиҳи васалламга бу ҳақда хабар берилганда: “У менинг бир гумоним, агар ўша нарса уларга манфаат берса, уни қилаверсин! Албатта, мен ҳам сизлар каби башарман. Албатта, гумон хато қилади. Лекин сизларга “Аллоҳ таоло бундай деди”, деб бирор нарса айтсам, зинҳор Аллоҳ азза ва жаллага нисбатан ёлғон сўзламайман”, дедилар.
Абу Саид Ҳайсам ибн Кулайб Шошийнинг
“Муснади Шоший” асаридан
Даврон НУРМУҲАММАД