12 Январ, 2025, 12 Ражаб, 1446
12 Январ, 2025, 12 Ражаб, 1446
26-боб
Фақиҳ раҳимаҳуллоҳ айтадиларки: Баъзилар дам солиш ва даволанишни ёмон кўришди, аммо бунга уламоларнинг оммаси ижозат берди.
Бу ишни ёмон кўрганлар Набий соллаллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қилинган ушбу ҳадисни ҳужжат келтиришади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Умматимдан етмиш мингтаси ҳисоб-китобсиз жаннатга киради», дедилар. Уккоша ибн Муҳсин туриб: «Эй Расулуллоҳ, Аллоҳга мен учун дуо қилинг, мени улардан қилсин», деди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам у учун дуо қилдилар. Бошқа бир киши туриб: «Мен учун ҳам дуо қилинг», деди. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Уккоша сендан илдамлик қилди», дедилар. Айтилишича, иккинчи киши мунофиқ эди, шу сабабли унга дуо қилмадилар ва бу билан мўминни юқори қўйдилар. Сўнг Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам уйларига кириб кетдилар. Одамлар жаннатга ҳисобсиз кирадиган кишилар кимлиги ҳақида гаплаша бошлади. Баъзилар: «Улар Исломда туғилиб, Исломда ўлганлар ва гуноҳ иш қилмаганлар», дейишди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам чиқдилар, сўнг бу ҳақда у зотдан сўрашди. «Улар дам солдирмайдилар, ирим-сиримларга ишонмайдилар, яраларига тамға қилиб босмайдилар ва Раббиларига таваккул қиладилар», дедилар Набий.
Имрон ибн Ҳасин: «Мен нурни кўрардим ва малоикаларнинг сўзларини эшитардим, дам солдирган эдим, бу нарса мендан йўқолди», дейдилар.
Аъмаш Абу Заббондан, у Ҳузайфа ибн Ямондан ривоят қилади. У зот байрам қилаётган одамнинг олдига кириб, қўлини унинг биқинига қўйдилар. «Нима бу?» деб сўрадилар. Ҳалиги киши: «Туморим», деди. Уни олиб бўлиб ташладилар ва: «Агар ўлганингда сенга жаноза ўқимасдим», дедилар.
Саид ибн Жубайр айтадилар: «Чаён қўлимни чақиб олди, сўнг онам дам солдиришимга қасам ичтирди ва мен фолбинга чаён чақмаган қўлимни бердим».
Абдуллоҳнинг аёли Зайнаб айтадилар: «Бир куни Абдуллоҳ бўйнимдаги ипни кўриб: «Бу нима?» деди. «Туморим», дедим. Уни олиб бўлиб ташлади ва: «Абдуллоҳнинг оиласи ширкдан беҳожат», деди».
Ҳасан Басрий айтадилар: «Аллоҳ Ҳалилаж ва Балилажни билмайдиган қавмни раҳмат қилсин. Чунки у билан гумон қилинади, шифоси билинмайди». Ибн Умардан ривоят қилинган ушбу сўзни кўрмайсанми? У: «Касални иштаҳа тортган нарсадан қайтарманглар, эҳтимол, Аллоҳ унинг шифосини иштаҳаси тортган нарсасида қилгандир», деганлар».
Дам солиш ва даволанишни мубоҳ деганлар Ибн Масъуд розияллоҳу анҳудан қилинган ривоятни ҳужжат қилиб келтиришади: «Аллоҳ таоло касалликларни давоси билан ҳам туширди. Фақат қарилик ва ўлимнинг даъвоси йўқ, бас, сигир сутини кўп ичинглар. Чунки унга ҳамма ўтлардан аралашган».
Бошқа ривоятда: «у ҳамма ўтлардан боқилган», дейилади.
Суфён ибн Уяйна Зиёд ибн Алоқадан, у Усама ибн Шарикдан ривоят қилади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васалламни Маккада кўрдим, араблар: «Биз бир-биримизни даволашимизда бизга гуноҳ борми?» деб сўрашарди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Аллоҳнинг бандаларини даволанглар, чунки Аллоҳ ҳар қандай дард учун шифони яратди», дедилар». Ҳажжож ибн Артот Атодан дам солиш ҳақида сўради, шунда у: «Эй Ироқ аҳли, бу ишнинг ёмонлигини фақат сиздан эшитдик, чунки ибодат бадан билан қойим бўлади, бас, бизга ибодатни тўғри қилиш учун ҳукмларни таълим олиш вожиб бўлгани каби, тиб илми, баданни даволаш илми ҳам вожибдир. Ибодатни ислоҳ қилиш учун уни таълим олиш ёки унга амал қилишнинг зиёни ёъқ, чунки ҳукмлардаги сўз гарчи ҳужжатни ва яқийнсиз ҳам, рай билан жоиз бўлади. Шунингдек, табобатдаги сўз ҳам агар рай ва тажрибалар билан бўлса, ундан фойдаланиш мумкин.
Дам солишдан қайтарганлик ҳақида ворид бўлган хабарлар мансухдир.
Жобир розияллоҳу анҳу қилган ривоятда айтилади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам дам солишдан қайтарган эдилар. Амр ибн Ҳазмнинг оиласида чаёнга қарши дам солишарди, шунда улар Набийга соллаллоҳу алайҳи васаллам айтиб: «Сиз дам солишдан қайтарган эдингиз», дейишди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Мен бунда бирор зиённи кўрмаяпман, бу ишни биродарига манфаат беришга қодир бўлган киши қилсин», дедилар.
Эҳтимол, шифони даводан деб эътиқод қилишдан қайтарилгандир. Аммо шифо Аллоҳ таолодан ва давони бир сабаб деб билса, бунинг зиёни йўқ.
Дарҳақиқат, дам солиш ва даволанишнинг мубоҳлиги ҳақида ҳам асарлар келганин. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам Уҳуд кунида жароҳатланганларида яраларини даволаганлар. Ривоят қилинадики Ансорлардан бир киши ўз Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам унга ярасига қизиган нарса босишни буюрдилар.
Яна нақл қилинадики, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам муъаввизатайн (Фалақ ва Нос суралари) билан дам солар эдилар. Бу тўғридаги хабарлар беҳисобдир .
«Бўстонул Орифийн» китобидан
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Оиша онамиз розияллоҳу анҳонинг барча сифатлари ҳам камолот сифатларига дахлдор эканига шубҳа бўлиши мумкин эмас. У кишининг буюк ҳаётларини диққат билан ўрганган уламолар Оиша онамиз розияллоҳу анҳода бошқаларда бўлмаган қирқта комилалик сифатлари бор эканини таъкидлайдилар. Ана шунинг учун ҳам бу ҳақда бир-икки оғиз сўз айтмоқни раво кўрдик.
Оиша онамиз розияллоҳу анҳонинг камолот сифатлари ҳақида сўз юритар эканмиз, бу сифатлар рўйхатининг бошида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан ворид бўлган ҳадиси шарифлар туришини айтиб ўтмоғимиз лозим. У зот Оиша онамиз розияллоҳу анҳо ҳақларида ажойиб мадҳларни айтганлар.
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Эй Оиша! Мана бу Жаброил, у сенга салом айтмоқда», дедилар.
«Ва алайҳиссалому ва роҳматуллоҳи ва барокатуҳу! Эй Аллоҳнинг Расули, сиз мен кўрмаган нарсани кўрасиз», дедим».
Жаброил алайҳиссалом бу дунёда пайғамбарлардан бошқа кимга салом айтганлар?
Жаброил алайҳиссалом бу дунёда пайғамбарлардан бошқа биргина инсонга – Оиша онамиз розияллоҳу анҳога салом айтганлар.
Мана шу улуғ мақомнинг ўзи бир оламга татийди.
Абу Мусо розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Эркаклардан кўпчилик баркамол бўлдилар. Аёллардан Марям Имрон қизи ва Фиръавннинг аёли Осиёдан бошқаси баркамол бўлмади.
Оишанинг бошқа аёллардан устунлиги сарийднинг бошқа таомлардан устунлигига ўхшайдир», дедилар».
Иккисини Бухорий, Муслим ва Термизий ривоят қилганлар.
Ушбу ҳадиси шарифда аслида аёлларнинг, хусусан, Марям онамиз, Осиё онамиз ва Оиша онамизнинг бошқа аёллардан устун бўлган фазллари ҳақида сўз боради.
«Эркаклардан кўпчилик баркамол бўлдилар».
Эркаклардан баркамол бўлганлар рўйхатининг аввалида Пайғамбар алайҳиссаломлар турадилар. Улардан бошқа баркамол эркаклар ҳам бор. Бу ҳақиқат ҳаммага маълум.
«Аёллардан Марям Имрон қизи ва Фиръавннинг аёли Осиёдан бошқаси баркамол бўлмади».
Бу икки улуғ зотнинг баркамол бўлганликлари Қуръони каримда уларнинг биргаликда, хос зикр қилинишларидан ҳам билиб олинади.
Аллоҳ таоло «Таҳрим» сурасида:
«Аллоҳ иймон келтирганларга Фиръавннинг хотинини мисол қилиб келтирди. Ўшанда у: «Роббим! Менга Ўз ҳузурингда, жаннатда бир уй бино қилгин. Менга Фиръавндан ва унинг ишидан нажот бергин ва менга золим қавмдан нажот бергин», деб айтди», деган (11-оят).
Фиръавннинг хотини ўша пайтдаги энг катта подшоҳнинг аёли эди. Емак-киймакда тўкин эди. Нимани хоҳласа, шуни қилиши мумкин эди. Қасрларда, турли неъматлар ичида фароғатда яшашига қарамасдан, у кофир ва золим эрига ҳамда қавмига қарши чиқди. Аллоҳга иймон келтирди. Аллоҳдан жаннатда уй қуриб беришини сўради. Бу ҳол эса дунё ҳою ҳавасидан устун келишнинг олий мисолидир.
Мўминларнинг иккинчи мисоли Марям бинти Имрондир.
«Ва фаржини пок сақлаган Имрон қизи Марямни (мисол келтирди). Бас, унга Ўз руҳимиздан пуфладик ва У Роббининг сўзларини ҳамда китобларини тасдиқ қилди ва итоаткорлардан бўлди» (12-оят).
Имроннинг қизи Марям Аллоҳга соф эътиқодда бўлганлар ва ўзларини ҳам соф тутганлар. Яҳудийлар туҳмат қилганларидек, нопок бўлмаганлар. Аллоҳ таоло Жаброил фаришта орқали ана шу пок жасадга ўз руҳидан «пуф» дейиши билан Ийсо алайҳиссаломни ато қилган.
«Оишанинг бошқа аёллардан устунлиги сарийднинг бошқа таомлардан устунлигига ўхшайдир».
Энди Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг завжаи мутоҳҳаралари – Оиша онамизнинг фазллари ҳақида сўз кетмоқда. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам у кишининг бошқа аёллардан фазлларини сарийд деб номланадиган таомнинг ўша вақтдаги бошқа таомлардан устунлигига ўхшатмоқдалар.
Ўша пайтда Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ва саҳобаи киромлар яшаб турган жамиятнинг шароити ва таомилига кўра, сарийд бошқа таомлардан афзал таом ҳисобланар эди.
Худди шунга ўхшаб, Оиша онамиз ҳам бошқа аёллардан афзал эдилар.
Бу дунёда ким ушбу мақомга сазовор бўлибди?!
Ушбу мақомга бу дунёда фақат Оиша онамиз розияллоҳу анҳо сазовор бўлдилар.
Термизий ва Бухорий Амр ибн Ос розияллоҳу анҳудан ривоят қиладилар:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам мени Зотус-Салосил аскарига бошлиқ қилдилар. Қайтиб келганда:
«Эй Аллоҳнинг Расули, одамларнинг қайсиниси сиз учун энг маҳбубдир?» дедим.
«Оиша», дедилар.
«Эркаклардан-чи?» дедим.
«Унинг отаси», дедилар.
«Сўнгра ким?» дедим.
«Сўнгра Умар», дедилар ва бир неча одамларни санадилар. Бас, мени охирларида қилиб қўймасинлар, деб, сукут сақладим».
Аллоҳнинг Расули учун одамларнинг қайсиниси энг маҳбуб экан?
Аллоҳнинг Расули учун одамлар ичида Оиша онамиз розияллоҳу анҳо энг маҳбуб эканлар.
Бу дунёда ким ушбу мақомга сазовор бўлибди?
Ушбу мақомга бу дунёда Оиша онамиз розияллоҳу анҳо сазовор бўлибдилар.
Имом Абу Яъло «Муснад»ларида Оиша онамиз розияллоҳу анҳодан ривоят қиладилар:
«Менга ҳеч бир аёлга берилмаган тўққиз нарса берилган:
– Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менга уйланишга амр қилинганларида Жаброил алайҳиссалом суратимни олиб тушиб, у зотга кўрсатган.
– У зот менга бокира ҳолимда уйланганлар. Мендан бошқага бокира ҳолида уйланмаганлар.
– Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бошлари менинг қучоғимда турган ҳолда вафот этдилар.
– Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менинг уйимда дафн қилиндилар.
– Фаришталар менинг уйимни ўраб олган эдилар. У зотга мен у кишининг кўрпаларида турганимда ваҳий нозил бўлар эди. У зот мени ўзларидан узоқлаштирмас эдилар.
– Мен у зотнинг халифалари ва сиддиқларининг қизиман.
– Менинг оқловим осмондан нозил бўлган.
– Мен покнинг ҳузурида пок яратилганман.
– Менга мағфират ва карамли ризқ ваъда қилинган».
Имом Қуртубий ўз тафсирларида Оиша онамиз розияллоҳу анҳонинг камолот сифатлари ҳақида сўз юритар эканлар, жумладан, қуйидагиларни айтганлар:
«Баъзи аҳли таҳқиқлар айтурлар:
«Юсуф алайҳиссалом фаҳш ишда туҳмат қилинганида Аллоҳ у кишини бешикдаги гўдакнинг тили билан оқлади.
Марям фоҳишаликда туҳмат қилинганида Аллоҳ у кишини ўғиллари Ийсо алайҳиссаломнинг тили билан оқлади.
Оиша фаҳш ишда туҳмат қилинганида Аллоҳ у кишини Қуръон билан оқлади. Аллоҳ у киши учун гўдакнинг оқлашини ёки набийнинг оқлашини раво кўрмади. Аллоҳ у кишини туҳматдан Ўз каломи ила оқлади».
Аллоҳ таоло бу дунёда кимни туҳматдан Ўз каломи ила оқлабди?
Аллоҳ таоло бу дунёда фақат Оиша онамиз розияллоҳу анҳони туҳматдан Ўз каломи ила оқлаган.
"Нубувват хонадони хонимлари" китобидан.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 