Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
26 Ноябр, 2024   |   25 Жумадул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:01
Қуёш
07:24
Пешин
12:15
Аср
15:15
Шом
16:59
Хуфтон
18:17
Bismillah
26 Ноябр, 2024, 25 Жумадул аввал, 1446

ЭСКИ ШАҲАРДАГИ ЯНГИ ТАРИХ

2.02.2021   2335   3 min.
ЭСКИ ШАҲАРДАГИ ЯНГИ ТАРИХ

Муносабат

Тараққиётни белгилайдиган омиллар кўп, сабаблар бисёр. Лекин бу сабаб ва омилларнинг ҳеч бири илм ва билимчалик абадий, маърифатчалик мангу эмас. Бугунги фаровон ҳаёт, саодатли кунлар, юксак техника асри, ҳеч шубҳасиз, илмга асосланган тараққиётнинг маҳсулидир.

Кишига фахр-ифтихор бағишлайдиган жиҳати шуки, мана шундай юксак тараққиётнинг тамал тошини Абу Мусо Хоразмий бобомиз саноқ сонлар тизимини кашф этгани билан, Абу Али ибн Сино медицинага асос солгани билан, Маҳмуд Замахшарий араб тили грамматикасини тузгани билан, Имом Бухорий ҳадис илмида тенги йўқ эканлиги билан, Алишер Навоий шеърият мулкида султон эканлиги билан, Мирзо Улуғбек юлдузлар тоқига нарвонсиз қадам босгани билан қўйиб берди.

Бу тарихий ҳақиқатни чуқур англаган муҳтарам Президентимиз Шавкат Мирзиёев давлат раҳбарлиги лавозимига киришишлари билан тараққиётга хизмат қиладиган барча соҳаларни тубдан ислоҳ қилишни бошладилар. Айниқса, маърифатга, маънавиятга қаратаётган юксак эътибори қисқа фурсатда яхши натижалар бера бошлади.

“Ҳазрати Имом” мажмуасига ёндош тарзда бунёд этилаётган маҳобатли Ислом цивилизацияси маркази ўтмиш ва келажакни бир-бирига боғловчи маърифат маскани ҳамда Учинчи Ренессанс пойдевори бўлиб хизмат қилади, иншоаллоҳ.

Яқиндагина муҳтарам Юртбошимиз ушбу марказга ташриф буюриб, ўзларининг қимматли тавсия ва маслаҳатларини бера туриб: “Бу масканга кирган киши ўзи учун руҳий куч ва мадад олиб чиқиши керак”, дея таъкидладилар.

Дарҳақиқат, бир замонлар Бағдоддаги “Байтул ҳикма”, яъни “Донишмандлар уйи” қанчалик машҳур бўлган бўлса, Ўзбекистондаги ислом цивилизацияси маркази ҳам шунчалик, балки ундан ҳам юксакроқ марраларни эгаллашига шубҳа йўқ.

Таъбир жоиз бўлса, “Ақл маркази” нафақат ёшларимиз, балки жаннатмакон юртимиз, муқаддас Ватанимизнинг ҳар бир фуқароси учун “Ақл маркази” ва “Ақл қайроғи” бўлиб қолади.

Яқинда Саудия Арабистони нуфузли делегациясининг юртимизга ташрифи чоғида ушбу мамлакат билан ислом тадқиқотлари бўйича ҳамкорликни йўлга қўйиш масаласи муҳокама қилинди. Шу анжуманда саудиялик меҳмонлар Ўзбекистондаги ислом цивилизацияси маркази филиалини Ар-Риёд шаҳридаги Сауд ал-Файсал номидаги илмий-тадқиқот марказида очишни таклиф этди. Бу ушбу марказ ислом оламида тан олинаётганидан далолат.

Ўзбекистон заминидан етишиб чиққан буюк зотлар, улуғ алломалар, муфассиру муҳаддислар, мутафаккирларнинг жаҳон илм-фани, ислом дини ва маданиятини ривожидаги роли дунё ҳамжамияти томонидан кенг эътироф этилган. Уларнинг кашфиётлари, битган асарлари, илм-фан янгиликлари, нафис санъат буюмлари, хаттотлик намуналари жаҳон маданияти меросида алоҳида ўрин тутади.

Пойтахтимизнинг Эски шаҳар қисмида қад кўтараётган Ўзбекистондаги ислом цивилизацияси марказининг маҳобатли биноси ҳозирданоқ барчанинг эътиборини ўзига тортмоқда. “Боболаримизга муносиб бино”нинг меъморий ечими, дизайни, миллий колорити халқимизнинг асрлар давомида шаклланиб келаётган анъаналари ва руҳини ўзида мужассам этган.

Шу билан бирга, буюк аждодларимиз, уларнинг бой моддий ҳамда маънавий мероси, илм-маърифати, ибратли сўзлари ва насиҳатларига таянган ҳолда, маънан баркамол, жисмонан бақувват авлодни тарбиялаш бугунги куннинг энг acосий вазифаларидан биридир.

Тузган режангизнинг самарасини бир йил кўрмоқчи бўлсангиз, шоли экинг, ўн йил кўрмоқчи бўлсангиз, мевали дарахт экинг. Бир аср ва мангу баҳраманд бўлмоқчи бўлсангиз, болаларга таълим беринг”, деган гап бор.

Демак, ёшларни маърифатли, маънавиятли қилиш йўлида амалга оширилаётган бундай улкан ислоҳотлар асрлар оша халқимизга хизмат қилади. Бунинг натижасида юртимиздан яна бухорийлар, термизийлар, замахшарийлар, хоразмийлар, берунийлар, навоийлар етишиб чиқажак, иншоаллоҳ.

 

Иброҳимжон ИНОМОВ,

Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Фароиз илми билимдони эди

25.11.2024   2591   3 min.
Фароиз илми билимдони эди

Улуғ устозларнинг ибратли ҳаёт йўллари, солиҳ амаллари, гўзал хислатлари барчамизга ўрнакдир. Ана шундай етук олимлардан бири Шайх Дўстмуҳаммад домла Турсундир. У киши 1938 йили Қашқадарё вилоятининг Деҳқонобод туманида туғилган. Домла дастлабки таълимни бобоси мулла Абдуллоҳ Охундан, сўнгра замонасининг етук уламолари муфтий Равшан ҳазрат, Маҳмуд домла, тошкентлик Лазгин домла, Душанбе шаҳар қозиси Абдурашид домла, Абдуллоҳ охундлардан Қуръон, тафсир, ҳадис, фиқҳ, ақида имларини олган. 


Шайх Дўстмуҳаммад домла аллома Мавлавий Ҳиндистонийдан сабоқ олган. Шунингдек, Нақшбандия тариқати шайхи Ҳазрати Муҳаммад Шариф Ҳисорий, Шайх Абдуссалом Ғилоний, Ҳожи Муқимхон Эшон Ургутий, Абдусаломхон эшон, Шайх Миён Бўритош Нақшбандий, Шайх Аҳмаджон Махдум, Шайх Абдулҳай, Зиёвуддин Бобохон каби улуғ устозлардан иршод олиб, муршиди комил даражасига етган.


Дўстмуҳаммад домла илм олиш билан бирга уни халққа етказиш, маърифат тарқатишда ҳам фаол бўлган. Буюк фақих фаолияти давомида Денов шаҳридаги “Саййид ота” мадрасасида мударрислик қилиб, талабаларга фиқҳдан таълим берган. Шу билан бирга у киши олимларни эъзозлаган ва шогирдларини ҳам шунга тарғиб қилган. Давраларда бирор кишининг хатосини гапирмаган. Ҳаммани яхшилик билан тилга олар, динга, элга, бирдамликда хизмат қилиш кераклигини таъкидлаган. Янги диний адабиётлардан ҳар доим хабардор эди. Давраларда ҳамсуҳбатларини яхшиликка, китобхонликка чорлаган.


Бундан ташқари, Шайх Дўстмуҳаммад домла Шўрчи туманидаги “Домла Қосим” масжидининг бунёд этилишида ҳам ташаббускорлик кўрсатган ва кўп йиллар ушбу масжидга имом бўлган.


Дўстмуҳаммад домла замондош уламолар билан яқин алоқада бўлиб, улар билан суҳбатлар қилган. Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазратлари ҳам у кишининг фиқҳий масалаларда етук уламо бўлганини эътироф этган.


Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Фароизни ўрганинглар ва уни одамларга ўргатинглар, у илмнинг ярмидир, у унутилади, у менинг умматимдан биринчи суғуриб олинадиган нарсадир” (Имом ибн Можа ривояти), деганлар.


Дўстмуҳаммад Турсун домла, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтганларидек, уммат орасидан илк бор кўтарилиб кетаётган фароиз, яъни мерос тақсимоти масаласида биринчилардан бўлиб ўзбек тилида 17 бобдан иборат “Мерос рисоласи” асарини ёзган. Китобда марҳумнинг мол-дунёси нималарга сарфланиши ва ундан кимлар мерос олиши оят ва ҳадислар асосида баён қилинган.


Инсонларни бир-бирларига нисбатан меҳр-муҳаббатли бўлишга ташвиқ қилган, ёшларни ҳамма вақт замона фитналарига аралашиб қолмасликларини тайинлаган. Динимиз ривожида домланинг саъй-ҳаракатлари самарасиз кетмади. Ўзидан кўплаб китоблар ва қўлёзмалар мерос қолдирди. Шайхнинг шогирдлари бугунги кунда ҳам домла бошлаб берган илм йўлини давом эттирмоқда.


Шайх Дўстмуҳаммад домла 2013 йилда оламдан ўтиб, Шўрчи туманидаги “Ҳошимхон эшонбобо” қабристонига дафн этилган. Айни кунда Музработ туманида у кишининг номи билан “Дўстмуҳаммад бобо” жоме масжиди фаолият юритмоқда.


Аллоҳ таоло домлани раҳматига олсин!

Акбар ШУКУРОВ,

Музработ тумани “Дўстмуҳаммад бобо”

жоме масжиди имом ноиби

Фароиз илми билимдони эди
Мақолалар