Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
25 Феврал, 2025   |   26 Шаъбон, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
05:46
Қуёш
07:04
Пешин
12:41
Аср
16:25
Шом
18:12
Хуфтон
19:25
Bismillah
25 Феврал, 2025, 26 Шаъбон, 1446

Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот маркази фаолияти турк жамоатчилигида катта қизиқиш уйғотмоқда

23.12.2020   1444   2 min.
Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот маркази фаолияти турк жамоатчилигида катта қизиқиш уйғотмоқда

Аввал хабар берганимиздек 17 декабрь куни онлайн шаклда «Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот маркази: истиқболдаги режалар» мавзусидаги халқаро матбуот анжумани ташкил этилди. Мазкур тадбирда Туркия жамоатчилиги вакиллари ҳам фаол иштирок этди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА мухбири.
Халқаро онлайн матбуот анжуманида Туркиядан Диёнат ишлари бошқармаси раиси, профессор Али Эрбаш, Ибн Халдун университети ректори, профессор Режеп Шентурк, Анқара университети ўқитувчиси – мотуридийшунослик бўйича етук олим Сўнмез Кутлу каби туркиялик профессор-ўқитувчилар иштирок этиб, ўз фикрларини билдирди.
Али Эрбаш, Туркия Диёнат ишлари бошқармаси раиси:
— Мовароуннаҳр – ислом тамаддунининг забардаст марказларидан бири. Дарҳақиқат, Беруний, Ибн Сино, Али Қушчи, Мирзо Улуғбек каби дунёга зиё сочган мутафаккирлар ушбу заминда етишиб чиққан. Имом Бухорий, Имом Мотуридий, Имом Термизий, Абулмуъин Насафий, Баҳоуддин Нақшбандий каби олимлар ушбу диёрнинг башариятга армуғонидир. Ислом динида мужассам тинчлик, ҳикмат ва омонлик моҳиятини айнан ушбу алломалар бутун дунёга таратган. Бизлар айни эътиқод ва тил, муштарак тарих ва маданият мансублари, Мовароуннаҳрдан етти қитъага илм, ҳикмат ва муҳаббат олиб борган тамаддуннинг вакилларимиз.
Режеп Шентурк, Ибн Халдун университети ректори:
— Ўзбекистондан етишиб чиққан неча-неча буюк олимлар бор. Уларга оид асарларнинг кўпи бизнинг кутубхоналаримизда қўлёзма ва босма ҳолатда сақланмоқда. Ушбу асарлар ҳар доим мутолаа қилинади ва ўқитилади. Ўзбекистон халқининг, давлатининг, олимларининг ва ёшларининг Имом Мотуридий каби буюк бир ўзбек алломасини ва унинг тафаккур меросини асраб-авайлашини чуқур эҳтиром ва чексиз ташаккур ила олқишлайман. Бунинг натижасида Ўзбекистон тарихда бўлгани каби яна қайтадан бутун дунё зиёлилари, олимлари ва талабалари учун жозибадор илм марказига айланмоқда.
Сўнмез Кутлу, Анқара университети ўқитувчиси, мотуридийшунослик бўйича етук олим:
— Туркияда мотуридийшунослик бўйича қатор илмий тадқиқотлар амалга оширилган. Жумладан, шу кунга қадар Имом Мотуридий ва унинг таълимоти мавзусида 6 та симпозиум ўтказилиб, 2 та журналнинг махсус сони чоп этилган. Шунингдек, мавзуга тааллуқли 100 дан ортиқ китоб, 10 га яқин тўплам нашрга тайёрланган. Бундан ташқари Мотуридий илмий меросига бағишланган 58 магистрлик диссертацияси, 29 та докторлик илмий иши ҳимоя қилинган. Биз ушбу илмий тадқиқотларнинг нусхаларини Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот марказига тақдим этишга тайёрмиз.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Ўзбекистон янгиликлари
Бошқа мақолалар
Мақолалар

"Икковларига қанотингни пастлат" нима дегани?

24.02.2025   2865   2 min.

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

 

عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ، عَنْ أَبِيهِ، فِي قَوْلِ اللهِ تَعَالَى: ﮋﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘﮊ، قَالَ: لَا تَمْتَنِعْ مِنْ شَيْءٍ أَرَادَاهُ.

Ҳишом ибн Урва отасидан ривоят қилади:

«Аллоҳ таолонинг «Икковларига меҳрибонлик ила хокисорлик қанотингни пастлат», деган қавли ҳақида: «Иккови ирода қилган бирор нарсадан бош тортма», деди».

Шарҳ: Яъни ота-онанг сендан хоҳлаган ҳеч бир нарсадан бош тортмагин. Нимани хоҳласалар, «Хўп», деб қилиб бергин. Фақат бу ерда олдинги қоида, яъни Аллоҳга маъсият иш бўлмаслиги шарт қилинади.

Аллоҳ таолонинг Исро сурасидаги «Икковларига меҳрибонлик ила хокисорлик қанотингни пастлат» (24-оят) деган қавлидан мана шу маъно келиб чиқар экан.

Фарзанд ота-онанинг ҳузурида ўзини қанчалик хокисор тутса, шунчалик яхши. У ўз раҳматини хокисорлик ила ота-онасига пастлатиб, пояндоз қилса ҳам оз. Шу билан бирга, доимо уларга Аллоҳ таолодан раҳм-шафқат тилаб дуо қилиб туриши лозим.

Ота-онани ҳурматлаш, эъзозлаш масаласида ҳеч бир тузум ёки тарбия воситаси Исломга тенг ҳам, яқин ҳам кела олмайди. Ота-онанинг ҳурмати, фарзанд устидаги ҳаққи тўғрисидаги оятлар, ҳадислар, исломий ҳикматлар, мусулмонлар ҳаётидаги тажрибалар дунё тарихида бу борада мисли кўрилмаган олиймақом нарсалар эканлиги маълум ва машҳурдир.

عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ قَالَ: قَالَ لِي أَبِي: هَلْ تَدْرِي مَا قَوْلُهُ: ﮋﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘﮊ؟ أَنْ لَا تَمْتَنِعَ مِنْ شَيْءٍ أَرَادَاهُ.

Ҳишом ибн Урвадан ривоят қилинади:

«Отам менга: «У Зот таолонинг «Икковларига меҳрибонлик ила хокисорлик қанотингни пастлат» деган қавли нима эканини биласанми? «Икковлари ирода қилган бирор нарсадан бош тортма», деди».

Шарҳ: Бу ривоят ҳам ўзидан олдинги ривоятга жуда ўхшаш бўлишига қарамай, биз ундан аввалгисида йўқ маънони чиқариб оламиз. Бу ривоятда насиҳатни ота ўз боласига қилмоқда. Ҳа, оталар болаларини тарбия қилишда Қуръони Карим оятларини англатишлари, ота-онани ҳурматлаш ҳақида ўгитлар беришлари олдин ўтган азизларимизнинг тутган йўллари бўлган. Биз бу борада ҳам улардан ўрнак олишимиз лозим.

«Яхшилик ва силаи раҳм» китоби 1-жуз.

Мақолалар