23 Январ, 2025, 23 Ражаб, 1446
23 Январ, 2025, 23 Ражаб, 1446
Ўзбекистон раҳбарияти томонидан зиёрат туризмини ривожлантириш бўйича қўйилган вазифаларни амалга ошириш доирасида мамлакатимизнинг Сеулдаги элчиси Виталий Фен бугун Жанубий Корея мусулмонлари федерацияси раиси, имом Ли Жу Хва (Абдулраҳмон Ли) билан учрашув ўтказди, деб хабар бермоқда "Дунё" ахборот агентлиги.
Мазкур федерация 1967 йил ташкил этилган. Ташкилот Жанубий Корея мусулмон талабалари уюшмаси ва Жанубий Корея ислом маданияти институтини назорат қилади, Қуръон ўрганиш бўйича мадрасалар фаолиятини қўллаб-қувватлайди. Абдулраҳмон Ли, шунингдек, Жанубий Корея мусулмонлар жамоатининг бош имоми ҳисобланади.
Музокараларда Ўзбекистонда туризм инфратузилмасини ривожлантириш ва чет эллик саёҳатчилар учун қулай шароитлар яратиш, маданий мерос объектлари ва ислом маданиятига оид муқаддас қадамжоларни тиклаш бўйича бўйича амалга оширилаётган кенг кўламли ишлар ҳақида маълумот тақдим қилинди. Ислом тамаддуни тараққиётига салмоқли ҳисса қўшган Имом Бухорий, Баҳоуддин Нақшбандий, Ҳаким Термизий, Абу Мансур Мотуридий, Бурҳонуддин Марғиноний ва бошқа таниқли ўзбек олимлари ва мутафаккирлари ҳақида батафсил сўзлаб берилди. Ўзбекистонда бугунги кунгача сақланиб қолган ушбу буюк шахсларнинг ҳаёти ва фаолияти билан боғлиқ ёдгорлик мажмуалари, мақбаралар ва музейлар дунёнинг турли ўлкаларидан келаётган кўплаб мусулмонларнинг зиёратгоҳига айлангани таъкидланди.
Жанубий Корея мусулмонлари федерацияси раҳбари Имом Бухорий, Нақшбандий ва бошқа буюк алламоларнинг бебаҳо мероси туфайли Ўзбекистон ислом оламида алоҳида мавқега эга эканини қайд этди. Ўзбекистонда сўнгги йиллар зиёрат туризмини қўллаб-қувватлаш бўйича яратилаётган қулай шарт-шароитлар мамлакатнинг мусулмон дунёсидаги машҳурлигини янада ошираётганига ишонч билдирди.
Имом Ли Жу Хванинг айтишича, бугунги кунда Жанубий Кореянинг 45 мингдан зиёд фуқароси ислом динига эътиқод қилади, уларнинг бир қисми ҳар йили Саудия Арабистонига Ҳаж ва Умра зиёратларини амалга оширади. Шу нуқтаи назардан, у Жанубий Корея мусулмонлари учун ҳаж сафарларини Ўзбекистон орқали ташкил этиб, уларга бутун дунёда ҳурматга сазовор бўлган қадамжоларни зиёрат қилиш имкониятини яратиш зарурлигига эътибор қаратди.
Учрашув якунлари бўйича элчихона ва федерация ўртасида зиёрат туризми соҳасида ҳамкорликни йўлга қўйиш тўғрисида ўзаро англашув меморандуми имзоланди. Унда корейс мусулмонларини Ўзбекистонга зиёрат туризми доирасидаги сафарларга жалб қилиш бўйича қўшма тадбирлар мажмуасини амалга ошириш кўзда тутилган. Хусусан, коронавирус пандемияси билан боғлиқ эпидемиологик вазият барқарорлашгандан сўнг Тошкент, Самарқанд, Бухоро, Хива ва бошқа шаҳарларга зиёрат туризми бўйича инфотурлар уюштириш, Жанубий Кореядан Ўзбекистонга чартер рейслар ва зиёратчиларнинг сафарларини ташкил қилиш, шунингдек, исломшунос олимлар иштирокида биргаликда анжуманлар ўтказиш бўйича келишувга эришилди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Динимизда покликка алоҳида эътибор қаратилган. Ибодатларнинг улуғларидан бири намоз амалини дуруст бўлиши таҳоратга боғлиқ. Намозда таҳорат тўлиқ ва мукаммал бўлиши керак. Таҳорат масаласи ҳақида Қуръони карим ва ҳадисларда кўплаб ҳукмлар келган.
Хусусан аждодимиз, буюк муҳаддис Абу Абдуллоҳ Муҳаммад ибн Исмоил Бухорий раҳимаҳуллоҳ ҳам ўзларининг «Ал-Жомеъ ас-Саҳиҳ» асарида алоҳида бўлим очиб унга «Таҳорат китоби» деб ном берган. Ва энг аввал бобни таҳорат ҳақида келган Моида сурасининг “Эй иймон келтирганлар! Намозга турмоқчи бўлсангиз, юзларингизни ва қўлларингизни чиғаноқлари ила ювинглар. Бошларингизга масҳ тортинглар. Ва оёқларингизни тўпиқлари ила ювинглар” деган 6-оятини келтирган. Ва давомида “Набий алайҳиссалом таҳоратни бир марта, икки марта ва уч марта қилинишини баён қилдилар”, деган.
Кейин эса “Таҳоратсиз намоз қабул бўлмайди” деб иккинчи бобга ном берди ва унда Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳунинг ҳадисини келтирди. У ҳадисни Имом Бухорийга устози Исҳоқ ибн Иброҳим Ҳанзалий айтди, унга Абдурраззоқ, унга Маъмар, унга Ҳаммом ибн Мунаббиҳ айтди, у Абу Ҳурайрадан эшитган. Абу Ҳурайра айтади: “Расулуллоҳ соллалллоҳу алайҳи васаллам марҳамат қилиб, бетаҳорат киши таҳорат қилмагунича намози қабул қилинмайди, дедилар. Бир киши шу вақтда “Эй Абу Ҳурайра, таҳоратни нима синдиради?" деди. У зот, овозли ва овозсиз ел", дедилар.
Ҳадисда “қабул бўлмайди” дейилди. Аллома Ибн Ҳажар раҳимаҳуллоҳ, бу ердаги намоз қабул қилинмасилиги “қабули исобат” топилмагани учундир, деганлар. Яъни, намоз фиқҳий қоидалар асосида адо қилинмаган, сабаби намозни шарти бўлган таҳорат бўлмагани учун ибодат қабул бўлмайди.
Аслида “қабул” сўзи Аллоҳ таоло қабул қилган амалга ишлатилади. Намозхон ибодатни “қабули исобат” билан, яъни фиқҳий қоидалар асосида адо қилган бўлса-да, унга риё аралаштирса, Аллоҳ қабул қилмаган бўлади, бунда “қабули ижобат” топилмаган ҳисобланади.
Матндаги “ла туқбалу – қабул қилинмайди” деган жумлани “қабули исобат” ёки “қабули ижобат” деб тақсимлашга ҳожат йўқ. Чунки “ла туқбалу” “мардуд” маъносида, яъни намоз таҳоратсиз рад қилинади, деганидир.
Ҳадисда Абу Ҳурайра таҳоратни бузадиган икки нарсани санади, у зотнинг наздида шу икковигина таҳоратни бузадими, дейилса, бунга уламолар жавоб беришади:
Биринчи эҳтимол: Ҳа, фақат шу иккиси бўлиши мумкин;
Иккинчи эҳтимол: Аломма Кашмирий айтади, бу савол-жавоб масжидда бўлган. Масжидда эса таҳорат синиши шу иккиси билан бўлади. Ва яна одамларни наздида бу иккиси таҳорат синдирадиган нарса эмас, деб ўйлаган бўлишлари мумкин. Шу иккинчи эҳтимол уламолар наздида биринчи эҳтимолдан рожиҳ – афзалроқ.
Демак, таҳорат намозни дуруст ё нодуруст бўлишига сабаб бўлиб, ҳар бир намозхон таҳоратга катта эътибор қаратиш лозим.
Абдулбосит Мелибоев,
Тошкент Ислом институти талабаси.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа