Мисрнинг 1875 йилдан буён нашр этилаётган “Ал-Аҳрам” (gate.ahram) газетасида Самарқанддаги буюк муҳаддис Имом ал-Бухорий ёдгорлик мажмуаси қайта қурилаётгани ва очилиш маросимига ҳозирлик кўрилаётгани ҳақида мақола эълон қилинди.
Мақолада табаррук зиёратгоҳ, ислом олами учун қимматли манзил саналган Имом ал-Бухорий мажмуасида, қарийб, 10 минг намозхонга мўлжалланган масжид, тўртта минора, айвонлар барпо этилаётгани, меҳмонхона, автомобиль турар жойи, бекат, ошхона, савдо расталари, таҳоратхона қурилаётгани батафсил ёритилган.
Имом ал-Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази қўлёзмалар бўлими раҳбари Тоҳир Ибодуллаев “Яқин Шарқ” ахборот агентлигига маълум қилишича, мажмуада буюк аллома ҳадисларидан ҳикоя қилувчи йирик музей барпо этиляпти. Мутахассис ушбу марказни ташкил этишдан кўзланган мақсад Имом ал-Бухорий, Имом ат-Термизий, Имом Абу ал-Мансур ал-Мотурудий каби мўътабар мусулмон уламолари меросини ўрганиш эканлигига тўхталиб, ислом илми ривожига улкан ҳисса қўшган олимлар хазинасидан бутун дунё аҳли баҳраманд бўлиши лозимлигини таъкидлади. Муаллиф мажмуада Ал-Азҳар университети олимлари бошчилигида дунёнинг барча давлатларидан машҳур мутахассислар иштирокида халқаро конференция ва илмий маърузалар ташкил этиш режалаштирилганига ҳам эътибор қаратган.
Қўлёзмалар бўлими томонидан “Саҳиҳ ал-Бухорий”ни ўзбек тилида нашр этиш жараёни ниҳоясига етказилиб, яна 100 га яқин китоб араб тилидан ўзбекчага ўгирилган.
– Ҳозир дунёнинг барча кутубхоналаридан “Саҳиҳ ал-Бухорий” қўлёзмалари тўпланяпти, – дейди Т.Ибодуллаев. – Ҳар ой Марказ ва Ал-Азҳар олимлари ўртасида ташкил этиладиган онлайн маърузада Имом ал-Бухорий маркази уламоларининг саволларига жавоб бериляпти. Дастур доирасида тажриба алмашиш мақсадида марказнинг ўзбекистонлик тадқиқотчиси жорий йил Ал-Азҳар Аш-Шарифга ташриф буюрди ва Имом ал-Бухорий маркази томонидан нашр этилган асар тақдимотида иштирок этди.
Муҳаррама Пирматова, ЎзА
Ривоят қилинишича, Ҳасан Басрий раҳимаҳуллоҳнинг қўлларида Аббос деган бир йигит тавба қилган экан. У йигит авваллари жуда кўп гуноҳ қилган бўлган, сўнг тавба қилган, лекин шу ҳолда етмиш марта тавбасини бузган. Охир-оқибат умрининг сўнгги дақиқалари яқинлашганда, ўлими кўзига кўринган пайтда онасини чақириб шундай деди:
— Она, Ҳасан Басрий ҳазратларини чақиринг, мен у зотнинг ҳузурларида тавбамни янгиламоқчиман, шоядки Аллоҳ таоло тавбамни қабул қилса.
Онаси шошилиб Ҳасан Басрийнинг ҳузурига бориб, салом берди ва:
— Мен Аббоснинг онасиман, ўғлимнинг ўлим пайти етди ва у сизни сўраяпти, тавбасини янгиламоқчи, деди. Ҳасан Басрий раҳимаҳуллоҳ бунга жавобан:
— Бор, менга тавба қилиб, уни қайта-қайта бузадиган одамнинг кераги йўқ, деди.
Аёл йиғлаган ҳолда уйига қайтиб келди ва ўғлига:
— Эй, ўғлим! Шайх сенинг ёмон қилмишларинг туфайли келишдан бош тортди, деди.
Шунда Аббос осмонга боқиб:
— Ё Роббим, Парвардигорим, шайх мендан юз ўгирди, аммо Сен мендан юз ўгирма, умидимни сўндирма, деб дуо қилди.
Шундан сўнг йигит онасига қараб:
— Эй, онажон! Агар вафот этсам, оёғингизни юзимга қўйинг, кейин бўйнимга арқан боғлаб, бозорда судраб юринг ва овозингиз борича “Бу — Аллоҳга осий бўлганнинг жазосидир” деб бақириб юринг. Шояд, менинг ҳолимни кўриб, Аллоҳ Ўз фазли ва раҳмати билан мени афв этса, деди.
Онаси уни ўзи айтганидек ўғлининг юзига оёғини қўймоқчи эди, ҳотифдан бир овоз эшитилди:
— Оёғингни сажда қиладиган жойга қўйма. Шуни билгинки, Аллоҳ таоло уни афв этди ва дўзахдан озод қилди.
Шундан сўнг онаси уни дафн қилди ва уйига қайтди. Шу кеча Ҳасан Басрий тушида бир овозни эшитди:
— Эй Ҳасан! Нима учун бандамни Менинг раҳматимдан умидсиз қилиб қўйдинг? Ахир уни Мен яратганманку ва Менинг раҳматим ҳар нарсани қамраб олади. Қасамки, агар яна шундай қилсанг, сени солиҳлар дафтаридан ўчираман!
Бу қисса Аллоҳнинг раҳмати ва фазлининг улкан эканини, ҳамда тавба қилишда инсон ҳеч қачон умидсиз бўлмаслиги кераклигини ёрқин тарзда баён қилади.
Ҳомиджон домла ИШМАТБЕКОВ