وَأَنفِقُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَلَا تُلۡقُواْ بِأَيۡدِيكُمۡ إِلَى ٱلتَّهۡلُكَةِ وَأَحۡسِنُوٓاْۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ١٩٥
195. Аллоҳ йўлида сарф қилинглар ва ўзларингизни ўз қўлларингиз билан ҳалокатга отманглар. Яхшилик қилинглар, Аллоҳ албатта яхшилик қилувчиларни севади.
Аллоҳ йўлидаги жанг учун ўз молидан сарф этмаслик ва бахиллик қилиш ўз-ўзини ҳалок қилиш билан баробардир. Шунинг учун Аллоҳ берган ризқ ва неъматларни Унинг ўзи буюрган йўлларга сарф қилиш лозим. Бир киши мол-давлат топсаю уни ҳаром-ҳариш ишларга, масалан, хамр ичиш, наша чекиш ёки зино қилиш кабиларга сарфласа, Парвардигорнинг неъматларига катта ношукрлик қилган бўлади, бу билан ўзини ҳалокатга отган саналади. Аллоҳ азза ва жалла барча инсонларни яхшилик қилишга, бир-бирларига эзгулик, хайрли, савобли ишлар йўлида кўмаклашишга буюради. Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссалом: "Эй умматларим, агар бир-бирларингизни яхшиликка буюриб, ёмонликдан қайтаришни тарк этсангиз, бошингизга шундай бало-офатлар келадики, у яхши-ёмонга баробар фожиа бўлади", деб огоҳлантирганлар. Ҳузайфа ибн Йамон розияллоҳу анҳу: "Бақара сурасининг 195-ояти нафақа тўғрисида нозил бўлган", деган (Бухорий ривояти).
“Нафақа” сўзи луғатда «яхшиликка маблағ ажратиш» маъносини билдиради. Шариатда эса ўз қарамоғидаги кишини етарли кийим-бош, таом, маскан (уй), тозалик ва рўзғор анжомлари-ашёлари билан таъминлаш «нафақа» дейилади. Нафақа эр-хотинлик ва қариндошлик йўли билан вожиб бўлади.
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Бу фазилатли кунни Аллоҳ таоло мусулмонларга насиб айлади. Парвардигор ҳар жума куни олти юз минг кишини дўзахдан озод қилади.
Жума куни вафот этган бандага шаҳидлик ажри берилиши, Аллоҳ таоло уни қабр азобидан сақлаши ҳақида ҳадислар келтирилган.
Жума куни айтилган салавотнинг савоби беҳаддир.
Жума намози Исро кечасида фарз бўлган, лекин мусулмонларнинг сони кам бўлгани сабабли ҳижратга қадар ўқилмаган.
Жума намози Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам Қубода бўлган пайтларида фарз бўлди.
У зот алайҳиссалом Қубода бир ҳафта турдилар, сўнг Мадина томон отландилар.
Илк жума намозини Мадинаи Мунавварадан бир мил узоқликдаги Нақийъул Хазимот деган жойда Бану Солим ибн Авфнинг маҳалласида ўқидилар. Ҳозир ўша ерда «Жума» масжиди қурилган.
Исломдан олдин жума кунини «аруба» деб аташган. Унинг яна бир номи – «явмул мазийд», яъни хайру баракот зиёда қилиб бериладиган кун.
Шунингдек, жума кечаси ҳафтанинг бошқа кечаларидан афзал ҳисобланади.
Аллоҳ таоло барчамизга жума айёмини муборак этсин! Бу муқаддас кунлардаги ибодат ва дуоларимизни даргоҳида холис қабул айласин!
"Жума ҳақидаги оят ва ҳадислар" китобидан