Агар банда намоз, закот, ҳаж, хайр-эҳсон, одамларни яхшиликка чақириш, ёмонликлардан қайтариш каби ибодатларни қилиш орқали Аллоҳга яқин бўлишга ҳаракат қилса-ю, лекин амаллари билан одамларга мақтанса, ғурурга берилса унинг барча қилган солиҳ амаллари ҳабата бўлади, савоб олиш ўрнига гуноҳга ботади.
Лекин банда ўзининг ожизлигини ва муҳтожлигини тан олиб, одамларнинг олдида ўзини кўрсатиш учун тили билан эмас, балки Аллоҳ таолога синиқ қалб ила юзланиб: “Ё Аллоҳим, мен Сенинг ўз жонига зулм қилган гуноҳкор қулингман. Сенга исён қилиб, гуноҳларга ботган қулингман. Сенга муҳтож қулингман Роббим. Заифман, кучсизман. Сенинг барча хато ва гуноҳларимни эътироф этаман. Менда ҳеч қандай куч ҳам, қувват ҳам йўқ. Менда ҳеч қандай яхшилик йўқ ҳолда фақат Сенинг раҳматинг ва фазлингдан умид қилиб Сенга гуноҳкор қўлларимни очиб дуо қиляпман. Аллоҳим ёлвориб илтижо қиламан дуоларимни қабул эт, менга раҳм қил. Менинг синиқ қалбимга шифо бер”.
Банда фақатгина синиқ қалб ила Аллоҳга яқин бўлиши мумкин. Ҳатто жуда кўп ибодат қилмаса ҳам, нафлларни эмас, фақат фарзларни бажарса ҳам, баъзан гуноҳ ишга қадам қўйса ҳам...
Аммо айтингчи, орамизда гуноҳларининг кўплигидан, солиҳ амалларининг камлигидан кўрқиб, Аллоҳга ожизлигини тан олиб, гуноҳи энг кўп инсон эканини эътироф этиб илтижо қиладиган бандалар қанча?
Жуда, жуда...оз. Айтайлик, агар бир инсон “Сенинг гуноҳинг жуда кўп, гуноҳларга ботгансан” деса биз унинг бу сўзларидан қаттиқ ғазабланамиз. Унга: “Сен ўзинг кимсан?” деб дарҳол аччиқланиб жавоб берамиз. Бу бизнинг гуноҳкор ва ожиз банда эканимизни тан олмаганимизга далилдир.
Бу ҳақда Шайх Абдулқодир Жийлоний бундай деганлар: “Аллоҳга яқин қилувчи турли йўлларга назар солдим. Лекин улар орасида хокисорлик, камтарлик йўлининг бўш эканига гувоҳ бўлдим”. Яъни, инсонларнинг кўпи бу йўлдан юра олмайди.
Даврон НУРМУҲАММАД
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Абу Саид Худрий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг саҳобаларидан бир нечтаси сафарга чиқишди. Улар араб маҳаллаларидан бирига тушиб, меҳмон қилишини сўрашди. Маҳалладагилар эса уларни меҳмон қилишдан бош тортишди. Ногаҳон, ана шу маҳалла оқсоқолини бир нарса чақиб олди. Унга ҳамма нарсани қилиб кўришди, аммо фойда бермади. Баъзилар: «Ана у меҳмонларга боринглар-чи, шояд, уларда бирор нарса бўлса?» дейишди. Улар бориб: «Эй меҳмонлар жамоаси, бизнинг бошлиғимизни бир нарса чақиб олди. Ҳамма ҳаракатни қилиб кўрдик, аммо фойда бермади. Сизларда бирор нарса борми?» деб сўрашди.
Меҳмонлардан биттаси: «Аллоҳга қасамки, мен дам солинадиган бир дуони биламан. Лекин сизлардан бизни меҳмон қилишингизни сўраганимизда, рад этдинглар. Бизга бу дуонинг эвазига бирор нарса бермасанглар, уни айтмайман», деди. Улар бир тўда қўй беришга келишиб олишди. Шунда у саҳоба «Алҳамду лиллаҳи Роббил ъаламийн»ни (яъни, Фотиҳа сурасини) ўқиб суфлади. Оқсоқол гўё арқон ечилганидек ҳаракатга келди. Унда бирор оғриқ қолмай юриб кетди. Кейин улар келишилган нарсани беришди. Саҳобалар: «Уни тақсимланглар», дейишган эди, дам солган киши: «Набий соллаллоҳу алайҳи васалламдан бу тўғрида сўраб, бизга бирор нарсани буюрмагунларича тақсимламанглар», деди. Саҳобалар Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳузурларига бориб, бу воқеани айтиб беришди. Шунда у зот: «Сен унинг (Фотиҳа сурасининг) шифо эканини қаердан билдинг? - дедилар, сўнгра тўғри қилибсизлар, уларни тақсимланглар. Менга ҳам улуш ажратинглар», деб Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам кулиб қўйдилар».
Имом Бухорий ва Имом Муслим ривоятлари.
Мана шу имом Бухорийнинг ривоятлари мукаммалроқдир.
Бошқа ривоятда эса: «Фотиҳани ўқиб, туфугини тўплаб суфлаб қўйди. Сўнг ҳалиги киши тузалиб кетди», дейилади.
Имом Нававийнинг «Ал-Азкор» китобидан