11 Июл, 2025, 16 Муҳаррам, 1447
11 Июл, 2025, 16 Муҳаррам, 1447
Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло Қуръони каримнинг Нисо сураси, 80-оятида мана шундай марҳамат қилади:
اَعُوذُ بِالله مِنَ اشَّيْطانِ الرَّجِيم * بِسْمِ الله الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ *
مَّنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللّهَ وَمَن تَوَلَّى فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظاً
Маъноси:
“Кимки Пайғамбарга итоат этса, муҳаққақ, Аллоҳга итоат этган бўлур. Кимки (итоатдан) юз ўгирса (ранжиманг), Биз сизни уларнинг устига қўриқчи қилиб юбормадик”.
ШАРҲ: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламга итоат этган киши Аллоҳга итоат этганлик мақомига эришади ва жаннатга киради.
Пайғамбар алайҳиссалом Аллоҳнинг бандаси, элчисидир. У зотнинг ахлоқи Қуръондир. Аллоҳга ишонганлар учун дунё ва охират ишларининг барчасида энг гўзал ўрнак у зотдирлар.
Айтган сўзлари ва қилган ишлари Аллоҳнинг тасарруфи ва изни остидадир. Қуръонни ўз ҳаётларига мукаммал тарзда жорий эта олган зотдирлар. У зотнинг буюрганлари буткул Қуръоннинг руҳига мувофиқ бўлиб, фақат ўз замонлари билан боғлиқ эмас, балки барча замонларга тегишлидир. Чунки у зотга Қуръонни очиқ шарҳлаш ва татбиқ этиш лаёқати берилган ва ҳикмат ўргатилган. Чунончи, Наҳл сураси, 44-оятида айтилади (маъноси): “(Биз у олдинги пайғамбарларни) очиқ ҳужжатлар ва Китоблар билан (юборганмиз). Сизга ҳам (ушбу) Зикрни (Қуръонни) нозил қилдик, токи инсонлар учун нозил қилинган нарсани уларга (тушунтириб) баён қилиб беринг. Токи (яхши) тафаккур қилсинлар”.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Билингларки, Аллоҳ менга Қуръон билан бирга унинг бир мислини (унинг татбиқоти ва шарҳи ўлароқ) ваҳй қилгандир», деб марҳамат қилганлар.
Оятда таъкидланганидек, Аллоҳга итоат ва муҳаббат Унинг Расулига – у зотнинг суннатига эргашмоқ билан амалга ошади. Кимки буларга кўнгил роҳати билан таслим бўлмаса, иймон келтирган ҳисобланмайди (“Файзул-Фурқон”).
Нисо сураси, 59-оят маъноси: “Эй иймон келтирганлар! Аллоҳга итоат этинглар ва Пайғамбарга итоат этинглар ва ўзларингиздан бўлган ишбошиларга ҳам…”
Нисо сураси, 64-оят маъноси: “Биз ҳар бир пайғамбарни фақатгина – Аллоҳнинг изни (амри) билан – уларга итоат этилмоғи учун юбордик”.
Нисо сураси, 69-оят маъноси: “Кимда-ким Аллоҳга ва Пайғамбарга (сидқи дилдан) итоат этса, ана ўшалар Аллоҳ неъмат берган пайғамбарлар, сиддиқлар, шаҳидлар ва солиҳ зотлар билан бирга бўлгайдирлар. Улар қандай гўзал ҳамроҳдирлар!”
Оли Имрон сураси, 172-оят маъноси: “У (мўъмин)лар ўзларига жароҳат етганидан кейин ҳам (мушрикларни қувиб, орқага суриб ташлаш учун) Аллоҳ ва Расули(нинг чақириғи)га итоат этганлардир. Ораларидан гўзал амал қилганлар ва муттақий бўлганлар (Аллоҳнинг амрларига мос яшаб, гуноҳлардан сақланганлар) учун улуғ мукофот бордир”.
Исро сураси, 16-оят маъноси: “Биз қачон бирор мамлакатни ҳалок қилишни хоҳласак, унинг (маишатпараст ва) тўқчиликдан яйраган (ўзини бой кўриб, Аллоҳга эҳтиёж сезмаган) катталарига (етказувчилар орқали ибодат ва итоат этишни) буюрурмиз. Улар у ерда (диний қоидаларни бузиб) фосиқлик (ва итоатсизлик) қилишгач, шунда у (юрт)нинг устига азоб сўзи ҳақ (ва муқаррар) бўлур. Сўнг Биз уни ер билан яксон қилурмиз”.
Ҳазрати Жобир ибн Абдуллоҳ ривоят қиладилар: Фаришталар: «...Кимки Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва салламга итоат этса, Аллоҳ таолога итоат этган бўлади, кимки Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва салламга осийлик қилса, Аллоҳ таолога осийлик қилган бўлади...», – дейишди» («Саҳиҳи Бухорий», 7281-ҳадис).
Таржимон ва шарҳловчи
Мирзо Кенжабек
Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси хабар беришича, май ойининг 13-санасида бир кунда 3 млрд сўмлик энергоресурсларини талон-торож қилиш ҳолатлари аниқланган. Афсуски, бугун бундай газ ва электр энергияга яширинча уланиб, давлатга миллиардлаб зарар етказган кимсалар ҳақидаги хабарларни тез-тез ўқиб қоламиз.
Бировнинг, айниқса, халқ ҳақидан қўрқмай ўғрилик орқали манфаат топмоқчи бўлаётган инсонлар орамизда кўплаб топилади. Бундайларнинг наздида газ, сув, электр энергия туганмас бойлик. Ундан ҳар ким ўз манфаати йўлида фойдаланиши мумкин. Бироқ бу неъматлар хонадонларга кириб бориши учун минглаб инсонлар меҳнат қилишини, давлат эса миллиардлаб маблағ сарфлашини, улар ҳам бир кун тугаб қолишини хаёлига ҳам келтирмайди.
Аслида ушбу неъматлардан оқилона фойдаланиш, исроф қилмаслик нафақат фуқаролик мажбуриятимиз, балки инсоний вазифамиз, мўминлик бурчимиздир.
Айтиш жоизки, уйда, ишда, кўчада коммунал тўловлар атрофида айланаётган қатор муаммолар ҳақида кўп эшитамиз, баъзан ўзимиз унинг гувоҳи ёки бевосита иштирокчисига айланамиз. Лекин бу муаммолар тўловни ўз вақтида амалга оширмаслик ёки айрим нобоп кимсаларнинг қилмиши оқибатида юзага чиқаётгани ёдимизга ҳам келмайди. Тўловларни имкон бўла туриб асоссиз баҳоналар ёки ўз вақтида тўламаслик ёки ҳисоблагич жиҳозларини тескарига айлантириш ёхуд ҳар хил ҳийлалар ишлатиб, уларни тўлашдан қочиш давлатнинг ва халқнинг ҳақини ейиш ҳисобланади. Чунки табиий бойликлар давлат ва халқ мулкидир.
Қолаверса, коммунал хизматлардан фойдаланиш учун ҳар бир хонадон таъминотчилар билан шартнома тузиб, қўл қўйган ва ўзаро келишувда тўловни ўз вақтида адо этишга келишган. Шу боис тўловларни вақтида адо этишимиз шаръан ҳам жоиз.
Таъкидлаш лозимки, халқнинг мулкида барча фуқаролар, хусусан, кам таъминланганлар, ногиронлар, етим-есирлар, кексаларнинг ҳақи бор. Улардан фойдаланишга келганда фаол бўлиб, тўловга келганда қочаётган, пайсалга солаётганлар юқорида зикр этилган қатламларнинг ҳам ҳақини ўзлаштириб, ноҳақ еяётганини билиб олсинлар. Зеро, Қуръони каримда: “Эй иймон келтирганлар, бир-бирларингизнинг молларингизни ботил йўл билан еманглар” (Нисо сураси 29-оят), дея огоҳлантирилган. Шундай бўлгач, ҳар бир фуқаро ўзгаларнинг молига, айниқса, жамоат мулкига хиёнат этмаслиги даркор! Бунга эътиборсизлик охиратда ёмон оқибатларга олиб келиши мумкин.
Ҳавла бинти Амр розияллоҳу анҳо ривоят қилган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай деганлар: “Баъзи бир одамлар Аллоҳнинг мулки (жамоат пуллари)га хиёнат қилади. Қиёмат куни улар жаҳаннамга равона бўлишади” (Имом Бухорий ривояти). Шундай экан, бу масалага жиддий ёндашишимизга тўғри келади.
Шунингдек, газ, электр энергия ва сув каби неъматлардан оқилона фойдаланиш ҳам динимиз талабидир. Зеро, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Иқтисод қилган кимса камбағал бўлмас, маслаҳат қилган пушаймон бўлмас” (“Мушкотул насобиҳ”), деб тавсия берганлар.
Ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадиси шарифда Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Солиҳ ҳидоят, гўзал кўриниш ва иқтисодли бўлиш набийликнинг етмишдан бир жузидир”, дедилар (Имом Бухорий ривояти).
Демак, доим аҳли солиҳлардан бўлиб, тежамкор бўлиш, исрофга йўл қўймаслик, ҳар бир нарсани ўз ўрнида, меъёрида тасарруф қилиш, керагидан ортиқ, беҳудага сарфламаслик набийликнинг етмиш жузидан бир жуз, етмиш бўлагидан бир бўлак экан. Буни ҳар бир мўмин-мусулмон яхши англаб, ҳаётига татбиқ қилиши лозим.
Хулоса қилиб айтганда, ҳалоллик инсон ҳаётини хотиржам, осойишта ва фаровон қилади. Шундай экан, коммунал тўловларни ўз вақтида тўлаб, халқ ҳақига хиёнат қилмайлик, азизлар!
Ғайрат БОЗОРОВ,
Деҳқонобод тумани
“Оқработ ота” жоме масжиди
имом-хатиби
"Ҳидоят" журналининг 6-сонидан олинди
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 