Аллоҳга шукрки, юртимиздаги икки мингдан зиёд масжидларимиз кундан-кунга обод бўлмоқда. Янгидан-янги масжидлар қурилмоқда, кўплари таъмирланиб, чиройли ҳолатга келтирилмоқда.
Шу йил 14 октябрь куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари Тошкент шаҳри Яккасарой туманидаги “Ракат” жоме масжидини қайтадан бунёд этиш жараёнларини кўздан кечирдилар. Ташриф давомида муфтий ҳазратлари масжид қавми, ходимлари, уста-муҳандислар билан суҳбат қуриб, масжиднинг янги биносида намозхонларга қилинаётган имконият ва шароитлар бўйича муҳим тавсия ва таклифларини бериб, бу улкан савобли ишга ҳисса қўшаётган кишилар ҳақига хайрли дуолар қиладилар.
Азим пойтахтимиздаги “Ракат” жоме масжидининг янгидан бунёд этилаётган биноси таркибида йирик хонақоҳ, 2 дона минора, 1 та катта гумбаз, 7 та кичик гумбаз ва кенг ер тўладан иборат бўлмоқда. Жоме масжидни ўзига хос мана шундай меъморий услубда барпо этилаётгани келгусида зиёрат туризми йўналишида келадиган зиёратчиларни ҳам ўзига ром этади.
Маълумки, Тошкент шаҳри Яккасарой тумани “Ракат” жоме масжидининг эски биноси Ўрта Осиё ва Қозоғистон мусулмонлари диний бошқармаси раиси, муфтий Зиёвуддин ибн Эшон Бобохон ҳазратлари бошчилигида барпо этилган эди. Ўша даврларда “Ракат” маҳалласида яшовчи Миржалил ота ўзига тегишли бўлган боғидан саккиз сотих ер ажратиб, бу жойга масжид қуриш учун берган. Шундан сўнг 1954 йил масжид тикланган ва ўз фаолиятини шу кунга қадар давом эттириб келмоқда.
Мухлисахон Зиёвуддинхон қори қизлари мазкур масжиднинг эски биносига биринчи ғишт қўйишни шундай хотирлайди:
– Қори амаким (Зиёвуддин қори ака) бир куни оқ рўмолга ўралган нарса олиб келдилар-у, бизларга бермай тўғри бобомиз олдиларига кириб кетдилар. Нима олиб келдиларкин, деб қизиқиб мен ҳам кетларидан кириб бордим.
Бобомиз Эшон Бобохон ҳазратлари ўшанда 98 ёшда эдилар. Уйда кроватда, орқаларига 2-3 та ёстиқ қўйилган ҳолда, ўтирардилар. Саломатхон катта ойимиз уларга қараб турардилар. Қори амаким улар билан саломлашиб, хол-аҳвол сўраганларидан сўнг: — Отамиз, Тошкентда “Ракат” маҳалласида янги масжид (Совет даврида) қурилишига Москвадан рухсат олинди. Шунга бир оқ фотиҳа бериб, мана шу биринчи ғиштига муборак қўлингизни қўйиб берсангиз, — деб оқ рўмолни очиб, ичидан ғиштни олиб, бобомиз қўллари олдига олиб бордилар.
Бобомиз: — Алҳамдулиллаҳ, Алҳамдалиллаҳ, Алҳамдулиллаҳ— шу кунларга еткказганига шукур! - деб чуқур нафас олдилар-да, ўнг қўлларини “Бисмиллаҳир-раҳмонир-раҳим — деб ғишт устига қўйиб, —Бундай муқаддас даргоҳлар юртимизда кўплаб очилиб, мусулмонларга хизмат қилсин! - деб, юзларига фотиҳа тортдилар.
Мана шундай мустажоб дуолар сабаб бугунги кунда диёримизда масжидлар сони ортиб бормоқда, қайта бунёд этилаётганларининг эса саноғи йўқ.
Ўтган давр мобайнида ушбу масжид биноси эскириб, пойдеворлари яроқсиз ҳолга келиб қолган эди. Қолаверса, охирги пайтларда масжид жамоати сезиларли даражада ортиб, хонақоҳ торлик қилаётган эди. Шу сабабли маҳалла аҳли эзгу ният билан масжидни қайта қуриш таклифини олға суришди. Ушбу хайрли ташаббус Ўзбекистон мусулмонлари идораси томонидан қўллаб-қувватлангач қайта қуриш ишлари бошлаб юборилди.
Шу куни муфтий ҳазратлари ушбу жоме масжидларга ташрифлари чоғида мўмин-мусулмонлар учун қулай ва шинам қилиш, хонақоҳларни кенг ва ёруғ бўлиши, атрофларини обод ва кўркам этиш, қурилиш ишларини замонавийлик ва миллийликка уйғун ҳолда олиб бориш борасидаги муҳим тавсияларни бердилар.
Тошкент шаҳри Яккасарой тумани “Ракат” жоме масжидининг янги қурилаётган биносини кўздан кечиришга йиғилган муфтий ҳазратлари бошчилигидаги уламолар ва мўйсафид отахонлар масжид кўп йиллар хизмат қилишини ният қилиб, хайрли дуолар қилдилар.
Ушбу масжидни мўмин-мусулмонларга муборак айлашини Ҳақ таборака ва таолодан сўраймиз.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Зикр араб тилида "эслаш", "ёдга олиш" деган маънони англатади. Шариатимиз истилоҳида эса Аллоҳни эслаш, Унинг буюклигини эътироф қилиш ва банданинг Яратганга бўлган муҳаббатини изҳор этиш демакдир. Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай деган:
"Мени зикр қилинг, Мен ҳам сизни ёдга оламан. Менга шукр қилинг ва ношукурлик қилманг!" (Бақара сураси, 152-оят).
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳам зикрнинг фазилатлари ҳақида кўплаб ҳадислар айтганлар. Масалан: "Ким Аллоҳни кўп зикр қилса, Аллоҳ ҳам уни эслайди" (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
Ислом уламолари зикрни турли тоифаларга ажратганлар. Қуйида уларнинг баъзилари келтирилади:
Қалбий зикр (ботиний зикр).
Бу зикр тил билан айтилмайди, балки инсон қалбида Аллоҳни доимо эслаб юриши билан амалга оширилади. Бу ҳақда Аллоҳ таоло бундай дейди:
"Улар тик турганларида ҳам, ўтирганларида ҳам ва ёнбошлаган ҳолларида ҳам Аллоҳни зикр қиладилар…" (Оли Имрон сураси, 191-оят).
Лисоний зикр (тил билан айтиладиган зикр).
Бу зикр тил орқали Аллоҳнинг исмларини ёки Унинг буюклигини мадҳ этиш орқали амалга оширилади. Масалан:
Тасбиҳ (سبحان الله) – "Аллоҳ покдир";
Таҳлил (لا اله الا الله) – "Аллоҳдан бошқа илоҳ йўқ";
Такбир (الله أكبر) – "Аллоҳ буюкдир";
Таҳмид (الحمد لله) – "Ҳамд (мақтов) Аллоҳгадир".
Бу зикрлар ҳақида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар:
"Субҳаналлоҳ, Алҳамдулиллаҳ, Лаа илаҳа иллаллоҳ ва Аллоҳу акбар – бу сўзлар осмон ва ер оралиғини тўлдиради" (Имом Муслим ривояти).
Қуръон тиловати ҳам зикр саналади. Аллоҳ таоло Қуръонни зикр сифатида таърифлаган:
"Бу (Қуръон) эслатмадир (зикрдир). Ким хоҳласа, Парвардигорига йўл тутар" (Муззаммил сураси, 19-оят).
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Сизларнинг энг яхшиларингиз Қуръонни ўрганиб, бошқаларга ўргатганларингиздир", деганлар (Имом Бухорий ривояти).
Дуолар ҳам зикр ҳисобланади. Ҳар қандай дуо – Аллоҳни зикр қилишнинг бир шаклидир. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам кўп дуолар қилганлар ва умматларини ҳам бунга тарғиб қилганлар.
Жамоат билан қилинадиган зикр.
Зикр жамоат билан қилинса, унинг ажри янада кўп бўлади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: "Бир гуруҳ одамлар Аллоҳнинг уйларидан бирига тўпланиб, унда Аллоҳнинг китобини ўқиб ва уни ўзаро ўрганиб чиқишса, уларнинг устига хотиржамлик нозил бўлади, раҳмат уларни қоплайди ва фаришталар уларни ўраб олади", деб марҳамат қилганлар. (Имом Муслим ривояти)
Амалий зикр (ибодат билан амалга ошириладиган зикр).
Намоз, рўза, садақа, ҳаж ва бошқа ибодатлар ҳам зикрнинг бир шаклидир. Чунки бу ибодатларни бажариш орқали инсон Аллоҳни эслайди ва Унга яқинлашади. Қуръони каримда Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади:
"Намозни адо эт. Албатта, намоз (инсонни) фаҳш ва ёмон ишлардан қайтаради. Аллоҳнинг зикри эса, энг улуғидир" (Анкабут сураси, 45-оят).
Зикр ҳар бир мусулмоннинг қалбини тирилтирадиган ва уни Аллоҳга яқинлаштирадиган буюк ибодатдир. Уни қалб билан, тил билан, амалий жиҳатдан ва жамоат билан адо этиш мумкин. Зикр қилишга кўниккан инсоннинг қалби мунаввар бўлади, ҳаёти тинч ва ҳузурли бўлади.
Аллоҳ таоло бизни ҳам Ўзини доимо эслайдиган бандаларидан қилсин!
Абдулмалик АЛИМОВ,
4-курс талабаси.