Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
25 Июл, 2025   |   30 Муҳаррам, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:35
Қуёш
05:12
Пешин
12:35
Аср
17:36
Шом
19:51
Хуфтон
21:20
Bismillah
25 Июл, 2025, 30 Муҳаррам, 1447

Адлия вазири: Ҳаром-ҳалол тушунчаси коррупцияга келганда ишламай қолади

21.09.2020   2224   3 min.
Адлия вазири: Ҳаром-ҳалол тушунчаси коррупцияга келганда ишламай қолади

Адлия вазири Русланбек Давлетов иштирокида сентябрь ойида вазирликда коррупцияга қарши кураш тизимининг яратилиши ва бу борада эришилган натижаларга бағишланган матбуот анжумани ўтказилди. «Дарё» мухбири Миролим Исажоновнинг хабар беришича, Давлетов коррупцияга қарши курашда ҳаром-ҳалол диний тушунчасининг самарадорлиги қай даражада эканлиги тўғрисидаги саволга ўз муносабатини билдирди.
«Ҳаром ва ҳалол тушунчаси, албатта, дин муносабатлари билан боғлиқ. Биз бундан фаолиятимизда фойдаланишимиз мумкин. Чунки Ўзбекистон аҳолисининг 90 фоизи мусулмон, ота-онасидан ҳаром-ҳалолни ўрганади, улар ҳаёти давомида тарбия кўради. Аммо бу фақат коррупцияга келганда ишламай қолади. Агар ишлаганида, бундай бўлмасди, сабаби ҳаммамиз мусулмонмиз.
Давлат бошқаруви, коррупция бу бошқа нарса. Ҳаром-ҳалолни кўпинча оддий нарсаларда бажариш жуда зўр. Озиқ-овқатга келганида, бу ҳаром овқат, чунки ҳалол овқатни альтернативи жуда кўп. Ҳаром овқатни четга суриб, ҳалолини истеъмол қилиш мумкин. Лекин коррупцияда альтернатив йўқлиги учун, бу кўп ҳолатларда ишламаяпти. Мусулмон мамлакатларга эътибор қилинг, уларда коррупция билан боғлиқ кўплаб муаммолар мавжуд.
Бирлашган Араб Амирлиги коррупцияга қарши курашда дунё бўйича 23-ўринда турибди. Таҳлил қилсангиз, Дубайда коррупцияга қарши жуда кучли тизим яратилган. Охирги 20-25 йил ичида катта ўзгаришлар қилинди. Бу давлат дунёга машҳур хорижий консалтинг агентликлари ва аудиторларни жалб қилиш орқали уларга миллионлаб доллар бериб, давлат органлари фаолиятини баҳолатади. Улар бу тизимга миллионлаб маблағни бекордан-бекорга сарфлаётгани йўқ.
Агар коррупция фақат ҳаром-ҳалол билан ҳал бўлганида эди, биз қачонлардир бу муаммодан қутулган бўлардик. Аммо шунга қарамай, ҳаром-ҳалол тушунчаси жуда яхши, биз уни болаликдан сингдириб, ривожлантиришимиз керак. Барча динларда бировдан пора олиб, ишни битириш гуноҳ, деб қаралади. Бизнинг Ислом динимизда ҳам бу жуда катта гуноҳ. Шу боис коррупцияга қарши кураш каби ижтимоий мақсадларда мана шундай диний тушунчаларни ишлатишимиз керак. Бу катта ёрдам беради», — деди Адлия вазири.
Давлетов ўз нутқида коррупцияга қарши кураш уни 30 фоизга ҳам қониқтирмаслигини таъкидлади.
«Тизим ичидаги муаммолардан ўзимиз яхши хабардормиз. Билганларимдан бири шуки, гап таъсир қилмайди. Масалан, сиз йиғилиш ўтказасиз, жуда қаттиқ гапирасиз, куюнасиз, ҳатто ўлиб кетасан, қаматамиз, деганиз билан ҳам таъсир қилмайди. Буни қисқа муддатда таъсири бўлиши мумкин. У 10 кундан кейин ҳаётдаги реал муаммоларга дуч келганида сўзларингизни унутади. Шунинг учун ҳар томонлама ўйлашимиз керак: у нимага кўпроқ мойил, унга ойлик кўп тўлаяпмизми ёки йўқми?
Ли Кванг Юнинг битта гапи бор: «Инсофсиз ходимларга кўпроқ ойлик тўлашимизнинг фойдаси йўқ». Нопок ходим катта маошини олиб ҳам шу ишини давом эттираверади. Шу сабабли биз тизимни тозалашимиз ва ҳақиқатан шунга лойиқ бўлган ходимларга оширилган иш ҳақини тўлашимиз керак. Қисқаси, бу борада қиладиган ишларимиз ҳали жуда кўп», — деди Русланбек Давлетов.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Ўзбекистон янгиликлари
Бошқа мақолалар

Ҳазрати инсон бўлинг!..

22.07.2025   5558   2 min.
Ҳазрати инсон бўлинг!..

Машина йўлига чиқиб кетган одамни кўриб ҳайдовчи зўрға тўхтатиб қолди. Ундан ҳам олдин ёнидаги дўсти тушасолиб йўловчининг ёқасидан олди. Узр сўраб довдираётган одамни кўриб, ҳайдовчи тез тушди-да, дўстидан унинг ёқасини қўйиб юборишини сўради.


– Бу нима деганинг?! Сал бўлмаса қамалиб кетардинг-ку буни деб, – янада жаҳли чиқди дўстининг.


– Сен уни қўйиб юборавер, гап бор... Бўлди, ака, ҳушёр бўлиб етиб олинг... Йўқ, шошманг...


Ҳайдовчи ҳатто у одамнинг қўлига пул ҳам берди. Дўстини ҳайрон қолдириб, машинага қайтди.


Дўстининг савол назари билан қараб турганини кўриб, изоҳ бера бошлади:

– Бир соатча олдин дорихонага киргандим. Шу одамга кўзим тушганди. Қўлида дорилар рўйхати ёзилган қоғоз, пули етмаганидан мунғайиб турган эди. Дорилар нархини эшитиб, оғир қадамлар билан чиқиб кетганди. Ортидан чиқиб ёрдам бергим келди. Лекин пулимни қизғондим. Ташқарига чиққанимда у онаси билан гаплашиб турган экан. Ҳалиги одам онаси билан гаплашиб бўлгач: “Шунча пулни қаердан топаман? Ё Аллоҳ! Ўзинг йўл кўрсат, деганини эшитиб ҳам индамай кетавердим. Гўё унга пул берсам ўзим оч қоладигандай... Ҳолбуки, Аллоҳ таоло Ўз Каломида: “Шайтон сизларни (хайр-эҳсон қилишда) камбағал бўлиб қолишдан қўрқитади(Бақара сураси, 268-оят) дея огоҳлантирганини билардим. Яна “Кимки (бир) ҳасана (савобли иш) қилса, унга ўн баробар (кўпайтириб ёзилур)” (Анъом сураси, 160-оят) деган ваъдасини ҳам ўқигандим. Барибир хомлик қилдим. Сал бўлмаса ўша хасислик қилган пулимдан ўн, юз ҳиссаси чиқиб кетадиган бир мусибатга дучор бўлардим. Майли, ҳечдан кўра кеч бўлса ҳам, Аллоҳ имкон берди. Шунинг учун айб у одамдамас, ўзимда, деб билдим...


Ҳа, азизлар! Ҳаётимизда бундай ҳолатларга дуч келиб турамиз. Аввало, биров билан тушунмовчилик бўлиб қолса у одамнинг аҳволини сўрайлик. Балки бирор мусибат ё ташвишда юргандир. Дарҳол тилимизга келган сўзлар билан хақорат қилиб, уришиб кетмайлик. Бунақа вазиятларда шайтон васваса қилишини унутмайлик. Хулоса қилишга шошилмайлик. Ҳазрати инсон деган номга муносиб иш тутайлик.


Акбаршоҳ Расулов