Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
13 Май, 2025   |   15 Зулқаъда, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:32
Қуёш
05:06
Пешин
12:24
Аср
17:23
Шом
19:36
Хуфтон
21:04
Bismillah
13 Май, 2025, 15 Зулқаъда, 1446

2. БАҚАРА (сигир) СУРАСИ, 89–90 ОЯТЛАР

23.08.2020   4124   3 min.
2. БАҚАРА (сигир) СУРАСИ, 89–90 ОЯТЛАР

وَلَمَّا جَآءَهُمۡ كِتَٰبٞ مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِ مُصَدِّقٞ لِّمَا مَعَهُمۡ وَكَانُواْ مِن قَبۡلُ يَسۡتَفۡتِحُونَ عَلَى ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فَلَمَّا جَآءَهُم مَّا عَرَفُواْ كَفَرُواْ بِهِۦۚ فَلَعۡنَةُ ٱللَّهِ عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ٨٩

  1. Қачон уларга Аллоҳ ҳузуридан ўзларидагини тасдиқловчи Китоб келганида олдин шу Китобдан кофирларга қарши ёрдам кутиб юришган эди. Ўзларига таниш нарса келганида эса, уни инкор қилишди. Кофирларга Аллоҳнинг лаънати бўлсин!

Кофирларга қарши курашда душман ғолиб келгудай бўлса, ёрдам кутган яҳудийлар: "Охирги замон пайғамбари тезроқ келсайди" деб дуо қилишар эди. У зот келганларида эса, ўзлари инкор қилиб, кофирлардан бўлишди. Ибн Исҳоқ Осим ибн Амр ибн Қатоданинг ушбу ривоятини келтиради: "Бизларнинг Исломга киришимизга Аллоҳ раҳмати ва ҳидояти билан бирга сабаб бўлган омиллардан яна бири шу эдики, биз жоҳилият замонида бутларга сиғинувчи жоҳиллардан эдик. Аҳли китобдан бўлмиш яҳудийлар эса, биз билмаган илмлардан хабардор эди. Ўртамизда тез-тез урушлар бўлиб турарди. Агар урушда биз енгсак: "Шошмай туринглар, янги бир пайғамбарнинг чиқиш вақти яқинлашиб қолди, ўша пайғамбар билан сизларни Од ва Эрам қавмларидай ҳалок қиламиз", дейишарди. Бу сўзларни улардан кўп бор эшитгандик. Аллоҳ Ўз Пайғамбарини юборгач, биз унинг даъватини қабул қилиб, яҳудийлар таҳдид қилаётган пайғамбар шу зот эканларини билдик ва яҳудийлардан олдин Пайғамбарга имон келтирдик. Аммо яҳудийларнинг ўзлари Пайғамбарни инкор этиб, кофирлардан бўлишди. Юқоридаги ояти карим айнан ўшалар ҳақида нозил бўлган".

Суддий айтади: "Жоҳилият даврида араблар яҳудийларга кўп азият етказишар эди. Яҳудийлар Тавротда охирзамон пайғамбари сифатларини, Аллоҳ у кишини юборишини ва арабларга (мушрикларга) қарши улар билан жанг қилишини билишарди. Энди арабларга Муҳаммад солллаллоҳу алайҳи ва саллам келганларида ҳасад туфайли кофир бўлишди ва: "Пайғамбарлар Бани Исроилдан бўларди, бу эса Исмоил авлодидан чиқибди (бундай бўлмаслиги керак эди)", дейишди".

بِئۡسَمَا ٱشۡتَرَوۡاْ بِهِۦٓ أَنفُسَهُمۡ أَن يَكۡفُرُواْ بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ بَغۡيًا أَن يُنَزِّلَ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦ عَلَىٰ مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦۖ فَبَآءُو بِغَضَبٍ عَلَىٰ غَضَبٖۚ وَلِلۡكَٰفِرِينَ عَذَابٞ مُّهِينٞ٩٠

  1. Улар Аллоҳ бандаларидан хоҳлаганига фазлидан юборганига ҳасад қилиб, Аллоҳ туширган нарсага куфр келтиришдек жуда ёмон нарса эвазига жонларини сотишди. Шунда ғазаб устига ғазабга гирифтор бўлишди. Кофирларга хўрловчи азоб муқаррардир.

Аҳли китоблар яна Ҳақ пайғамбар келишини яхши билишар, ҳатто бу ҳақда Таврот ва Инжилда хабар берилганидан ҳам воқиф эдилар. Аммо дилларидаги гумон ва ҳасад, кибр ва гина хасталиклари туфайли Муҳаммад алайҳиссаломга илоҳий ваҳийлар туша бошлаганини кўриб ҳам, у зотга эргашишмади. Аксинча, ҳар қадамда Аллоҳнинг сўнгги Пайғамбари ва у олиб келган шариатга қарши душманлик қила бошлашди. Аллоҳ таоло айтади: "Албатта, Аллоҳ наздида (мақбул) дин Исломдир. Аҳли китобларга маълумот келганидан кейин ўзаро ҳасад юзасидан ихтилоф қилишга ўтишди. Ким Аллоҳ оятларини инкор этса, Аллоҳ тез ҳисоб-китоб қилувчидир" (Оли Имрон, 19). Яъни, Аллоҳнинг итоати остида жамланишлари учун Аҳли китобларга Ислом ва Муҳаммад алайҳиссаломнинг ҳақ Пайғамбарликлари билдирилди. Билганларидан сўнг улар энди ўзаро иттифоққа келишлари лозим эди. Лекин улар ҳақдан хабардор бўлатуриб, бир-бирларига ҳасад туфайли ихтилофларга боришди, бир-бирларига сўзларини ўтказишга киришиб кетишди. Натижада бир-бирларини инкор қилишгача боришди. Шу туфайли Аллоҳ таолонинг ғазабига гирифтор бўлишди.

Тафсири ирфон
Бошқа мақолалар

Эр аёлининг топган пулини олишга ҳаққи борми?

12.05.2025   2995   3 min.
Эр аёлининг топган пулини олишга ҳаққи борми?

Савол: Оилалиман, 2 нафар фарзандим бор. Турмуш ўртоғим эҳтиёжларим, касал бўлсам дори-дармоним учун пул бермайдилар. Болаларимизни эҳтиёжлари учун бериб турадилар, холос. Ўзим ишлайман, “ишлаб топган пулингни ҳаммасини менга беришинг керак, чунки Хадича онамиз ҳам ҳамма пулларини Расулимиз алайҳиссаломга берганлар” дейдилар доим. Эътироз билдирсам, “менга итоатсизлик қиляпсан” дейдилар.

Яқинда шу масалада жанжаллашиб қолганимиздан кейин пулимни ярмини олиб, ўзимда қолган ярмини рўзғорга ишлатишимга мажбурлаяптилар. Бизнинг вазиятимизга шариатда қандай изоҳ берилади?


Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Аллоҳ таоло оилада эркакни раҳбар этиб тайинлаб, унинг зиммасига қўл остидагиларнинг: аёли ва фарзандларининг нафақасини юклаб қўйган. Аёлнинг топаётган пулида на эрнинг ва на қайнонанинг ҳақи бор, уни зулм қилиб олиб қўйишга мутлақо ҳақи йўқ. Агар ўзи рози бўлиб берса, олиши мумкин. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: “Мусулмон кишининг моли бошқага ҳалол эмас, фақатгина ўзи рози бўлиб, кўнглидан чиқариб берсагина, ҳалол бўлади” (Имом Аҳмад ривояти).

“Ҳеч ким ўзганинг молини унинг рухсатисиз, вакиллигисиз ёки васийлигисиз тасарруф қила олмайди. Агар шундай қилса, тўлаб беради” (“Шарҳул мажалла” китоби).


Хадийжа розияллоҳу анҳо онамиз бутун молу жонини Сарвари олам бўлган турмуш ўртоқларига инъом этганлар, яъни ўз ихтиёрлари билан берганлар. Пайғамбаримиз алайҳиссалом тортиб ёки талаб қилиб олиб қўймаганлар. Нафақат Хадийжа онамиз, балки у зотнинг атрофидаги барча саҳобалар у зотни жонларидан ортиқ яхши кўрганлар ва борини беришга шай турганлар.

Шариатимиз ҳар бир шахсга молиявий мустақиллик берган. Эр топган пулини ўзи истагандай сарфлаши ва бунга на аёли ва на бошқа одамлар тўсқинлик қилишга ҳақи йўқ бўлгани каби, аёлнинг ҳам шахсий маблағидаги тасарруфи ўз қўлида бўлади. Фақатгина фойда-зарарни билмайдиган ақли заиф тоифаларгина бундан мустасно. Уларнинг тасарруфини валийлари олиб боради.

Шунга кўра, аёл кишининг топган маблағини олиб қўйишга, эгалик қилишга ҳеч кимнинг ҳақи йўқ.


Аммо юқоридаги гаплардан аёл топганини ҳеч кимга бермаслиги, фақат ўзи ишлатиши керак экан, деган хулоса чиқмайди. Ўз ихтиёри билан эрига, фарзандларига ёки бошқаларга ҳадя қилиши мумкин ва бу учун албатта, ажр олади.

Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳунинг аёллари Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳузурларига келиб: “Эримга садақа қилсам бўладими?” – деб сўраган ва у зот алайҳиссалом: “Ҳа”, деб жавоб берганлар. Яъни саҳобия аёллар эрларига садақа, ҳадя қилиб турганлар. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам бежизга: “Ўзаро ҳадялашинглар, ўртада муҳаббат пайдо бўлади”, деб айтмаганлар.

Хулоса ўрнида айтиш мумкинки, оила эр-хотин ўзаро бир-бирларини тушунишлари, ҳурмат қилишлари ва ўз бурчларини муҳаббат билан адо этишлари лозим. Ана шунда оилавий ҳаёт саодатли давом этади. Валлоҳу аълам.

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.