Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
31 Декабр, 2025   |   11 Ражаб, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:23
Қуёш
07:49
Пешин
12:31
Аср
15:22
Шом
17:08
Хуфтон
18:26
Bismillah
31 Декабр, 2025, 11 Ражаб, 1447

Дунёдаги энг катта 5 та масжид

28.05.2024   6777   3 min.
Дунёдаги энг катта 5 та масжид

Масжидлар нафақат ҳайратланарли даражадаги гўзал меъморий ёдгорликлар, балки улар мусулмон дунёсида муҳим диний, ижтимоий ва маданий маскандир. Ушбу мақолада дунёдаги энг катта 5 та масжид ҳақида маълумот берамиз.

1. Маккадаги Масжиди Ҳаром

 Ислом оламининг марказида – Макка шаҳрида жойлашган Масжиди Ҳаром дунёдаги энг катта масжид ҳисобланади. Масжид ер юзидаги энг биринчи ибодатгоҳ — Каъбани ўз ичига олади. Манбаларга кўра, Каъбани илк қурувчилари фаришталар бўлган. Ўзининг узоқ асрлик тарихи давомида масжид имкон қадар кўпроқ зиёратчиларни қабул қилиш учун бир неча бор қайта қурилган. Эндиликда Масжиди Ҳаром 1 миллионга яқин кишини сиғдира олади. Агар масжид атрофидаги ҳудудларни ҳисобга оладиган бўлсак, ибодат қилувчилар сони 2 миллиондан ошиши мумкин. Масжиднинг майдони 357 минг квадрат метрни ташкил қилади. Лекин масжид доимий равишда кенгайиб бормоқда. 

2. Мадинадаги Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам масжидиМасжиди Набавий

 Пайғамбар алаҳиссалом масжиди дунёдаги иккинчи йирик масжиддир. Унинг қурилиши 622 йилда бошланган ва унда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ўзлари иштирок этган. Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг қабрлари мажмуа ичида жойлашган бўлиб, деворлар билан ўралган. Дафн қилинган жой устида яшил гумбаз қад ростлаган. Масжиднинг ҳозирги ўлчами илк бор қурилган масжид биносидан юз баробар катта. Дарҳақиқат, масжид ҳозир бутун Мадинанинг эски шаҳар қисмини деярли қамраб олади. Одатий кунлари Масжиди Набавийда 600 мингга яқин одам сиғади. Ҳаж ва Рамазон умраси вақтида 1 миллионгача зиёратчиларни қабул қилиши мумкин. Масжиднинг майдони тахминан 400 минг квадрат метрни эгаллайди.

3. Исломободдаги Файсал масжиди

 Покистон пойтахти Исломободда жойлашган Файсал масжиди дунёдаги энг катта учта масжиддан биридир. Масжид қурилишига Қирол Файсал ва Саудия Арабистони ҳукумат ҳомийлик қилган. Масжид биноси гўзал ҳудудда жойлашган. Шуниси эътиборга лойиқки, унинг дизайни мусулмонларнинг анъанавий архитектурасидан кескин фарқ қилади. Энг муҳими, бинонинг шакли кўчманчиларнинг чодирига ўхшайди. Масжиднинг дизайни қурилиш бошланган вақтда катта норозиликларга сабаб бўлди, аммо қурилиш тугагандан сўнг, танқидчилар нотўғри фикрда бўлганликларини тан олдилар. Файсал масжиди тахминан 300 минг кишини сиғдира олади. 

4. Жакартадаги Истиқлол масжиди

 Индонезия Мустақиллик масжиди ёки Истиқлол масжиди Жануби-Шарқий Осиёдаги энг катта масжиддир. 1949 йилда Индонезия мустақилликка эришди ва бу воқеани абадийлаштириш учун давлат пойтахтида катта масжид қуришга қарор қилинди. Масжид қурилиши 1961 йилда бошланган ва 120 мингга яқин намозхонларни қабул қилади.

5. Касабланкадаги Ҳасан II масжиди

Марокашнинг энг йирик шаҳри Касабланкада жойлашган Ҳасан II масжиди нафақат улкан ҳажми, балки гўзаллиги билан ҳам ҳайратга солади. Атлантика океани қирғоғида жойлашган масжид атрофида ажойиб манзара касб этган. Масжид 105 минг кишини сиғдира олади, майдони тахминан 9 гектарни ташкил қилади. Масжид қурилишига сарфланган 800 миллион долларнинг барчаси одамларнинг хайр-эҳсонлари ҳисобланади.

 Жиззах вилояти, Ғаллаорол тумани

бош имом-хатиби Ғулом Жуманов

 

Бошқа мақолалар
Мақолалар

Улар фажр аҳлидир

03.09.2025   6262   5 min.
Улар фажр аҳлидир

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Бир жамоа борки, Аллоҳ таоло уларни Ўз тавфиқи ила қўллаган ва уларни дунёнинг ўзидаёқ иззат-икром қилган. Уларнинг юзлари нурли, пешоналари ялтираган ва вақтлари баракалидир. Сиз ҳам ана ўша жамоанинг бир аъзоси бўлинг ва Аллоҳга кўп ҳамд айтинг. Аллоҳдан сизни ҳам ўша жамоанинг бир вакилига айлантиришини сўраб дуою илтижолар қилинг.

Улар фажр аҳлидир... Улар бомдод намозини масжидда жамоат билан адо этишга иштиёқлари баланд бўлганлардир. Уларнинг тонг-саҳарлаб қиладиган амаллари қандай ҳам гўзал! Уларга фаришталар гувоҳ бўлади. Бомдодни жамоат билан ўқиган киши гўё туннинг барини ибодат билан ўтказган ҳисобидадир. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким хуфтонни жамоат билан ўқиса, тунниг ярмида ибодат қилгандай бўлади. Бомдодни ҳам жамоат билан адо этса, туннинг барини ибодат билан ўтказган кабидир”[1], деганлар. 

Бу ишга шошилиш, ҳаракатда бўлиш жаннат сари етак­лайди. Бомдоддан кейинги вақтга барака ёғилади. Набий алайҳиссалом: “Ё Аллоҳ! Умматимнинг саҳарги вақтига барака бер”[2], дея дуо қилганлар.

Фажр аҳли – улар Аллоҳ томон чорлаётган жарчининг: “Намозга келинг... Нажотга келинг...” деган чақириғига “Лаб­бай” деяётган кишилардир. “Намоз уйқудан яхшироқдир...” деган иборани эшитганлари замон ҳушёр тортган ва бандалик ҳиссини англаб етганларга Аллоҳнинг саломи бўлсин! Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қоронғу пайтлари масжид томон юриб борадиган кишиларга қиёмат кунидаги мукаммал нурнинг хушхабарини беринглар”[3], деганлар.

Эй фажр аҳли! Улкан ажр ила мусобақада ўзиб кетдингиз. Дунё матоҳларига, нафсига эргашганларга ҳавас кўзи билан боқманг. Чунки уларда ҳавас қилинадиган нарсанинг ўзи йўқ. Ундан кўра сизларга бериладиган Аллоҳнинг фазли ва раҳматидан суюнинглар, хурсанд бўлинглар.

Эй фажр аҳли! Жаннатда Аллоҳнинг жамолини кўриш бахти муборак бўлсин! Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: “Яқинда сизлар шу ойни кўрганларингиз каби Роббингизни тиқилинчсиз кўрасизлар. Қуёш чиқишидан олдинги ва ботганидан кейинги намозни қўлдан бой бермасликни уддалай олсангиз, шундай қилинглар!” дедилар. Кейин эса: “Қуёш чиқишидан илгари ва ботишидан аввал Роббингизга ҳамд билан (Унга) тасбеҳ айтинг (намоз ўқинг)!..»[4] оятини ўқидилар[5].

Эй фажр аҳли! Одамлар мол-дунё, хотинлар билан чалғиганда, сиз вақтда барака, тетиклик ҳамда жаннат мукофоти ила уйга қайтишга рози бўласизми?!

Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Қуёш чиқиши ва ботишидан аввал намоз ўқиган киши ҳеч қачон жаҳаннамга кирмайди”[6], деганлар. Бу ҳадисда айтилган вақтлардаги намоз бомдод ва асрдир.

Эй фажр аҳли! Сизлар Аллоҳнинг ҳифзу ҳимоясидасиз. Жонларингиз хуш, жасадларингиз бардам... Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: “Ким бомдод намозини ўқиса, у Аллоҳнинг ҳимоясидадир”[7].

Бошқа бир ҳадисда эса ушбу маънолар мужассам: “Ким ғафлат уйқусида бўлса, шайтон унинг гарданига учта тугун тугади ва ҳар бир тугунга: “Ҳали тун узоқ, ётавер!” дея дам уради. Киши уйқудан турса ва Аллоҳни ёдга олса, битта тугун ечилади. Таҳорат олганида яна битта тугун ечилади. Намоз ўқиса, охирги тугун ҳам ечилади. Кейин бояги одам тетик бўлиб қолади. Тугунлар ечилмай шу ҳолда қолса, одам тубан бўлиб, дангасага айланади”[8].

Фажр аҳлининг сафига қўшилинг! Аллоҳнинг зиммасида бўласиз. Яхши кишилар дафтарига номингиз битиб қў­йилади. Саодатни қўлга киритасиз ва мунофиқликдан омонда бўласиз. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Мунофиқ кимсаларга хуфтон ва бомдоддан-да оғирроқ намоз йўқ. Агар улар бу намозлар ўз ичига нималарни яширганини билишганида эди, эмаклаб бўлса ҳам келишган бўлишарди”[9],  деганлар.


Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.


[1]  Имом Муслим ривояти.
[2]  Имом Аҳмад, Имом Абу Довуд, Имом Термизий ва Ибн Можа ривояти.
[3]  Имом Термизий ва Имом Абу Довуд ривояти.
[4]  Тоҳо сураси, 130-оят.
[5]  Имом Бухорий ва Имом Муслим ривояти.
[6]  Имом Муслим ривояти.
[7]  Имом Муслим ривояти.
[8]  Муттафақун алайҳ.
[9]  Имом Бухорий ва Имом Муслим ривояти.

 

 

Мақолалар