Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
14 Январ, 2025   |   14 Ражаб, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:23
Қуёш
07:47
Пешин
12:37
Аср
15:36
Шом
17:21
Хуфтон
18:39
Bismillah
14 Январ, 2025, 14 Ражаб, 1446

Карантин даврида беморларни масофадан туриб йўқлайлик!

8.06.2020   2680   5 min.
Карантин даврида беморларни масофадан туриб йўқлайлик!
Ислом динида касални зиёрат қилиш энг улуғ савобли амаллардан бири ҳисобланади. Барча эзгу амаллар каби бу ишни ҳам астойдил, ихлос билан адо этиш лозим. Карантин даврида беморларни бориб зиёрат қилгандан кўра, телефон орқали ҳол-аҳвол сўраб турган маъқул. Агар жуда яқин таниши: ота-онаси, ака-ука, опа синглиси бўлса, уларни зиёрат қилгани борганда, карантин қоидаларига қатъий риоя қилиш зарур.
 
Киши бемор бўлганида соғ пайтидан кўра яхшироқ амал ёзилади. Унинг ҳар бир ҳолати ибодат қилган билан тенг. Жаноби Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Касалнинг инграши – тасбеҳ, оҳи – таҳлил, нафаси – садақа, уйқуси – ибодатдир, бир томондан иккинчи томонга ағдарилиши – Аллоҳ йўлида жидду жаҳддир. Унга соғлик вақтидаги амалдан яхшироқ амал ёзилади”, – дедилар.
 
Касаллик туфайли мусулмон киши улкан ажру савобни қўлга киритади, гуноҳлари кечирилади. Жаноби Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: “Мўмин кишига етган ҳар бир мусибат учун – касаллик, қийинчилик, алам, нотинчлик, ғам-ташвиш, ҳаттоки кирган бир тикан учун ҳам улкан савобларга сазовор бўлиши билан бирга, ўша етган мусибатлар эвазига бандачилик билан қилган сахву хатолари кечириб юборилади".
 
Аллоҳ таоло ҳар кимга ҳам дард беравермайди, балки дардни Ўзининг суйган бандасига унинг амал дафтарига яхшироқ амал ёзилиши учун, унинг гуноҳларини кечириб даражасини кўтариш учун берар экан.
 
Шу билан бирга, беморни зиёрат қилишнинг фазли ҳам улуғ. Беморни кўргани, ҳол-аҳволини сўрагани борган киши ҳам улкан ажру савобни қўлга киритади.
 
Ибн Умар ривоят қилади. Ҳазрати Пайғамбар алайҳиссалом: “Ким касални зиёрат қилса, гўёки Аллоҳ йўлида бир кун рўза тутгандекдир. Бир куни етти юз кунга тенг”, дедилар. Яна бир ҳадиси шарифда Жаноби Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам марҳамат қиладилар: “Кимки касал ётган одамни кўргани борса, осмондан бир нидо келадики: “Яхши иш қилдинг, қадаминг қутлуғ бўлди, сен ўзинг учун жаннатдан жой тайёрладинг”, дедилар (Имом Термизий ривоятлари).
 
Шу боис бемор одамни зиёрат қилгани борганда ундан дуо сўрашни ҳам унутмаслик керак. Зеро, Аллоҳнинг берган дардига сабр қилиб ётган беморнинг дуоси, албатта, ижобат бўлади. Бу ҳақда Жаноби Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Агар ҳаста-бемор кимсани олдига борсангиз, сизни ҳаққингизга дуои хайр қилишини сўранг, чунки унинг дуоси фаришталарни дуоси каби ижобат бўлади”, деб марҳамат қилдилар.
 
Демак, бирор-бир орзу ниятингиз бўлса ижобат бўлишини хоҳласак, улкан савоб истасак, бемор яқинимизни йўқлашимиз керак экан. Шунда нафақат ажрга эга бўламиз, балки ундан дуо олиб ҳожатимиз раво бўлади.
 
Жаноби Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам “Мусулмон киши қачон касал дўсти зиёратига борса, то у қайтиб келгунича жаннат боғлари ичра сайр қилиб юрган бўлади”, деб марҳамат қилдилар (Имом Муслим ривоятлари).
 
Оиша разияллоҳу анҳо ривоят қиладилар. Ҳазрати Пайғамбар алайҳиссалом касалларни бориб кўрардилар ва: «Ё Аллоҳ, инсонларнинг Парвардигори, касалликни кетказгин, шифо бергин, Ўзинг шифо берувчисан, Ўзингнинг шифоингдан ўзга шифо йўқ, касални ташлаб қўймайдиган шифо беришни сўрайман», деса, Аллоҳ унинг бу касаллигига шифо беради, дедилар» (Имом Бухорий ва Имом Муслим ривоятлари).
 
Узоқ умр кўриши ва соғайиб кетишини айтиб касални хушнуд этиш тавсия этилган амаллардандир. Абу Саид Худрий разияллоҳу анҳу ривоят қиладилар, Ҳазрати Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Агар касалнинг олдига кирсангизлар, унга умри ҳақида тасалли берингизлар. Чунки у бирон нарсани қайтармайди ва касални хушнуд этади”, дедилар (Имом Термизий ва Имом Ибн Можа ривоятлари).
 
Маълумки, хаста одам, айниқса, анча муддат ётган бўлса, инжиқ табиат, кўнгли жуда нозик бўлиб қолади. Бундай ҳолга тушган киши мулойимлик ва ширин сўзга эҳтиёжманд бўлиб қолиши табиий. Инчунин, касал зиёратига борган киши мазкур ҳолатларни, албатта инобатга олиб ширин сўзларни айтиши керак.
 
Албатта, юқорида зикр қилинган ҳадиси шарифлар ва шу асосдаги фикр-мулоҳазалар одатий турмуш тарзимизга хос бўлган ишлардир. Айни пайтдаги карантин ҳолатида бемор яқинимиз ё дўстимизни телефон орқали ҳол-аҳвол сўрашимиз, дардманд биродаримизнинг ёнидаги кишилар орқали дори-дармон ё зарур озиқ-овқат учун электрон шаклда пул ўтказиб, дуосини олишимиз бугунги кунда жуда ҳам зарур ва беқиёс савобли ишлардандир!
 
Аллоҳ таоло барчаларимизни хайрли ишларга харис қилсин, беморларимизга комил шифо берсин, бир-биримизга меҳр-оқибатли бўлишимизни насиб этсин!
 
Иброҳимжон ИНОМОВ,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари
 
Манба: http://uza.uz
Мақолалар
Бошқа мақолалар

Ҳижри Исмоил

14.01.2025   622   4 min.
Ҳижри Исмоил

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Ҳижри Исмоил — Каъба яқинида жойлашган ярим ой шаклидаги ҳудуд. Ҳижри Исмоил “Исмоил тоши” деган маънони англатади. Айнан шу ерда Иброҳим алайҳиссалом рафиқалари Ҳожар ва ўғли Исмоилни қолдирганлар. Ҳижри Исмоил Хатим ҳам деб номланади. Хатим деб номланишига сабаб у Каъбадан синдириб, яъни ажратиб олингандир.

  • Ҳижр мармардан қилинган.
  • Хатим деворининг баландлиги 1 метр-у 32 см.
  • Деворнинг эни 1 метр-у 55 см.
  • Икки кириш орасидаги масофа 8 метр-у 77 см.
  • Каъба деворидан Хатим деворигача 8 метр-у 46 см.
  • Каъбадан Хатимгача мавжуд бўлак 3 метр.
  • Мултазам томондаги очиқлик ўлчами 2 метр-у 29 см.
  • Муқобил очиқликдаги ўлчам 2 метр-у 23 см.
  • Ташқаридан девор айланасининг узунлиги 21 метр-у 57 см.

Ҳижри Исмоил ҳақида қизиқарли маълумотлар

  1. Иброҳим ва Исмоил алайҳиссалом Каъбани қурганларида, Ҳижри Исмоил байтнинг бир қисми ҳисобланган. Иброҳим алайҳиссалом қурган Каъба девори Ҳижри Исмоилни ҳам ўраб олган эди. Ҳозирги пайтда Каъба билан Ҳижри Исмоилнинг ташқи девори орасидаги бўшлиқ жой бор. Каъбани тавоф қилганда ўша оралиқ ҳудудга кирмасдан айланиш керак, сабаби бу жой ҳам Каъбанинг бир қисми саналади.
     
  2. Кейинчалик қурайшликлар Каъбани қайта тиклаганларида, Байтуллоҳ куб шаклида бўлди ва Ҳижри Исмоил девори Каъбага туташ ярим доира шаклида қолди. Бу ерда Исмоил ва унинг онаси Ҳожар онамизнинг қабри бор, деган фикр бор, лекин бу илмий жиҳатдан асосли эмас.
     
  3. Қурайшликлар Маккада содир бўлган тошқин ва ёнғиндан сўнг баъзи жойлари бузилган Каъбани қайта тикладилар. Каъбани реконструкция қилиш режасида Ҳижри Исмоил Каъбанинг умумий майдонига кириши керак эди, аммо Қурайшда бунинг учун етарли маблағ йўқ эди.
  4. Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади. «Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан хатим ҳақида сўраб: «У Каъбаданми?» десам, у зот: «Ҳа», дедилар. Мен: «Унда нима учун Каъбага қўшиб юборишмаган?» десам, у зот: «Қавмингнинг, яъни Қурайшнинг маблағи етмай қолган…», дедилар» (Имом Бухорий ривояти).

  5. Оиша розийаллоҳу анҳодан ривоят қилинади: «Мен Каъба ичига кириб намоз ўқишни яхши кўрар эдим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қўлимдан ушлаб ҳижрга киргиздилар, Каъбага киришни хоҳласанг, мана шу ерда ҳам ўқийвергин. Чунки у Каъбадан бир бўлакдир», дедилар», деб айтдилар (Абу Довуд, Насоий ривояти).
     
  6. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Эй Оиша, агар қавминг жоҳилиятдан энди қутулганини ҳисобга олмаганимда Каъбани бузишга буюриб, унинг чиқиб кетган (Ҳижри Исмоил) жойини киргизиб, ерга ёпиштириб, икки эшик, яъни шарқ ва ғарб томондан эшик очиб, Иброҳим алайҳиссалом бунёд этган пойдеворга етказар эдим», дедилар (Имом Бухорий ривояти).
     
  7. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу ривоят қилади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Мен Ҳижрда турар, Қурайш эса тунги сайрим (Исро) ҳақида саволлар берар эди. Улар Байтул Мақдисдаги мен эслаб қололмаган нарсалар ҳақида сўрашганида аввал ҳеч қачон бўлмаган қаттиқ қайғуга чўмдим. Шунда қараб турган томонимда Аллоҳ Қуддусни кўз ўнгимда гавдалантирди – улар мендан нима ҳақида сўраса, шунинг хабарини берардим… (Имом Муслим ривояти). Салафлардан қилинган ривоятда «Хатимда, мезоб остида дуолар мустажобдир», дейилган.

Пўлатхон Каттаев,
ТИИ Ҳадис ва Ислом тарихи фанлари кафедраси катта ўқитувчиси.