13 Январ, 2025, 13 Ражаб, 1446
13 Январ, 2025, 13 Ражаб, 1446
Етмиш беш кун. Бу кунлар давомида замин аҳли қатори бизнинг юртимизда ҳам мусибат – пандемия “булут”лари халқимиз саломатлигига хавф солиб турибди ва афсуски бу давом этмоқда.
Бир муддат мутахассислар ва шифокорлар талабига биноан уйда қолдик, тозаликка жиддий эътибор қаратдик, ўзимизни турли нафсимиз буюрган истаклардан тийган эдик Аллоҳ таоло мушкулотимизни бироз енгиллатиб, вабони йироқлатгандек бўлди. Аммо, енгилликларни нотўғри тушунгандек, гўё касаллик тугади дегандек бепарво бўлдикми...
Сўнги хафта давомида касалликка чалинганлар сони яна орта бошлади. Сергак торттирадиган томони шундаки касаллик маҳаллий аҳоли орасида ҳам аниқланмоқда.
Карантин. Бу сўз айни дамда ҳаётимизнинг бир қисмига айланиб улгурди. Кичик ёшдаги фарзандингиз кўчага чиқаиб ўйнайлик деса, карантин деб жавоб берасиз. Аёлингиз бозорга бориайлик деса карантин дейсиз. Ўғлингиз ўртоқларининг ёнига чиқайин деса яна карантин дейсиз. Хуллас, оилангиз ва ўзингиз учун карантин анчагина чеклов бўлмоқда. Бундай ҳол дилингизни хира қилиши аниқ. Лекин, бир ўйлаб кўрсак карантин бизнинг саломатлигимиз, ҳаётимиз учун сув билан ҳаводек ўта зарур нарса эканлигини ҳис этамиз.
Сабр. Шу дамда биз учун фақатгина сабр ёрдамчи ва нажот йўли бўла олади. Чунки, мусулмон учун сабр Аллоҳ таоло мақтаган ва Пайғамбар алайҳиссалом тавсия этган хислатларнинг энг аълосидир.
Уламолар айтади:
Демак, биз яхши кунларимизда бўлгани каби мусибат чоғларида хам сокинлик ила, тафаккур ва тадаббур билан сабр қилмоғимиз лозим.
Сабрнинг ўзи етарлими? Йўқ албатта. Асосий қиладиган ишимиз Аллоҳдан балоларни тезроқ аритиши учун ёрдам сўрашимиз керак. Зеро, Аллоҳ таоло Ўз Каломи Қуръони каримнинг Бақара сураси 45 оятида мушкул вазиятда нима қилишимиз ҳақида таъкидлаган:
“Сабр ва намоз ила ёрдам сўранг. Ва, албатта, у нафси синиқлардан бошқаларга жуда катта ишдир”.
Демак, Аллоҳдан ёлвориб, ибодатларимизда юртимизга тинчлик ва халқимизга офият сўраб дуо қилишимиз керак экан.
Шундан сўнг ҳам синов-имтиҳон давом этса, бунинг ҳикмати борлигини идрок қилиб, ҳамма нарса Аллоҳнинг хоҳиши билан бўлишига иймон келтирамиз. Аллоҳнинг раҳмати ва офияти етишини кутамиз.
Аллоҳ таоло “Луқмон” сурасининг 17 оятида шундай марҳамат қилади:
“Эй ўғилчам, намозни тўкис адо қил, яхшиликка буюриб, ёмонликдан қайтар ва ўзингга етган мусибатга сабр қил. Албатта, булар азм этилажак ишлардандир”.
Ҳадиси шарифлардан бирида эса Абу Саъид розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ҳеч кимга сабрдан кўра яхшироқ ва кенгроқ ато берилмаган”, дедилар”. Бешовлари ривоят қилган.
Азизлар! Давлатимиз раҳбари бошчиликларида халқимиз саломатлиги ва пандемия шароитидаги ижтиомий-иқтисодий ҳолатларини яхшилаш бўйича туну-кун ҳукумат томонидан турли тадбирлар амалга оширилаётган бир пайтда, бизнинг ҳавойи нафсимиз ва истакларимизга қулоқ солиб, зерикишни баҳона қилиб, кўча-кўйда заруратсиз юришимиз, ошна-оғайингарчилик, сайру-саёҳат, чигал ёзди, ўйин-кулгуларга берилишимиз нечоғлик тўғри бўлар экан?
Ахир ким кафолат беради ёнимиздаги шеригимизнинг вирусга чалинмаганига ёки кўча кўйда вирус юқтириб олмаслигимизга...
Яна бир муддат САБР қилайлик! Инша Аллоҳ ҳаммаси изига тушади. Бутун дунё шу қаторда бизнинг давлатимиз ҳам мазкур вабога қарши жиддий курашмоқда. Биздан эса фақат уйда қолиш, ортиқча кўчага чиқишдан тийилиш ва нафсимизга кўпам қулоқ солмаслик талаб этиляпти холос!
“Амал қилгувчиларнинг ажри қандай ҳам яхши! Улар сабр қилган ва Роббиларигагина таваккул қиладиган зотлардир” (Анкабут сураси 58-59 оятлар)
Манбалар асосида Саидаброр Умаров тайёрлади
Бир ўтириб, яшаб ўтган шунча йиллик ҳаётимизда бошдан кечирган ғам-ғуссаларимиз ҳақида фикр юритиб кўрсак, қайғулар икки хил эканини кўрамиз:
Биринчиси – ўша пайтда кўзимизга катта кўриниб, ҳатто йиғлашимизга сабаб бўлган қайғуларимиз. Лекин вақт ўтиши билан улар аслида оддий нарса экани, йиғлашга арзимаслиги маълум бўлади. Баъзан ўша кунларни эслаганимизда кулгимиз келиб, «Шу арзимас нарса учун ҳам сиқилиб, йиғлаб юрган эканманми? У пайтларда анча ёш бўлган эканмиз-да», деб қўямиз.
Иккинчиси – ҳақиқатдан ҳам катта мусибатлар. Баъзилари ҳаётимизни зир титратган. Бу қайғулар ҳам ўтиб кетади, лекин ўчмайдиган из қолдириб кетади. Бу излар узоқ йилларгача қалбга оғриқ бериб тураверади. Бу қайғулар баъзан тўхтаб, баъзан ҳаракатга келиб, янгиланиб турадиган вулқонга ўхшайди. Бундай ғам-қайғуларнинг яхши тарафи шундаки, улар ҳаётда ҳам, охиратда ҳам яхшиликларнинг кўпайишига сабаб бўлади. Улар қалбимизда ўчмас из қолдирса, ҳар эслаганда кўзларимизда ёш қалқиса, энг асосийси – ўшанда дуога қўл очиб, сабр билан туриб бера олсак, кўп-кўп яхшиликларга, ажр-савобларга эга бўламиз. Ғам-қайғу янгиланиши билан яхшиликлар ҳам янгиланиб бораверади.
Ғам-қайғусиз ҳаётни кутиб яшаётган қизга «Сиз кутаётган кун бу дунёда ҳеч қачон келмайди», деб айтиш керак.
Аллоҳ таоло «Биз инсонни машаққатда яратдик», деган (Балад сураси, 4-оят).
Бу ҳаёт – ғам-ташвишли, азоб-уқубатли, машаққатли ҳаётдир. Мўмин одам буни жуда яхши тушунади. Бу дунёда қийналса, азоб чекса, охиратда албатта хурсанд бўлишини билади. Инсон мукаммал бахтни фақатгина охиратда топади. Шунинг учун улуғлардан бирига «Мўмин қачон роҳат топади?» деб савол беришганда, «Иккала оёғини ҳам жаннатга қўйганида», деб жавоб берган экан.
Аллоҳнинг меҳрибонлигини қарангки, охират ҳақида ўйлаб, унга тайёргарлик кўриш ҳаётни гўзал қилади, қайғуларни камайтириб, унинг салбий таъсирини енгиллатади, қалбда розилик ва қаноатни зиёда қилади, дунёда солиҳ амалларни қилишга қўшимча шижоат беради, мусибатга учраганларни бу ғам-ташвишлар, азоб-уқубатлар бир кун келиб, бу дунёда бўлсин ёки охиратда бўлсин, барибир якун топишига ишонтиради. Охират ҳақида ўйлаб, фақат солиҳ амаллар қилишга интилиш инсонни бахтли қилади.
Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: «Кимнинг ғами охират бўлса, Аллоҳ унинг қалбига қаноат солиб қўяди, уни хотиржам қилиб қўяди, дунёнинг ўзи унга хор бўлиб келаверади. Кимнинг ғами дунё бўлса, Аллоҳ унинг дардини фақирлик қилиб қўяди, паришон қилиб қўяди, ваҳоланки дунёдан унга фақат тақдир қилинган нарсагина келади».
Аллоҳ таоло фақат охират ғами билан яшайдиган (охират ҳақида кўп қайғурадиган, ҳар бир амалини охирати учун қиладиган) қизнинг қалбини дунёнинг матоҳларидан беҳожат қилиб қўяди. Қарабсизки, бу қиз ҳар қандай ҳолатда ҳам ўзини бахтли ҳис қилади, ҳаётидан рози бўлиб яшайди. Хотиржамликда, осойишталикда, қаноатда яшагани учун истамаса ҳам қўлига мол-дунё кириб келаверади. Зеро, Аллоҳ таоло охират ғамида яшайдиган, шу билан бирга, ҳаётий сабабларни ҳам қилиш учун ҳаракатдан тўхтамаган кишининг ризқини кесмайди, уни неъматларига кўмиб ташлайди.
Аммо Аллоҳ таоло бор ғам-ташвиши дунё бўлган қизни фақирлар қаторида қилиб қўяди. Бундай қиз мол-дунёга кўмилиб яшаса ҳам, ўзини фақир, бечора ҳис қилаверади. Натижада дарди янгиланаверади, дардига дард қўшилаверади, фикрлари тарқоқ бўлиб, изтиробга тушади. Афсуски, шунча елиб-югургани билан фақат дунёнинг неъматларига эриша олади, охиратда насибаси бўлмайди.
Абдуллоҳ Абдулмуътий, Ҳуда Саъид Баҳлулнинг
“Қулоғим сенда қизим” китобидан Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ,
Абдулҳамид Умаралиев таржимаси.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа