Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
10 Январ, 2025   |   10 Ражаб, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:24
Қуёш
07:48
Пешин
12:36
Аср
15:32
Шом
17:16
Хуфтон
18:35
Bismillah
10 Январ, 2025, 10 Ражаб, 1446

Ўзбекистон дунё ҳамжамиятига ўрнак бўлмоқда

22.09.2023   1612   8 min.
Ўзбекистон дунё ҳамжамиятига ўрнак бўлмоқда

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.

Аллоҳ таолога шукрки, юртимиздаги инсон манфаатларига қаратилган ислоҳотлар дунё ҳамжамияти томонидан ҳам муносиб эътироф этилмоқда, тақдим этилган таклиф-ташаббуслар ҳаётийлиги билан муҳим аҳамият касб этаётир. Натижада мамлакатимиз дунё миқёсида ўз ўрни, ўз сўзига эга бўлиб, довруғи янада юксалмоқда.

Президентимизнинг 2023 йил 17-21 сентябрь кунлари АҚШга қилган сафари ҳам самарали мулоқотлар, манфаатли учрашувлар ва фойдали келишувларга бой бўлди. Айниқса, давлатимиз раҳбарининг 19 сентябрь куни Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеясининг 78-сессиясидаги нутқида жаҳон ҳамжамиятини бугунги кунда муҳим бўлган масалаларга эътибор қаратиб, бир қатор таклифларни илгари сургани океанорти сафарининг энг муҳим нуқтаси бўлди.

Таъкидлаш керакки, сўнгги йилларда Ўзбекистон ва БМТ ўртасидаги ҳамкорлик мисли кўрилмаган юксак даражага чиқди. Биргаликда қарийб 140 та дастур ва лойиҳалар муваффақиятли амалга оширилгани, айниқса, Ўзбекистон ташаббуси билан БМТ Бош Ассамблеясининг 6 та резолюцияси қабул қилингани фикримизни яққол тасдиқлайди.

Шунингдек, Ўзбекистон БМТнинг бир қатор нуфузли тузилмаларига сайланди ва уларнинг ишида фаол иштирок этмоқда. Биргаликда глобал кун тартибига оид, жумладан, озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлаш, туризмни ривожлантириш, камбағалликка ва иқлим ўзгаришига қарши курашиш масалалари бўйича йирик халқаро тадбирлар ўтказилмоқда.

Юртбошимиз ўз чиқишида “Биз ҳуқуқий, дунёвий, демократик ва ижтимоий давлат бўлмиш Янги Ўзбекистонни барпо этиш сиёсатини қатъий давом эттирмоқдамиз. Мамлакатимиз “Инсон қадри ва манфаатлари учун” деган эзгу ғоя асосида демократия ва адолат тамойилларини мустаҳкамлашга қаратилган туб ислоҳотлар йўлидан дадил илгари бормоқда”, дея таъкидлади.

Дарҳақиқат, бугун юртимизнинг барча жабҳасида изчил ислоҳотлар давом этмоқда. Бу эса, ўз навбатида, халқимизнинг турмуш фаровонлиги ошишига, юрт равнақи ва дунё миқёсида муносиб ўрин эгаллашида муҳим омил бўлаётир. Айниқса, барча йўналишда “Инсон қадри ва манфаатлари учун” деган тамойил асосида иш олиб борилаётгани бу ислоҳотларнинг янада самарали кечишига, халқимизнинг розилигига замин бўлмоқда.

Аҳоли билан ишлашда маҳаллалар, оилалар кесимида иш олиб борилаётгани, барча мутасадди ташкилот вакиллари қаторида диний соҳа ходимлари, хусусан, имом-хатиблар ҳам халқ билан мулоқотни йўлга қўйгани бу ишларнинг янада самарали кечишида муҳим ўрин тутмоқда.

Президентимиз ўз нутқида ислом динининг инсонпарварлик моҳиятини кенг тарғиб этиш, диний бағрикенгликни қарор топтириш ва турли таҳдидларга қарши биргаликда курашишга ҳам алоҳида тўхталди.

Сўнгги пайтларда айрим мамлакатларда кўзга ташланаётган диний тоқатсизлик, исломофобия ҳолатларига асло йўл қўйиб бўлмаслиги таъкидланди. Ҳақиқатан, кейинги пайтларда дунёда исломни ёмонотлиқ қилишга уринишлар, турли фитналар кенг тарқалмоқда. Аслида, буларнинг динимизга умуман алоқаси йўқ. Ислом одамларни Ер юзида тинчлик-осойишталикда аҳил-иноқ бўлиб яшашга чорлайди. Шу мақсадда ҳар қандай ҳолатда ҳам раҳм-шафқат ва бағрикенглик каби юксак инсоний фазилатларни тарғиб этади.

Манбаларда ҳақиқий мўмин бошқаларга қўли билан ҳам, тили билан ҳам озор бермаслиги кераклиги уқтирилади. Бир ҳадиси шарифда саҳобалардан бири Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг олдига келиб, “Эй Аллоҳнинг Расули, қайси мусулмон афзал саналади?” деб сўради. Шунда у зот: “Ҳақиқий мусулмон тили ва қўлидан бошқа мусулмонлар саломат бўлган кишидир”, деб жавоб берди.

Бинобарин, қайси динга мансуб бўлмасин, одамлар инсон бўлгани учун ҳурмат қилинади, ҳимоя этилади ва ҳар бири ўз ҳуқуқларига эга бўлади. Қисқача айтганда, динимиз — бағрикенглик дини. Бу тушунча бугун давлатимиз сиёсатида ҳам муҳим ўрин олаётганини алоҳида таъкидлаш жоиз.

Президентимизнинг олий минбардан туриб жаҳон миқёсида динлараро бағрикенглик ва ҳамжиҳатлик ғояларини кенг тарғиб этиш мақсадида Ўзбекистонда ЮНЕСКО шафелигида Динлараро мулоқот ва бағрикенглик халқаро марказини ташкил этиш таклифи ҳам бежиз эмас. Чунки кейинги йилларда Ўзбекистонда турли динларга мансуб қадриятларни асраб-авайлашга, барча фуқарога ўз эътиқодини амалга ошириш учун зарур шароитларни яратиб беришга, динлар ва миллатлараро ҳамжиҳатликни янада мустаҳкамлашга, улар ўртасида муштарак анъаналарни ривожлантиришга алоҳида эътибор қаратиб келинмоқда ва бу борада дунё мамлакатларига намуна бўлаётганини ҳам қайд этиш даркор.

Ҳозирги даврда турли диний конфессиялар ўртасида ўзаро бир-бирини тушуниш, мулоқот қилиш ва аҳил-иноқ яшаш тинчликни қарор топтиришнинг бош омили бўлмоқда. Қуръони каримда ҳам Ҳақ таоло: “Эй, инсонлар! Дарҳақиқат, Биз сизларни бир эркак (Одам) ва бир аёл (Ҳавво)дан яратдик ҳамда бир-бирларингиз билан танишишингиз учун сизларни (турли-туман) халқлар ва қабила (элат)лар қилиб қўйдик...” (Ҳужурот, 13), деб хитоб қилади.

Маълумки, давлатимиз раҳбари 2017 йил 19 сентябрда ҳам БМТ Бош Ассамблеясининг 72-сессиясида “Маърифат ва диний бағрикенглик” деб номланган махсус резолюция қабул қилиш ташаббуси билан чиққанди. Бинобарин, Ўзбекистон томонидан ишлаб чиқилган лойиҳа БМТга аъзо давлатлар томонидан бир овоздан қўллаб-қувватланган. Резолюция нафақат БМТнинг барча аъзо давлатлари томонидан, балки 50 дан ортиқ давлатлар ҳаммуаллифлигида қабул қилинган эди.

Бу Ўзбекистонда турли миллат ва элатлар, диний конфессиялар вакиллари ўртасидаги аҳил-иноқлик, ҳамжиҳатликни таъминлаш, тинчлик-осойишталик, барқарорликни сақлаш йўлида оқилона ислоҳотлар ва амалий чора-тадбирлар олиб борилаётгани баробарида мамлакатимиз жаҳонда бағрикенглик тарғиботчиси ва ташаббускори бўлаётганидан далолат.

Юртбошимизнинг мазкур Ассамблеядаги яна бир муҳим ташаббуси 2024 йилда Ўзбекистонда “Ислом тинчлик ва эзгулик дини” мавзусида халқаро конференция ўтказиш таклифи бўлди. Диёримиз жаҳон илм-фани ривожига беқиёс ҳисса қўшган, исломни илм-маърифат ва тинчлик дини сифатида намоён этган ал-Хоразмий, Беруний, Ибн Сино, Имом Бухорий, Мирзо Улуғбек, Алишер Навоий сингари улуғ аллома ва мутафаккирлар ватанидир. Буюк олимларнинг бой меросини ўрганиш, исломнинг асл инсонпарварлик моҳиятини чуқур очиб бериш бугунги кун учун ғоят долзарб аҳамият касб этмоқда.

Бугун тараққиётнинг янги босқичида тарихий меросни асраб-авайлаш, ўрганиш ва авлоддан-авлодга қолдириш давлатимиз сиёсатининг устувор йўналишларидан бирига айланган. Зеро, муборак динимизнинг асл инсонпарварлик моҳиятини кенг жамоатчиликка етказиш, миллий қадриятларимизни, азиз авлиёларимизнинг хотирасини тиклаш, бебаҳо меросини ўрганиш, қадамжоларини обод қилиш борасида амалга оширилаётган кенг кўламли ишлар Ўзбекистонни илм-фан, маданият, маърифат марказига айлантиришдек эзгу ниятларга, юксак мақсадларга пойдевор бўлмоқда.

Ушбу чиқишда давлатимиз раҳбари Биз экстремизм балоси тарқалишига, ёшларнинг радикаллашувига йўл қўймаслик учун биргаликдаги ҳаракатларимизни кучайтиришимиз зарур, деб таъкидлади. Мазкур йўналишда авваллари экстремизм ғоялари таъсирида бўлган шахсларни соғлом ҳаётга қайтариш ва жамиятга мослаштириш масаласига алоҳида урғу берилди. Жумладан, беш марта “Меҳр” инсонпарварлик миссияси ўтказилгани, 530 нафардан зиёд фуқаролар, аввало, аёллар ва болалар Яқин Шарқ ва Афғонистондаги ҳудудлардан юртимизга қайтарилгани Президентимиз нутқида алоҳида таъкидланди. Ушбу шахсларнинг барчасига тиббий, руҳий, ижтимоий ва бошқа ёрдамлар кўрсатилганига эътибор қаратилди. Ушбу тажриба ҳам анжуман иштирокчилар томонидан эътироф этилди.

Мана шундай таклиф ва ташаббуслар сессия иштирокчилари, делегациялар аъзолари ва сиёсий етакчилар томонидан илиқ кутиб олинди. Айниқса, давлатимиз раҳбарининг нутқини БМТ Бош котиби юксак баҳолаб, унда билдирилган таклифлар, ташаббуслар долзарб глобал ва минтақавий муаммоларга ечим топишда муҳим аҳамиятга эгалигини, мамлакатимизда амалга оширилаётган ислоҳотларни қўллаб-қувватлашини урғулади.

Аллоҳ таоло юртимизда амалга оширилаётган ислоҳотларни бардавом айласин ва дунёда мамлакатимиз нуфузини янада оширсин!

 

Шайх Нуриддин ХОЛИҚНАЗАР,

Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий.

МУФТИЙ МИНБАРИ
Бошқа мақолалар

Бошингизга тушган ғам-ташвишлардан қандай хулоса чиқардингиз?

9.01.2025   3355   4 min.
Бошингизга тушган ғам-ташвишлардан қандай хулоса чиқардингиз?

Бир ўтириб, яшаб ўтган шунча йиллик ҳаётимизда бошдан кечирган ғам-ғуссаларимиз ҳақида фикр юритиб кўрсак, қайғулар икки хил эканини кўрамиз:

Биринчисиўша пайтда кўзимизга катта кўриниб, ҳатто йиғлашимизга сабаб бўлган қайғуларимиз. Лекин вақт ўтиши билан улар аслида оддий нарса экани, йиғлашга арзимаслиги маълум бўлади. Баъзан ўша кунларни эслаганимизда кулгимиз келиб, «Шу арзимас нарса учун ҳам сиқилиб, йиғлаб юрган эканманми? У пайтларда анча ёш бўлган эканмиз-да», деб қўямиз.

Иккинчисиҳақиқатдан ҳам катта мусибатлар. Баъзилари ҳаётимизни зир титратган. Бу қайғулар ҳам ўтиб кетади, лекин ўчмайдиган из қолдириб кетади. Бу излар узоқ йилларгача қалбга оғриқ бериб тураверади. Бу қайғулар баъзан тўхтаб, баъзан ҳаракатга келиб, янгиланиб турадиган вулқонга ўхшайди. Бундай ғам-қайғуларнинг яхши тарафи шундаки, улар ҳаётда ҳам, охиратда ҳам яхшиликларнинг кўпайишига сабаб бўлади. Улар қалбимизда ўчмас из қолдирса, ҳар эслаганда кўзларимизда ёш қалқиса, энг асосийси – ўшанда дуога қўл очиб, сабр билан туриб бера олсак, кўп-кўп яхшиликларга, ажр-савобларга эга бўламиз. Ғам-қайғу янгиланиши билан яхшиликлар ҳам янгиланиб бораверади.

Ғам-қайғусиз ҳаётни кутиб яшаётган қизга «Сиз кутаётган кун бу дунёда ҳеч қачон келмайди», деб айтиш керак.

Аллоҳ таоло «Биз инсонни машаққатда яратдик», деган (Балад сураси, 4-оят).

Бу ҳаёт – ғам-ташвишли, азоб-уқубатли, машаққатли ҳаётдир. Мўмин одам буни жуда яхши тушунади. Бу дунёда қийналса, азоб чекса, охиратда албатта хурсанд бўлишини билади. Инсон мукаммал бахтни фақатгина охиратда топади. Шунинг учун улуғлардан бирига «Мўмин қачон роҳат топади?» деб савол беришганда, «Иккала оёғини ҳам жаннатга қўйганида», деб жавоб берган экан.

Аллоҳнинг меҳрибонлигини қарангки, охират ҳақида ўйлаб, унга тайёргарлик кўриш ҳаётни гўзал қилади, қайғуларни камайтириб, унинг салбий таъсирини енгиллатади, қалбда розилик ва қаноатни зиёда қилади, дунёда солиҳ амалларни қилишга қўшимча шижоат беради, мусибатга учраганларни бу ғам-ташвишлар, азоб-уқубатлар бир кун келиб, бу дунёда бўлсин ёки охиратда бўлсин, барибир якун топишига ишонтиради. Охират ҳақида ўйлаб, фақат солиҳ амаллар қилишга интилиш инсонни бахтли қилади.

Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: «Кимнинг ғами охират бўлса, Аллоҳ унинг қалбига қаноат солиб қўяди, уни хотиржам қилиб қўяди, дунёнинг ўзи унга хор бўлиб келаверади. Кимнинг ғами дунё бўлса, Аллоҳ унинг дардини фақирлик қилиб қўяди, паришон қилиб қўяди, ваҳоланки дунёдан унга фақат тақдир қилинган нарсагина келади».

Аллоҳ таоло фақат охират ғами билан яшайдиган (охират ҳақида кўп қайғурадиган, ҳар бир амалини охирати учун қиладиган) қизнинг қалбини дунёнинг матоҳларидан беҳожат қилиб қўяди. Қарабсизки, бу қиз ҳар қандай ҳолатда ҳам ўзини бахтли ҳис қилади, ҳаётидан рози бўлиб яшайди. Хотиржамликда, осойишталикда, қаноатда яшагани учун истамаса ҳам қўлига мол-дунё кириб келаверади. Зеро, Аллоҳ таоло охират ғамида яшайдиган, шу билан бирга, ҳаётий сабабларни ҳам қилиш учун ҳаракатдан тўхтамаган кишининг ризқини кесмайди, уни неъматларига кўмиб ташлайди.

Аммо Аллоҳ таоло бор ғам-ташвиши дунё бўлган қизни фақирлар қаторида қилиб қўяди. Бундай қиз мол-дунёга кўмилиб яшаса ҳам, ўзини фақир, бечора ҳис қилаверади. Натижада дарди янгиланаверади, дардига дард қўшилаверади, фикрлари тарқоқ бўлиб, изтиробга тушади. Афсуски, шунча елиб-югургани билан фақат дунёнинг неъматларига эриша олади, охиратда насибаси бўлмайди.

Абдуллоҳ Абдулмуътий, Ҳуда Саъид Баҳлулнинг
“Қулоғим сенда қизим” китобидан Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ,
Абдулҳамид Умаралиев 
таржимаси.