21 Январ, 2025, 21 Ражаб, 1446
21 Январ, 2025, 21 Ражаб, 1446
Мўмин-мусулмонларнинг ўзаро меҳрибончиликларини зиёда қилиб, топган неъматларини ифторликлар, фитр садақалари, закотлар каби василалар-ла баҳам кўришга даъват этувчи муборак рамазон ойи ҳам бир пасда ниҳоясига етай деб қолди.
Аллоҳ таолонинг Ўзига аён бўлган ҳикмати ила дунё бўйлаб кенг ёйилиб кетган коронавирус сабаб бўлиб, бу йилги Рамазон бошқа йиллардагидан бошқачароқ ўтяпти.
Маълумингизки, Рамазон – инсонларни ҳам маънавий, ҳам моддий жиҳатдан озиқлантирадиган ой. Шунинг учун ҳам ҳар йили Рамазон кириб келганидан то охиригача мусулмонлар диёрида байрам нафаси уфуриб туради. Чунки бу ойда Қуръони карим нозил бўлган. Каломи шариф шарофати билан Рамазон кунлари файзли, тунлари тароватли, одамларнинг қалби меҳр-мурувватли бўлади.
Рамазоннинг муҳим фазилатларидан яна бири у – юксак маънавият ва покиза ахлоқ ойи эканидадир. Зотан, “Мен гўзал хулқларни камолга етказиш учун пайғамбар бўлиб келдим”, деб марҳамат қилган севикли Пайғамбаримиз соллаллоҳ алайҳи ва салламнинг хулқларини Оиша онамиз розияллоҳу анҳо: “Пайғамбаримизнинг ахлоқлари Қуръон эди”, деб таърифлаганлар. Қуръони карим эса айнан шу ойда нозил бўлган.
Ана шу жиҳатига кўра, Рамазон инсонларнинг иродасини тоблайди, саховатини, жўмардлигини янада зиёда қилади, ибодатини кўпайтиради.
Наврўз арафасида юртимизга бостириб кирган коронавирус, унинг ортидан Қоракўл ва Сардобада юз берган табиий офатлар халқимизнинг меҳр-оқибатини, тотувлигини, бирдамлигини ҳар қачонгидан ҳам кўпроқ кучайтирди, элу улусни жипслаштирди, халқимизни юртбошимиз атрофида бирлаштирди.
Улуғларимиз: “Мўъминнинг ҳар бир ҳолати ҳайратли. Чунки унинг барча ишлари ўзи учун хайрлидир. Бу – ер юзида фақат мусулмонларга хос бўлган фазилатдир. Зеро, у севинса, шукр этади, савоб олади. Бу унинг учун хайрлидир. Бошига бало келса сабр қилади. Бу ҳам унинг учун хайрлидир”, деганлар.
Яратганга шукрки, мўминлар шундай мураккаб вазиятда ҳам тушкунликка тушмасдан ибодатларда, хайр-саховатларда бардавом бўлдилар. Хонадонларда таровеҳлар ўқиляпти, бу фазилатли намозлардан аёл-қизлар, кичик ёшдаги болалар ҳам баҳраманд бўлмоқдалар; ифтор қилишни истаган юртдошларимиз масаллиқларни хонадонларга тарқатиб бермоқдалар; фитр садақаси эса савоби кўпроқ бўлсин, дея ортиғи билан деярли тарқатиб бўлинди; закотлар муҳтожларга етказилмоқда.
Бинобарин, бугунги синовли кунларда халқимиз шукр ва сабр ичида ҳаёт кечирмоқдаки, бу Аллоҳ таолони бандаларидан мамнун қиладиган фазилатли амаллардандир.
Робия ЖЎРАҚУЛОВА
Бирор марта ўзингизга шу саволни бериб кўрганмисиз?
Иблис Одамга сажда қилишдан бош тортганида ҳали шайтон йўқ эдику, унга ким васваса қилди?
Бу барчамиз учун жуда жиддий ва ўта муҳим саволдир...
Шайтон Аллоҳга осий бўлганида, унинг шайтони ким эди?
Ушбу сатрларни ўқинг — бизнинг ҳақиқий шайтонимиз ким эканлигини биласиз!
"Нафс" сўзи ниҳоятда муҳим маънони англатади ва у Қуръони каримда жуда кўп оятларда зикр қилинган.
Аллоҳ таоло "Қоф" сурасида бундай дейди:
"Биз инсонни яратдик ва унинг нафси нимани васваса қилаётганини ҳам биламиз. Биз унга йўғон томиридан ҳам яқинроқмиз" (Қоф, 16).
Биз Аллоҳга имон келтирганмиз, Уни зикр қиламиз, масжидда намоз ўқиймиз, Қуръон ўқиймиз, садақа қиламиз ва ҳоказо...
Шунга қарамай, гуноҳлардан ҳоли бўла олмаймиз. Нега?
Сабаби шундаки, биз ҳақиқий душманни қўйиб, заиф ва ожиз душманга қарши борамиз. Аллоҳ таоло бундай дейди:
"Дарҳақиқат, шайтоннинг макри заифдир" (Нисо, 76).
Ҳақиқий душман бу — нафсдир. Ҳа, нафс инсоннинг ичидаги соатли мина, яширин хавфдир.
Аллоҳ таоло "Исро" сурасида бундай дейди:
"Китобингни ўқиб чиқ. Бугун нафсинг сенга ҳисобчи бўлиши етарлидир" (Исро, 14).
Яна Аллоҳ таоло "Ғофир" сурасида бундай дейди:
"Бугун ҳар бир нафс қилган амалларига яраша мукофотланади. Зулм қилинмайди" (Ғофир, 17).
"Муддассир" сурасида:
"Ҳар бир нафс қилган ишининг гаровидир" (Муддассир, 38).
"Нозиат" сурасида:
"Ким Роббининг мартабасидан қўрқиб, нафсини ҳавойи истаклардан тийса..." (Нозиат, 40).
"Таквир" сурасида:
"Ҳар бир нафс қилган амалларини билиб олар" (Таквир, 14).
Кўриб турганингиздек, бу оятларда асосан "нафс" ҳақида сўз кетмоқда. Шундай экан, нафс нима ўзи?
Олимлар бундай дейди: илгари Аллоҳдан бошқа илоҳ сифатида сиғинилган бутлар — Лот, Уззо, Манот, Сувоъ, Вадд, Яғус, Яъуқ ва Наср — барчаси йўқ қилинди. Аммо бир сохта илоҳ борки, уни одамлар ҳануз ҳам Аллоҳдан ўзгача севиб, унга бўйсунади. Бу илоҳ — нафс ҳавосидир. Аллоҳ таоло айтади: "Ўз нафсини илоҳ қилиб олган кимсани кўрмадингизми?" (Жосия, 23).
Нафс ҳавоси инсонни ўз қўлига олса, у на бирор қонунга бўйсунади, на бир диний таълимотга. Шундан уни ўзи истаган нарсасиини қилиб юрганини кўрасиз.
Имом Бусирий ўз қасидасида бундай дейди:
"Нафс ва шайтонга қарши чиқ ва у иккисига итоат қилма".
Қобил Ҳобилни ўлдиргани ҳақида ҳикоя қилар экан, Аллоҳ таоло айтади:
"Унинг нафси уни ўз акаси Ҳобилни ўлдиришга ундади..." (Моида, 30).
Бирор одам гуноҳга қўл урса ва кейин афсусланиб тавба қилса, ундан:
— Нима сени бу гуноҳга бошлади? деб сўрасангиз, у: "Нафсимнинг гапига кирдим", деб айтади.
Хулоса шуки, нафсимиз бизнинг энг катта душманимиз ва биз уни доимо таъқиб қилишимиз лозимдир.
Ҳомиджон домла ИШМАТБЕКОВ
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа