Бутун дунё мусулмонлари Рамазон ойини интиқлик ва ўзгача ғайрат- шижоат билан кутиб оладилар. Ва бу ой давомида Аллоҳ таолога ибодат билан машғул бўлиб, иймонларини мустаҳкамлашга ҳамда қалбларини поклашга уринадилар.
Рамазон – дунёнинг бир четларида камбағаллик қийинчиликларини бошидан ўтказаётган инсонларнинг ҳаёт тарзини озгина бўлса ҳам сезишга ва исрофдан тийилиш учун руҳий ҳамда жисмоний ибодат ҳисобланади.
Бу oйда қилишингиз керак бўлган ва бу орқали абадий жаннат ҳаётига эришингизга ёрдам берадиган баъзи яхши амалларни санаб ўтаман.
Уларнинг баъзилари саҳарлик ва ифторлик қилишга имкони йўқ. Улардан ўз ёрдамингизни аяманг. Илтимос уларнинг қувончларига сиз ҳам ўз ҳиссангизни қўшинг. Чунки озгина нон ва мева-чева билан ризқингиз камайиб қолмайди.
Илтимос, уйдаги аёлларингизни ҳам ўйлаб кўринг. Ифторлик ва саҳарлик тайёрлаш фақтагина уларнинг вазифаси эмас. Сиз ҳам ёрдам қўлини чўзсангиз бўлади. Сиз аёлингиз ва қизларингизга кўпроқ меҳр кўрсатинг. Сиз бундай қилиш билан ҳам суннатга эргашган бўласиз (чунки Расулуллоҳ алайҳиссалом доимо уй ишларида аҳли аёлларига ёрдам берганлар) ҳам оила аъзоларингиз ҳурмати ва муҳаббатига сазовор бўласиз.
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رضي الله عنهما، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَآله وسَلَّمَ، قَالَ: «خَيْرُكُمْ خَيْرُكُمْ لِأَهْلِهِ، وَأَنَا خَيْرُكُمْ لِأَهْلِي» رواه الترمذي.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Сизларнинг яхшиларингиз ўз оиласига яхши муомала қиладиганларингиздир. Мен эса сизларнинг орангиздаги ўз оиласига энг яхши муомала қилувчи кишиман”, дедилар.
Шунингдек, «Мўминларнинг комил иймонлилари уларнинг чиройли хулқлиларидир. Сизларнинг энг яхшиларингиз аёлларига чиройли хулқ билан муомала қиладиганларингиздир», деганлар (Имом Термизий ривояти).
Баъзилар ёш бўлсада, соғлом бўлсада, узр туфайли рўза тута олмаслиги мумкин. Улар ҳақида яхши гумонда бўлинг. Чунки мўмин киши мусулмон биродари ҳақида доимо яхши гумонда бўлиши лозим. Уларга чиройли муомала қилинг ва рўза тутмаганлари учун уларнинг устидан ҳукм чиқарманг. Уламолар айтганларидек: “Яхши гумон қилиш ҳам ибодатдир”.
Исломингизни чиройи билан бошқаларга ўрнак бўлинг.
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: مِنْ حُسْنِ إِسْلَامِ الْمَرْءِ تَرْكُهُ مَا لَا يَعْنِيهِ. رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бефойда нарсаларни тарк қилиш кишининг Исломи чиройлигидан (далолат)дир”, дедилар (Имом Термизий ва Имом Ибн Можа ривояти).
Ҳайит байрами учун ой давомида пул йиғиб боринг ва уни ойнинг охирида камбағалларга тарқатинг.
Бу ойга гуноҳларимиз билан қадам қўйдик, энди бу ойдан барча гуноҳларимиздан пок ҳолда чиқиш барчамизга насиб қилсин.
Муҳаммад Али МУҲЙИДДИН,
Тошкент ислом институти 3-курс талабаси.
Cавол: Отам билан Мадинаи мунавварада умра учун эҳромга кириб, Маккага йўлга тушдик. Лекин йўлда ҳаво совуб кетиб, отам дўппи, куртка ва пайпоқ кийиб олишга мажбур бўлдилар. Бу ҳол Маккага етиб боргунимизча давом этди ва эҳромда умра қилиб олдик. Саволим шуки, отам кийган кийимларининг ҳар бири учун алоҳида каффорат берилиши лозим бўладими?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Эркак киши ҳаж ёки умрага эҳром боғлаганда зарурат сабабли бир нечта тикилган кийимни бир кундуз ёки бир кеча (ёки жами 12 соат)дан кам муддат кийиб юрса битта садақа – ярим соъ (2 кг атрофида) буғдой ёки унинг қийматини ҳарам чегарасида фақирларга садақа қилиши кифоя қилади.
Агар бир кундуз ё кеча (12 соат)дан кўп муддат кийиб юрган бўлса, ҳарам чегараси ичида битта жонлиқ сўйиши етарли. Кийимлар бир нечта бўлиши билан садақа ёки сўйиладиган жонлиқлар сони кўпаймайди.
Шу ўринда эслатиб ўтиш лозимки, эркак киши эҳромдалик ҳолида совқотиб қолса, тикилган кийим кийиб олмасдан, адёлга ўхшаш бирор ёпинчиқ ўраниб олиш ёки кенг кийимни енгига қўлларини киритмасдан, елкасидан ташлаб олиш ҳам мумкин. Буни кийим кийиш деб ҳисобланмагани учун жиноят саналмайди ва каффорот ҳам лозим бўлмайди (“Камолуд дироя” китоби). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.