Ассалому алайкум азиз биродарлар. Барчамизга ойлар султони Рамазон муборак бўлсин. Барчамизга Аллоҳ бу ойларда эзгу амаллар қилиб савоб деган ҳуржунимизни тўлдириб, гуноҳ деган ҳуржунимизни бўшатиб олишни Ўзи муяссар айласин.
Бежизга бу ой “Ойлар султони” деб ном олмади. Бунинг биринчи сабаби бу ойда Қуърони карим нозил бўлди. Шунинг ўзи уни ойлар султони деб номлашга етарлича сабаб бўлади. Бу ой раҳмат ойи, меҳр-мурувват ойи, эзгу амалларни ҳар доимгиданда кўпроқ қилиш ойи. Чунки бу ойда қилинган эзгу амалларнинг ажри ошириб берилади. Мана ҳозир барчамиз уйдамиз. Бу каронавирус деган бало, Аллоҳни синовли кунларида уйдамиз. Бу кунлар бизга кўп нарсаларни исботлаб берди. Чунки одам боласини бошига келган ҳар қандай иш ўзи қилган амали сабабидан келади. Шахсан мен ўзим рамазон ойида масжидда хатми Қуръонлар бўлмаган жамоат бўлиб таровеҳ намозлари ўқилмаган ойни эслай олмайман. Биз одамлар мусулмонларни орасида меҳр деган занжир узилиб бораётган эди. Ота-онамиз, яқин қариндошларимиз билан алоқаларимиз узилиб бораётган эди. Аллоҳ энди истасак ҳам бора олмайдиган қилиб қўйди, масжидларда жамоатни қадрига етмадик, жамоатга зор қилиб қўйди, бу сабаблар кўп. Ҳозир уларни санасам охири тугамайди…
Мен сизларга ажиб бир суҳбатни ҳавола қилмоқчиман. Бу суҳбат мавзуимизга алоқадор. Юқорида бу ойда эзгу амаллар қилишимиз керак дедик. Бу амалларимизда энг кераклиси ихлос, Аллоҳ розилиги бўлиши керак. Чунки амалда ихлос бўлмаса у қанчалар катта бўлмасин инсонга фойда бермайди. Бугунги суҳбатдошим ўз нафсим. Менга маломатчи нафс берган Аллоҳга ҳамд айтиш билан бошлайман. Ҳамма қатори мен ҳам уйда ибодатлар қилмоқдаман, озми копми. Бир куни одатим бўйича хуфтон намозидан кейин таровеҳ ўқиш учун намозни бошладим. Қуръонни тўлиқ ёд олмаганман. Ўзим билган суралар билан имкон қадар ўқийман. Шунда намоз ўрталарида кўчада маҳалламиз болаларини стол тенниси ўйнаётган овози эшитилди. Шунда ўзимдан “Ҳа, кўрдингми бу пайтда баъзи инсонлар кўчада. Лекин сен ибодат билан оворасан, барака топ”, деган ғурурланиш ҳисси ўтди. Шунда виждоним “Эй, шошма! Ўзингга кел”, деб бир шапалоқ тортгандай бўлди. “Сен ожизона ибодатинг билан ғурурга кетяпсанми, намозда кўчадаги овозни эшитаётганингни ўзи етарлича қайғу эмасми?!” деди. Яна нафсим “Билмайсанми Аллоҳ розилиги учун қилинмаган амал ҳар қанча катта бўлмасин, бефойдаку! Аслида сен ва сенга ўхшаганлар сабабидан бу балолар келмадимикин”, деган саволларни берди. Саволга жавоб беришим қийин. Чунки бу ҳол кўп бўлар эди менда. «Ҳа», дедим, тўғри айтдинг, деб сергак тортдим. Кейинги икки ракатни Аллоҳдан ихлос беришини сўраб дуо қилиш билан бошладим.
Баъзилар учун бу суҳбат жуда қисқа, оддий ва содда туйилиши мумкин. Лекин суҳбатдан ҳисса шуки, аввало ниятларимиз тўғри бўлсин. Бу синовли кунлардан эсон-омон чиқиб олишни Аллоҳ насиб қилсин. Ассалому алайкум ва роҳматуллоҳи ва барокатуҳ.
@muslim666J
"Ли ийлафи қурайш" сураси, Қурайш қабиласига берилган неъматларга урғу беради.
Бу суранинг нозил бўлиши сабабини ўрганганда, Аллоҳдан янада қўрқиш ҳисси пайдо бўлади. Бу сура ҳаётдаги муҳим муаммолардан бири - неъматга одатланиб, уни қадрсизлантириш ҳақидадир.
Аллоҳ қурайшликларни икки мавсум - қиш ва ёздаги савдо сафарлари орқали тирикчиликларининг яхши кетишига одатланиб қолганликлари, лекин улар бу неъматларнинг ҳақиқий Эгасини тан олиб, шукр қилмаганларини айтади.
Жоҳилият даврида Қурайш қабиласи фақирлик ва очарчиликда яшаган, ҳаётлари жуда ночор ва қийин бўлган. Ҳаттоки, қашшоқлик кучайганида, баъзилар ўз оиласини олиб, “хубо” деб аталган жойга боришар ва ўша ерда очликдан ҳаммаси ҳалок бўлгунига қадар қолишарди. Бу одат жоҳилият даврида “иътифар” деб номланар эди.
Макканинг катта тожирларидан бўлган Ҳошим ибн Абдуманофга бир куни Бани Маҳзум қабиласининг барча аъзолари жуда қаттиқ очликда қолиб, ҳалок бўлиш арафасида экани ҳақидаги хабар етади. У Аллоҳнинг байти Каъбанинг хизматида турган одамларнинг шундай қашшоқлик ва ўта жоҳилона аҳволда эканликларидан ўкинди ва қаттиқ ғазабланди.
Шу сабабдан Ҳошим ибн Абдуманоф бу ёмон одатни ўзгартиришга қарор қилди ва қуйидагиларни амалга оширди:
– Сизлар Аллоҳнинг байтини хизматида бўлатуриб бутун арабларга ўзингизни шарманда қиладиган ёмон одатларни жорий қилгансизлар, деди ва бир қабилани бир нечта уруғларга бўлиб ташлади. Ҳар бир уруғдаги бой кишилардан ўз қариндошлари билан мол-мулкини тенг бўлишишни талаб қилди. Шундай қилиб, камбағал ҳам бой билан тенг бўлди.
Шундан кейин у Қурайш қабиласига тижорат усулларини ўргатди ва уларни йилда икки марта тижорат сафарига чиқиш йўлларини белгилаб берди. Ёзда мева-сабзавотлар савдоси учун Шомга, қишда эса, қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари савдоси учун Яманга сафарларини ташкил қилди.
Шундай қилиб, Шом ва Яманнинг баракаси Маккага олиб келинди ва қурайшликларнинг иқтисодий ҳолати яхшиланди. Шу билан бирга, “иътифар” одати ҳам йўқ бўлди. Бироқ, вақт ўтиши билан Қурайш қабиласи Аллоҳнинг бу неъматларига шукр қилиш ўрнига, уларга одатланиб қолди ва неъматни қадрламай қўйди. Неъматга ношукурлик қилиш – бу унга одатланиб, уни неъмат деб билмасликдир.
Қурайш қабиласи Аллоҳ томонидан туширилган неъматларга одатланиб, уни қадрсизлантиргани учун Аллоҳ уларга бу сурани туширди: "Мана шу Байт (Каъба)нинг Парвардигорига (шукрона учун) ибодат қилсинлар. Зеро, У уларни очликдан (қутқариб) тўйдирди ва хавфу хатардан омон қилди".
Ҳомиджон домла ИШМАТБЕКОВ