Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: “Рамазонда умматимга бошқа умматларга берилмаган бешта хислат берилди: Рўзадорнинг оғзидан келаётган нохуш ҳид Аллоҳ таоло наздида мушк-анбардан ҳам хушбўйроқдир. Уларга фаришталар то оғизларини очгунларича истиғфор айтади. Аллоҳ азза ва жалла жаннатига: “Бандаларим учун тайёрлангин ва безангин. Улардан тезда дунё қийинчиликлари, ташвишлари кетиб, Менинг жаннатим ва зиёфатимга келадилар”, дейди. Рамазонда шайтонларнинг энг қайсарлари кишанланади ва одатда қиладиган ишларини қила олмайди ва Аллоҳ таоло бандаларини Рамазоннинг сўнги кечасида мағфират қилади”, деган эдилар (атрофдагилар): “Ё Расулллоҳ, у Лайлатул қадрми?” дейишди. Шунда у зот алайҳиссалом: “Йўқ, амал қилган агар ишини тўлиқ қиладиган бўлса, ажр-савоб унга тўлиқ қилиб берилади”, дедилар (Имом Аҳмад ривояти).
Аллоҳ таоло бу хислатларни фақатгина “Уммати Муҳаммадия” га берди ва бу билан уларни бошқа умматлардан ажратиб олди.
Биринчиси: Рўзадорнинг оғзидан келаётган нохуш ҳид Аллоҳ таолонинг наздида энг ширин ҳушбўйликдан ҳам афзалдир. Рўзадор киши кун бўйи ҳеч нима емай юрган пайтда оғзидан инсонлар наздида ёқимсиз бўлган нохуш ҳид пайдо бўлади. Лекин бу ҳид Аллоҳ таоло наздида энг ҳушбўй ҳиддан афзалдир. Нима учун? Чунки у бандадаги ҳолат Аллоҳ таолога ибодат қилиш натижасида пайдо бўлган.
Иккинчиси: Рўзадор то оғзини очгунига қадар фаришталар унинг ҳаққига истиғфор айтадилар. Фаришталар ким? Улар Аллоҳ таолонинг энг азиз махлуқотлари. Аллоҳ таоло айтади: “Улар Аллоҳнинг амрига исён қилмаслар ва нимага буюрилсалар, шуни қилурлар” (Таҳрим сураси, 6-оят).
Шундай улуғ ва дуоси ижобат фаришталар рўзадорни мағфират этилишини Аллоҳ таолодан илтижо қилиб сўрайдилар.
Учинчиси: Аллоҳ таоло ҳар куни улар учун тайёрланган жаннатни зийнатланишга буюради ва унга қарата: “Бандаларимдан азият ва қийинчиликлар кетиб, ҳузурингга келишларига оз қолди” - дейди. Шу сабабдан, уни солиҳ бандаларига тайёрлаш ва унга рағабтларини ошириш учун зийнатлайди.
Тўртинчиси: Иблис-шайтонлар кишанбанд қилинади ва натижада рўзадор бандани яхшиликлардан тўсиб, гуноҳ маъсиятга ундаш каби ёмонликларини қила олмайди. Бу эса рўзадор бандаларига берилган Аллоҳ таолонинг ёрдамидир.
Бешинчи: Агар банда Аллоҳ таоло бу ойда фарз қилган амалларни ихлос билан қилса, Аллоҳ таоло ”Уммати Муҳаммадия”ни бу фазилатли ойнинг сўнгги кечасида мағфират қилади. Банда учун бундан катта ютуқ борми?!!
Аллоҳ таоло барчамизни шундай хислатларга эга бўлишимизни ва бу ойдан барча гуноҳлардан покланган ҳолда чиқишимизни насиб қилсин.
Муҳаммад Али МУҲЙИДДИН,
Тошкент Ислом институти 3-босқич талабаси.
“(Улар) сабрли, садоқатли, итоатли, саховатли ва саҳар чоғларида (Аллоҳдан) мағфират сўрайдиган кишилар эди” (Оли Имрон сураси, 17-оят).
Саҳар вақти дуо қабул бўладиган улуғ фурсатдир. Луқмони Ҳаким ўғлига қилган насиҳатларидан бирида: “Эй ўғлим, хўроз сендан чаққонлик қилиб, саҳар чоғида сен уйғонмай туриб қичқирмасин”, деган экан (Абул Барокот Насафий. Мадорикул танзил ва ҳақоиқул таъвил).
Яқуб алайҳиссаломга фарзандлари: “Эй, ота, (Аллоҳдан) бизларнинг гуноҳларимизни мағфират қилишини сўранг! Албатта, бизлар хато қилувчилардан бўлган эканмиз” (Юсуф сураси, 97-оят) дейишганда, Яқуб алайҳиссалом: “Албатта, Роббимдан сизларни мағфират қилишини сўрайман. Албатта, У Ғафур (мағфиратли) ва Раҳим (раҳмли)дир” (Юсуф сураси, 98-оят) деб истиғфор айтишни саҳар вақтига қолдирганлар (Тафсирул Қуртубий, Тафсир ибн Касир).
Абдуллоҳ ибн Умар розияллоҳу анҳу кечани ибодат билан ўтказарди. Нофеъ раҳматуллоҳи алайҳдан саҳар вақти бўлди-ми? деб сўрарди. Агар ҳа деган жавобни олса, тонггача дуо ва истиғфор билан машғул бўларди (Ибн Абу Хотим ривояти).
Ибн Жарир раҳматуллоҳи алайҳ Иброҳим ибн Ҳатиб раҳимаҳуллоҳдан ривоят қилади: «Саҳарда масжид яқинида бир мўминнинг истиғфор айтатуриб: “Аллоҳим буюрдинг, итоат этдим. Гуноҳларимни кечир” деяётганини кўрдим».
Анас ибн Молик розияллоҳу анҳу “...саҳар чоғларида (Аллоҳдан) мағфират сўрайдиган кишилар”ни Аллоҳдан гуноҳларини кечиришини сўраб истиғфор айтувчилар” деб тавсифласа, Қатода розияллоҳу анҳу: “Улар саҳар вақтида намоз ўқувчилар”, деган (Тафсирул Қуртубий).
Аллоҳ таоло бошқа оятда жаннатдаги тақводор бандаларининг сифатини келтирганида ҳам саҳарда истиғфор айтувчиларни алоҳида васф этади: “(Улар) туннинг озгина (қисмидагина) ухлар эдилар. Саҳарларда улар (Аллоҳдан) мағфират сўрар эдилар” (Зориёт сураси, 17-18 – оятлар).
Набий алайҳиссалом қудсий ҳадисларнинг бирида: “Албатта, Аллоҳ таоло ҳар куни кечанинг учдан бири қолганда дунё осмонига тушади ва тонг отгунча “Тавба қилувчи борми? Тавбасини қабул қиламан, истиғфор айтувчи борми? Мағфират қилиб, гуноҳини кечаман? Сўровчи борми, сўраганини бераман”, дейди”, деганлар.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Жаброил алайҳиссаломдан: “Кечанинг дуо қилиш учун мақбул ва дуолар тез ижобат бўладиган энг афзал вақти қайси?” деб сўрадилар. Шунда Жаброил алайҳиссалом: “Саҳар вақтидан бошқа пайтларда Аршнинг ларзага келганини кўрмадим”, деди (Тафсирул Мунир).
“Аллоҳумма анта Роббий лаа илаҳа илла анта холақтаний ва ана ъабдука ва ана ъала аҳдика ва ваъдика мастатоъту. Аъузу бика мин шарри ма сонаъту, абуу лака би неъматика алаййа ва абуу бизамбий фағфирлий зунубий фаиннаҳу лаа йағфируз-зунуба илла анта бироҳматика йа Арҳамар Роҳимийн”
Аллоҳим! Сен менинг Роббимсан. Сендан бошқа илоҳ йўқ, фақатгина Сен борсан. Мени Сен яратдинг. Шубҳасиз, мен Сенинг бандангман. Кучим етгани қадар Сенга берган сўзимда туришга ҳаракат қиляпман. Ё Роббий, қилаётган гуноҳларимдан Сендан паноҳ тилайман. Менга лутф этган неъматларингни эътироф қиламан. Гуноҳларимни ҳам эътироф этаман. Ё Роббий! Мени мағфират эт. Зеро, Сендан бошқа мени мағфират қиладиган илоҳ йўқ.
Аллоҳ таоло гуноҳларимизни мағфират этадиган, устимизга файзу барака ёғиладиган қулай фурсат – саҳар вақтини ғанимат билиб, унинг фазилатидан тўлиқ баҳраманд бўлишга интилайлик. Бунда Аллоҳ таоло барчамизга тавфиқ ато этсин.
Даврон НУРМУҲАММАД