23 Апрел, 2025, 25 Шаввол, 1446
23 Апрел, 2025, 25 Шаввол, 1446
Каҳф сўзи “ғор” маъносини билдиради. Бу сурада бошқа қиссалар билан бир қаторда ажойиб тарихий воқеа – ғор эгалари (асҳоби каҳф) қиссаси баён этилган. Унда иймонини сақлаш учун ғорга яширинган йигитлар тўғрисида гап кетади. Шунингдек, Мусо алайҳиссалом билан Ҳизр ҳамда Зулқарнайн қиссаси ҳам сурадан ўрин олган. Қолаверса, бу сурада мол-мулк мақтанишга арзигулик нарса эмаслиги, бу дунё ҳаёти ўткинчи экани баён этилган.
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким Каҳф сураси бошидан ўн оят ёдласа, дажжол (фитнаси)дан сақланади”, деганлар (Имом Муслим ривояти).
Абу Дардо розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда: “Ким Каҳф сураси охирги ўн оятини ўқиса, дажжол фитнасидан сақланади”, дейилган (Имом Аҳмад ривояти).
Дажжол қиёматга яқин чиқиб, илоҳликни даъво қилади, одамларни йўлдан уради, уларга осмондаги ойни ваъда қилади, қўйниларини пуч ёнғоққа тўлдиради. Каҳф сурасини ўқиб юрган одам дажжол фитнасидан йироқ бўлади.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: “Ким Каҳф сурасининг аввалини, охирини ўқиса, оёғидан бошигача нур порлайди. Ким (сурани) тўлиқ ўқиса, унинг учун осмон билан ер ўртаси(ни тўлдирадиган) нур порлайди” (Имом Аҳмад ривояти).
Абу Саид Худрий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинганда ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кимда-ким Каҳф сурасини нозил қилинганидек ўқиса, унга қиёмат куни турган жойидан Маккагача (бўлган масофада) нур порлайди. Ким бу сура охиридан ўн оят ўқиса, дажжол чиққанда унга ҳукмини ўтказолмайди”, деганлар (Имом Насоий ривояти).
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинган ҳадисда: “Ким уйқуга кетишдан олдин Каҳф сурасидан ўн оят ўқиса, дажжол фитнасидан сақланади. Ким уйғонганида Каҳфнинг охирини ўқиса, қиёмат куни бошидан оёғигача нурга тўлади”, дейилган.
Каҳф сурасини исталган вақтда ўқиса бўлади. Лекин муборак жума кунида ўқилса, нур устига нур бўлади.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: “Ким Каҳф сурасини жума куни ўқиса, унинг учун ўзи билан икки жума ўртасини ёритувчи нур порлайди” (Имом Ҳоким ривояти).
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Мушриклар муҳим масалаларини “Дорун Надва” дея аталмиш кенгашларида ҳал қилсалар, илк мусулмонлар кенгашадиган макон “Дорул Арқам” эди. Бу муборак уй Каъбанинг ғарбида, ҳозирги кунда ҳожилар Сафо билан Марва ўртасида ҳаж арконларини амалга оширадиган жуда гавжум жойда жойлашганди. Арқам Бану Махзум қабиласидан бўлган 16 ёшли маккалик йигит эди. Исломни қабул қилган биринчи одамлардан бири бўлган Арқам ўз уйини хурсандчилик билан мусулмонларнинг яширин йиғинлари учун тақдим этган. Уч йил давомида Арқамнинг уйи мусулмонлар учун учрашув жойи бўлиб хизмат қилди. Бу уйда Ҳамза, Аммор, Мусъаб, Суҳайб ва бошқа кўплаб таниқли саҳобалар (розияллоҳу анҳум) шаҳодат калимасини айтганлар.
Ушбу муборак уй ҳазрати Умардек исломнинг забардаст сиймоларидан бирининг ҳидоят топганига гувоҳ бўлган. Ўшанда Арқамнинг уйида суҳбатлашиб ўтирган мусулмонларга: “Уйга Умар ибн Хаттоб қуролланган ҳолда яқинлашиб келяпти”, деган хабар келди. Саҳобалар сергакланишди, ҳазрати Ҳамзанинг қўли беихтиёр қилич дастасига югурди. Умар ибн Хаттоб уйга киргач, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам унга яқинлашдилар ва: “Эй Хаттоб ўғли, Исломга келсанг бўлмайдими?!” – дедилар. Бунга жавобан Умар шаҳодат калимасини айтиб, исломни қабул қилди.
Шу воқеадан кейин мусулмонлар Маккада эмин-эркин юрадиган бўлдилар.
Арқам кейинчалик Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам билан Мадинага ҳижрат қилган илк мусулмонлардан эди. У ерда у исломий жамият ва давлатни яратишда ва мустаҳкамланишида иштирок этди. Бадр, Уҳуд, Хандақ ва бошқа жангларнинг қатнашчиси, саводли одам эди. Шу сабабдан Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг котибларидан бири бўлиб, нозил қилинган ваҳийларни ёзган.
Арқам ўғли ва яқинларининг эҳтиёжлари учун вақф қилган, кейинчалик бир неча қўлга ўтган ушбу иморат ўрта асрларда Ҳарамнинг кенгайтирилиши муносабати билан бузилган ва масжидга қўшиб юборилган.
Арқам ибн Абу Арқам ҳижрий 54 ёки 55 йилда 80 ёшида вафот этади. У зот Бадр қатнашчиларининг дунёдан энг охирги кўз юмганидир. Жанозаси ўз васиятига кўра содиқ дўсти Саъд ибн Абу Ваққос розияллоҳу анҳу томонидан ўқилиб, Бақиъ қабристонига қўйилган.
Ёқуб Умар тайёрлади
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 