Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
01 Январ, 2025   |   2 Ражаб, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:24
Қуёш
07:49
Пешин
12:32
Аср
15:23
Шом
17:08
Хуфтон
18:27
Bismillah
01 Январ, 2025, 2 Ражаб, 1446

Рамазон ойида жаннатга 111 эшик (Танловга)

9.05.2020   2454   5 min.
Рамазон ойида жаннатга 111 эшик (Танловга)
  1. Ҳар бир амални фақат Аллоҳ таолонинг розилигини кўзлаб бажариш. (ихлосли бўлиш).
  2. Аллоҳ таолога тавба қилиш.
  3. Янги чиққан ойни кўрганда дуо қилиш.
  4. Иймон ва савоб умидида рўза тутиш.
  5. Иймон ва савоб умидида кечаларини бедор ўтказиш.
  6. Иймон ва савоб умидида қадр кечасида бедор бўлиш.
  7. Охирги ўн кунида янада жидду жаҳд қилиш.
  8. Умра қилиш.
  9. Эътикофда ўтириш.
  10. Рўзадорга ифторлик қилиб бериш.
  11. Қуръони каримни тиловат қилиш.
  12. Қуръони каримни ўрганиш ва ўргатиш.
  13. Аллоҳ таолони зикр қилиш.
  14. Истиғфор айтиш.
  15. Таҳоратни мукаммал адо этиш.
  16. Таҳорат олгандан кейин шаҳодат калимасини айтиш.
  17. Доимо таҳоратли бўлиб юриш.
  18. Мисвок ишлатиш.
  19. Таҳорат олгандан кейин икки ракат намоз ўқиш.
  20. Азон эшитандан кейин унинг дуосини ўқиш.
  21. Азон ва иқомат орасида дуо қилиш.
  22. Доимо беш вақт намозни адо этиш.
  23. Намозларни ўз вақтида адо этиш.
  24. Хусусан бомдод ва аср намозларининг вақтига янада риоя қилиш.
  25. Жума куни дуолар ижобат бўладиган лаҳзаларни ўрганиб, шу вақтларда дуо қилиш.
  26. Жума куни “Каҳф” сурасини ўқиш.
  27. Доимо “Зуҳо” намозини адо этиш.
  28. Кундалик ўқилиб бориладиган суннат намозларини қолдирмаслик.
  29. Нафл намозларни уйда адо этиш.
  30. Кўп сажда қилиш.
  31. Ёш фарзандларни намоз ўқишга ўргатиш.
  32. Ёшларни рўза тутишга ўргатиш.
  33. Ҳар бир фарз намозидан кейин Аллоҳ таолони зикр қилиш.
  34. Рўзадор оғиз очишини кечиктирмаслиги.
  35. Оғиз очиш амалини шом намозидан аввал бажариш.
  36. Агар топилса, хурмо билан оғиз очиш.
  37. Доимо ифторлик дуосини ўқишга риоя қилиш.
  38. Ифторлик пайтида дуо қилиш.
  39. Бошқа пайтларда ҳам кўпроқ дуо қилиш.
  40. Саҳарлик қилиш.
  41. Овқат еб, ичимлик ичиб бўлгандан кейин Аллоҳ таолога ҳамд айтиш.
  42. Закотни адо этиш.
  43. Аллоҳ йўлида инфоқ-эҳсон қилиш.
  44. Садақа бериш.
  45. Бировларга ошкора қилмай садақа бериш.
  46. Масжидлар қурилишига моддий ёки маънавий кўмак бериш.
  47. Саломни кенг ёйиш ва мискину фақирларга таом едириш.
  48. Йўлдан одамларга азият берадиган нарсаларни олиб ташлаш.
  49. Ота-онага яхшилик қилиш ва уларга итоат этиш.
  50. Аёл киши эрига итоат этиши.
  51. Ҳалолдан касб қилиш.
  52. Доимо аҳли-оила нафақасидан хабардор бўлиш.
  53. Етимлар ва мискину бечоралар нафақасидан хабардор бўлиш.
  54. Етимни ўз кафиллигига олиб, унинг нафақасига қараш.
  55. Етимнинг бошидан силаб, унга меҳр-шафқат кўрсатиш.
  56. Дўсту биродарларнинг эҳтиёжларини раво қилиш.
  57. Аллоҳ йўлидаги дўстлардан ҳол-аҳвол сўраб туриш.
  58. Касалларни ҳолидан хабар олиш.
  59. Қариндош-уруғлар гарчи, алоқаларни узган бўлсалар-да, улар билан яхши муносабатда бўлиш.
  60. Мусулмон кўнглини кўтариб, хурсанд қиладиган ишларни амалга ошириш.
  61. Қийналиб қолган кишининг ишини енгиллатиш.
  62. Заифҳол кишиларга нисбатан раҳм-шафқатли бўлиш.
  63. Ўзаро низо чиққан, бир-бири билан юзкўрмас бўлиб кетган инсонларнинг орасини ислоҳ қилиш.
  64. Гўзал хулқли бўлиш.
  65. Ҳаёли бўлиш.
  66. Ростгўй бўлиш.
  67. Босиқ, кечиримли, мулойим бўлиш.
  68. Кўришганда қўл бериб саломлашиш.
  69. Очиқ юзли бўлиш.
  70. Савдода бағрикенг бўлиш.
  71. Аллоҳ таоло ҳаром қилган нарсалардан кўзни тийиш.
  72. Яхшиликка чақириб, ёмонликнинг олдини олиш.
  73. Солиҳлар, яхши инсонлар билан бирга бўлиш.
  74. Тил ва бошқа аъзоларни номақбул ишлардан сақлаш.
  75. Пайғамбар алайҳиссалом кўп салавот айтиш.
  76. Яхшилик қилиш ва эзгу ишларга далолат қилиш.
  77. Инсонлар Аллоҳ таолони танишига сабабчи бўлиш.
  78. Инсонларнинг айбларини беркитиш.
  79. Сабрли бўлиш.
  80. Бирор бир гуноҳ иш содир этганда, икки ракат намоз ўқиб, тавба қилиш.
  81. Ҳайвону жонзотларга ҳам шафқатли бўлиш.
  82. Инсонлардан таъма қилмаслик.
  83. Кўп таҳлил (яъни, “Лаа илааҳа иллаллоҳ”) ва тасбеҳ (Субҳаналлоҳ) айтиш.
  84. Садақайи жория қилиш.
  85. Савдо-сотиқда ростгўй бўлиш.
  86. Мусулмонлар ғам-ташвишини аритиш.
  87. Мусулмон ва бошқаларга зиён бермаслик.
  88. Ўзгаларга ёрдам қўлини чўзиш.
  89. Ота-онанинг дўстлари билан ҳам борди-келди қилиб алоқани узмаслик.
  90. Ширин сўзли бўлиш.
  91. Қўл остидаги ишчи-ходимларга шафқатли бўлиш.
  92. Бир солиҳ амални оз-оз бўлса-да, бардавомлик ила бажариш.
  93. Қўни-қўшниларга яхши муносабатда бўлиш.
  94. Ота-онанинг ҳаққига дуо қилиш.
  95. Дўсту биродарининг ҳаққига ғойибона дуо қилиш.
  96. Мусулмонларнинг ҳаққига дуо қилиш ва Аллоҳ таолодан уларнинг гуноҳларини кечиришини сўраш.
  97. Турмуш ўртоғи билан яхши муносабатда бўлиш.
  98. Ўз аҳли-оиласига таълим-тарбия бериш.
  99. Бирор кишига жабр қилган бўлса, ундан розилик олиш ва зиммасидаги ўзгаларнинг моддий ва маънавий ҳақларини адо этиш.
  100. Ёмонлик кетидан уни ювиб юборадиган яхшилик қилиш.
  101. Омонатга хиёнат қилмаслик ва аҳдга вафо қилиш.
  102. Каттани ҳурмат, кичикни иззат қилиш.
  103. Ўзгаларнинг ғам-қайғуси ва дардига шерик бўлиш.
  104. Тилни ёмон сўзлардан сақлаб фақат яхши сўзларни айтиш.
  105. Мусулмонлар обрўсини сақлаш.
  106. Қалбни бахиллик ва ҳасаддан пок тутиш.
  107. Инсонлар орасида адолат билан ҳукм қилиш.
  108. Бошига кулфат ёғилган кишига ёрдам бериш.
  109. Яхшиликка чақираётган кишининг чақириғига лаббай дейиш.
  110. Яхши иш қилган кишига миннатдорчилик билдириш ва муносиб мукофотлаш.
  111. Шаввол ойидан олти кун рўза тутиш.

 

Ғиёсиддин ҲАБИБУЛЛОҲ ,

Муҳаммад ал-Беруний ўрта махсус

ислом билим юрти мударриси.

 

 

Мақолалар
Бошқа мақолалар

"Имом Абдулазиз Шамсул аимма Ҳалвоий" ёдгорлик мажмуаси очилди

26.12.2024   3020   4 min.

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Самарқанд вилоятининг Жомбой туманида имом Абдулазиз «Шамсул аимма Ҳалвоий» ёдгорлик мажмуасининг очилиш маросими ўтказилди.

Мажмуанинг очилиш маросимида самарқандлик таниқли олимлар, дин намояндалари, зиёлилар ва нуронийлар иштирок этди. Қуръон оятлари тиловат қилиниб, хайрли дуолар қилинди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси вилоят бўлими раҳбари ўринбосари Хайрулло Сатторов, манбашунос олим Комилхон Каттаев сўзга чиқиб, имом Шамсул аимма ҳазратларининг ҳаёти ва фаолияти, илмий мероси ҳақида батафсил маълумот берди.

Тадбирда ушбу муборак масканни обод қилишда ўз ҳиссасини қўшган барча фидойилар, уста-қурувчилар, маърифатли тадбиркорларга маҳалла аҳли номидан миннатдорлик билдирилди.

«Шамсул аимма» унвони билан шуҳрат топган Абдулазиз ибн Аҳмад ибн Наср ибн Солиҳ Ҳалвоий етук фақиҳларимиздан биридир. Абу Саъд Самъоний қаламига мансуб «Насабнома» китобининг бухоролик олимлар қисмида ёзилишича, Ҳалвоийнинг отаси ҳалво пишириб, сотиб тирикчилик қилиб юргани учун у кишига ота касби билан нисбат берилган.

Ҳалвоийнинг туғилиши билан боғлиқ маълумот бирор-бир манбада келмагани боис туғилиш санаси ҳозирча маълум эмас. Ота томонидан аждодлар силсиласи Пайғамбаримизнинг жиянлари ва куёвлари Али ибн Абу Толибга боғланади.

Абдулҳай Лакнавийнинг «Фавоид ал-баҳийя фит-тарожима ал-ҳанафийя» китобида қайд этилишича, ироқлик кўпгина фақиҳлар унвон танлашда касб-ҳунар, қабила ёки бирор жой номига нисбат бериш билан «Жассос» (сувоқчи), «Қудурий» (қозончи) каби соддагина тахаллуслар олишган.

Қорахонийлар пойтахтини Ўзгандан Самарқандга кўчиргач, Ҳалвоий Кешга сургун қилинади. У киши қолган умрини шу ерда ўтказади. Абдулазиз Ҳалвоий тахминан 1058 йили Кешда вафот этади. У кишининг жасади Бухорога олиб келиниб дафн қилинади. «Мен у зотнинг қабрларини зиёрат қилдим», дейди «Насабнома» асари муаллифи Абу Саъд Самъоний.

Чор Русияси даврида Калобод мозори бузилиб, ўрни уй-жой учун ер майдони сифатида ажратиб берилган. Ҳалвоийнинг қабри ҳам янги бунёд этилган уйлар ичида қолгани сабабли 2004 йили турбати Бухоро шаҳрининг Самарқанд кўчасидаги «Шоҳ Ахси» ёдгорлигига кўчирилди. Шу жойда у зотнинг шогирдларидан бири Бакр Заранжарийнинг қабри ҳам бор.

Ҳалвоийнинг «Шамсул аимма» деб улуғланадиган уламо даражасига етишида устозларининг хизматлари катта бўлган. Абдулҳай Лакнавий Абдулазиз Ҳалвоийнинг фиқҳ илмидан устозлари силсиласи Абу Ҳанифага бориб етиши ҳақида маълумот беради. Ҳалвоийдан Сарахсий (1010–1093), Абул Уср Паздавий (1010–1089), Абул Юср Паздавий (1030–1099), Бакр ибн Муҳаммад Заранжарий (1035–1118) кабилар сабоқ олиб, замонасининг етук фақиҳ олимлари бўлиб етишишган.

Ҳозиргача олимнинг бирор бир китоби қўлёзма ёки тошбосма шаклида топилмаган бўлса-да, у киши қаламига мансуб асарларнинг номи бизга маълум. Абу Саъд Самъонийнинг «Насабнома», Ҳожи Халифа Чалабининг «Кашфуз Зунун», Ҳофиз Абдул Қодир Қурайшийнинг «ал-Жавоҳир ал-Музийя фит-табақот ал-ҳанафийя», Шамсуддин Заҳабийнинг «Сияру аълом ан-нубало» китобларида Ҳалвоийнинг асарлари ҳақида маълумотлар берилган. У киши «ал-Мабсут», «ан-Наводир», «Фавоид», «Шарҳ ал-адаб ал-Қодили Аби Юсуф», «Шарҳ ал-адаб ал-Қоди лил-Хассоф» каби китоблар ёзган.

Ҳанафий мазҳаби уламолари мазҳаб фақиҳларини салоҳияти, илмий лаёқатига қараб етти табақага ажратадилар. Фазилатли шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазратлари «Мухтасар ал-виқоя»га шарҳ сифатида ёзган «Кифоя» номли китобида Хассоф, Таҳовийлар билан бир қаторда Ҳалвоий, Сарахсий, Паздавий ва Қозихонларни учинчи табақа вакиллари сирасида зикр қилади. Ушбу табақа вакиллари мазҳаб соҳибидан ривоят қилинмаган масалаларда ижтиҳод қиладиган мужтаҳид фақиҳлар бўлишган.

Алломанинг фатволари кўплаб мўътабар китобларда, хусусан, «Фатавои Оламгирия», «Фатавои Қозихон», «Муҳити Сарахсий», «Кофий», «Захира» ва «Жомиъ ал-мабоний лил-масаили шарҳи фиқҳи Кайдоний» каби асарларда келтирилган.