Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
04 Июн, 2025   |   8 Зулҳижжа, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:08
Қуёш
04:51
Пешин
12:26
Аср
17:35
Шом
19:55
Хуфтон
21:31
Bismillah
04 Июн, 2025, 8 Зулҳижжа, 1446

Рамазон ойида жаннатга 111 эшик (Танловга)

09.05.2020   2660   5 min.
Рамазон ойида жаннатга 111 эшик (Танловга)
  1. Ҳар бир амални фақат Аллоҳ таолонинг розилигини кўзлаб бажариш. (ихлосли бўлиш).
  2. Аллоҳ таолога тавба қилиш.
  3. Янги чиққан ойни кўрганда дуо қилиш.
  4. Иймон ва савоб умидида рўза тутиш.
  5. Иймон ва савоб умидида кечаларини бедор ўтказиш.
  6. Иймон ва савоб умидида қадр кечасида бедор бўлиш.
  7. Охирги ўн кунида янада жидду жаҳд қилиш.
  8. Умра қилиш.
  9. Эътикофда ўтириш.
  10. Рўзадорга ифторлик қилиб бериш.
  11. Қуръони каримни тиловат қилиш.
  12. Қуръони каримни ўрганиш ва ўргатиш.
  13. Аллоҳ таолони зикр қилиш.
  14. Истиғфор айтиш.
  15. Таҳоратни мукаммал адо этиш.
  16. Таҳорат олгандан кейин шаҳодат калимасини айтиш.
  17. Доимо таҳоратли бўлиб юриш.
  18. Мисвок ишлатиш.
  19. Таҳорат олгандан кейин икки ракат намоз ўқиш.
  20. Азон эшитандан кейин унинг дуосини ўқиш.
  21. Азон ва иқомат орасида дуо қилиш.
  22. Доимо беш вақт намозни адо этиш.
  23. Намозларни ўз вақтида адо этиш.
  24. Хусусан бомдод ва аср намозларининг вақтига янада риоя қилиш.
  25. Жума куни дуолар ижобат бўладиган лаҳзаларни ўрганиб, шу вақтларда дуо қилиш.
  26. Жума куни “Каҳф” сурасини ўқиш.
  27. Доимо “Зуҳо” намозини адо этиш.
  28. Кундалик ўқилиб бориладиган суннат намозларини қолдирмаслик.
  29. Нафл намозларни уйда адо этиш.
  30. Кўп сажда қилиш.
  31. Ёш фарзандларни намоз ўқишга ўргатиш.
  32. Ёшларни рўза тутишга ўргатиш.
  33. Ҳар бир фарз намозидан кейин Аллоҳ таолони зикр қилиш.
  34. Рўзадор оғиз очишини кечиктирмаслиги.
  35. Оғиз очиш амалини шом намозидан аввал бажариш.
  36. Агар топилса, хурмо билан оғиз очиш.
  37. Доимо ифторлик дуосини ўқишга риоя қилиш.
  38. Ифторлик пайтида дуо қилиш.
  39. Бошқа пайтларда ҳам кўпроқ дуо қилиш.
  40. Саҳарлик қилиш.
  41. Овқат еб, ичимлик ичиб бўлгандан кейин Аллоҳ таолога ҳамд айтиш.
  42. Закотни адо этиш.
  43. Аллоҳ йўлида инфоқ-эҳсон қилиш.
  44. Садақа бериш.
  45. Бировларга ошкора қилмай садақа бериш.
  46. Масжидлар қурилишига моддий ёки маънавий кўмак бериш.
  47. Саломни кенг ёйиш ва мискину фақирларга таом едириш.
  48. Йўлдан одамларга азият берадиган нарсаларни олиб ташлаш.
  49. Ота-онага яхшилик қилиш ва уларга итоат этиш.
  50. Аёл киши эрига итоат этиши.
  51. Ҳалолдан касб қилиш.
  52. Доимо аҳли-оила нафақасидан хабардор бўлиш.
  53. Етимлар ва мискину бечоралар нафақасидан хабардор бўлиш.
  54. Етимни ўз кафиллигига олиб, унинг нафақасига қараш.
  55. Етимнинг бошидан силаб, унга меҳр-шафқат кўрсатиш.
  56. Дўсту биродарларнинг эҳтиёжларини раво қилиш.
  57. Аллоҳ йўлидаги дўстлардан ҳол-аҳвол сўраб туриш.
  58. Касалларни ҳолидан хабар олиш.
  59. Қариндош-уруғлар гарчи, алоқаларни узган бўлсалар-да, улар билан яхши муносабатда бўлиш.
  60. Мусулмон кўнглини кўтариб, хурсанд қиладиган ишларни амалга ошириш.
  61. Қийналиб қолган кишининг ишини енгиллатиш.
  62. Заифҳол кишиларга нисбатан раҳм-шафқатли бўлиш.
  63. Ўзаро низо чиққан, бир-бири билан юзкўрмас бўлиб кетган инсонларнинг орасини ислоҳ қилиш.
  64. Гўзал хулқли бўлиш.
  65. Ҳаёли бўлиш.
  66. Ростгўй бўлиш.
  67. Босиқ, кечиримли, мулойим бўлиш.
  68. Кўришганда қўл бериб саломлашиш.
  69. Очиқ юзли бўлиш.
  70. Савдода бағрикенг бўлиш.
  71. Аллоҳ таоло ҳаром қилган нарсалардан кўзни тийиш.
  72. Яхшиликка чақириб, ёмонликнинг олдини олиш.
  73. Солиҳлар, яхши инсонлар билан бирга бўлиш.
  74. Тил ва бошқа аъзоларни номақбул ишлардан сақлаш.
  75. Пайғамбар алайҳиссалом кўп салавот айтиш.
  76. Яхшилик қилиш ва эзгу ишларга далолат қилиш.
  77. Инсонлар Аллоҳ таолони танишига сабабчи бўлиш.
  78. Инсонларнинг айбларини беркитиш.
  79. Сабрли бўлиш.
  80. Бирор бир гуноҳ иш содир этганда, икки ракат намоз ўқиб, тавба қилиш.
  81. Ҳайвону жонзотларга ҳам шафқатли бўлиш.
  82. Инсонлардан таъма қилмаслик.
  83. Кўп таҳлил (яъни, “Лаа илааҳа иллаллоҳ”) ва тасбеҳ (Субҳаналлоҳ) айтиш.
  84. Садақайи жория қилиш.
  85. Савдо-сотиқда ростгўй бўлиш.
  86. Мусулмонлар ғам-ташвишини аритиш.
  87. Мусулмон ва бошқаларга зиён бермаслик.
  88. Ўзгаларга ёрдам қўлини чўзиш.
  89. Ота-онанинг дўстлари билан ҳам борди-келди қилиб алоқани узмаслик.
  90. Ширин сўзли бўлиш.
  91. Қўл остидаги ишчи-ходимларга шафқатли бўлиш.
  92. Бир солиҳ амални оз-оз бўлса-да, бардавомлик ила бажариш.
  93. Қўни-қўшниларга яхши муносабатда бўлиш.
  94. Ота-онанинг ҳаққига дуо қилиш.
  95. Дўсту биродарининг ҳаққига ғойибона дуо қилиш.
  96. Мусулмонларнинг ҳаққига дуо қилиш ва Аллоҳ таолодан уларнинг гуноҳларини кечиришини сўраш.
  97. Турмуш ўртоғи билан яхши муносабатда бўлиш.
  98. Ўз аҳли-оиласига таълим-тарбия бериш.
  99. Бирор кишига жабр қилган бўлса, ундан розилик олиш ва зиммасидаги ўзгаларнинг моддий ва маънавий ҳақларини адо этиш.
  100. Ёмонлик кетидан уни ювиб юборадиган яхшилик қилиш.
  101. Омонатга хиёнат қилмаслик ва аҳдга вафо қилиш.
  102. Каттани ҳурмат, кичикни иззат қилиш.
  103. Ўзгаларнинг ғам-қайғуси ва дардига шерик бўлиш.
  104. Тилни ёмон сўзлардан сақлаб фақат яхши сўзларни айтиш.
  105. Мусулмонлар обрўсини сақлаш.
  106. Қалбни бахиллик ва ҳасаддан пок тутиш.
  107. Инсонлар орасида адолат билан ҳукм қилиш.
  108. Бошига кулфат ёғилган кишига ёрдам бериш.
  109. Яхшиликка чақираётган кишининг чақириғига лаббай дейиш.
  110. Яхши иш қилган кишига миннатдорчилик билдириш ва муносиб мукофотлаш.
  111. Шаввол ойидан олти кун рўза тутиш.

 

Ғиёсиддин ҲАБИБУЛЛОҲ ,

Муҳаммад ал-Беруний ўрта махсус

ислом билим юрти мударриси.

 

 

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Қурбон ҳайити – меҳр-оқибат айёми

04.06.2025   416   5 min.
Қурбон ҳайити – меҳр-оқибат айёми

Юртимизда ҳайит байрамлари қадимдан ўзгача шукуҳ, халқимизга хос меҳр-мурувват, бағрикенглик ва саховат ифодаси бўлиб келган. Айниқса, сўнгги йилларда Янги Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан Рамазон ва Қурбон ҳайитини кенг миқёсда нишонланиши ва дам олиш куни деб эълон қилиниши муқаддас динимизга бўлган чуқур ҳурмат ва эътиборнинг натижасидир.
 

Қурбон ҳайити – мусулмонларнинг энг мўътабар байрамларидан бири ҳисобланиб, Зулҳижжа ойининг ўнинчи куни нишонланади. Бу муборак кунларда Аллоҳ таолонинг кўплаб хайру баракаси ер юзидаги бандалари узра ёғилади. Қурбон ҳайити ҳаж ибодатлари тамом бўлганлиги муносабати билан ҳамда Аллоҳ йўлида қурбонлик қилиш палласи бўлган айёмдир. Қурбон ҳайити намози ўқилгач, имкони бор инсонлар қурбонлик қилишлари вожиб амаллардандир.


Қуръони Каримнинг “Кавсар” сурасида: “Бас, Роббингиз учун намоз ўқинг ва (туя) сўйиб, қурбонлик қилинг”- дейилади. (Кавсар сураси, 2-оят).


Қурбонлик ҳақида Баро ибн Озиб разияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар:

عَنْ الْبَرَاءِ بْنِ عَازِبٍ قَالَ قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: "اِنَّ اَوَّلَ مَا نَبْدَاُ بِهِ فىِ يَوْمِنَا هَذا اَنْ نُصَلِّىَ ثُمَّ نَرْجِعَ فَنَنْحَرَ فَمَنْ فَعَلَ فَقَدْ اَصَابَ سُنَّتَنَا وَمَنْ ذَبَحَ قَبْلَ الصَّلاَةِ فَاِنَّمَا هُوَ لَحْمٌ قَدَّمَهُ لِاَهْلِهِ لَيْسَ مِنَ النُّسُكِ فىِ شَيْءٍ" (رواه الإمام البخاري).

яъни: “Дарҳақиқат, бугунги кунда ишимизни аввал ийдул азҳо (қурбон ҳайити) намозини ўқиш, сўнгра (уйларимизга) қайтиб, қурбонлик билан бошлашимиз керак. Кимки, шуларни бажарса, у суннатимизга мувофиқ иш қилибди. Кимдаким, ҳайит намозидан олдин сўйса, у қурбонлик эмас, балки ўз аҳли учун тақдим қилган гўштдир” (Имом Бухорий ривояти).


Айтиш жоизки, ҳанафий мазҳаби бўйича қурбонлик қилиш – вожибдир. Қурбонлик қилиш ҳур, балоғат ёшига етган, оқил, муқим, яъни сафарда бўлмаган ва гарчи бир йил айланмаган закот нисобига эга бўлган мусулмон шахсга вожиб бўлади. Қурбонликни Зулҳижжа ойининг ўн, ўн бир ва ўн иккинчи куннинг (яъни, ҳайитнинг биринчи, иккинчи ва учинчи куннинг) Шом намози вақти киргунигача амалга оширилади.


Шунингдек, Қурбон ҳайити куни мусулмонлар бир-бирларини қутлаб, сўйилган қурбонликларини ўзаро баҳам кўрадилар, бу эса албатта, меҳр-мурувват ва саховат ҳисларини яна-да орттиради.


Қуръони каримда бу ҳақда: “Яхши кўрган нарсаларингиздан эҳсон қилиб бермагунингизгача, сира яхшиликка (жаннатга) эриша олмайсизлар. Ҳар қандай нарсани инфоқ қилсангиз, албатта Аллоҳ уни билур”, дейилган (Оли Имрон сураси, 92-оят).  


Инсонларнинг ўзаро меҳр-мурувватли ва саховатли бўлишлари ҳақида Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай марҳамат қилганлар: “То мўмин бўлмагунингизгача жаннатга киролмайсизлар, то бир-бирларингизга меҳр-мурувватли бўлмагунингизгача комил мўмин бўла олмайсизлар”. (Имом Муслим ривояти)


Мазкур оят ва ҳадислар барчамизни ўзаро меҳр-мурувватли бўлишга чақиради. Аввало меҳрибон ота-оналаримиз ҳамда ёши улуғ яқинларимизни Ҳайит айёми билан табриклаб дуоларини олиб, сўнгра фарзандларимизни ҳам кўнгилларини шод қилишимиз фазилатлидир.


Қурбон ҳайити кунларида биз эътибор берадиган яна бир жиҳат – меҳрга ташна инсонларга байрам шодлигини ва яхши кайфият улашишдир. Бу борада юртимизда кенг кўламли ишлар амалга оширилади, байрам арафасида кам таъминланган ва кўмакка муҳтож оилалар ҳолидан хабар олинади.


Минг афсуслар бўлсинки, “гуруч курмаксиз бўлмаганидек” ҳайит кунлари бир қатор бидъатлар кўзга кўринади, хусусан, яқинлари вафот этган хондонларда дастурхон тузалиб “янги ҳайит” маросимини ўтказиш, никоҳ тўйлари бўлиб ўтган хонадонларда “ҳайит йўқлови” каби исрофгарлик амалларини ҳалигача давом эттираётган айрим инсонлар топилади. Уларга ҳайит кунларини қандай ўтказиш борасида тушунтиришлар олиб бориш бизнинг зиммамиздаги вазифалардан биридир.


Қурбон ҳайити - улуғ байрамдир. Бу кунларда яна ҳам меҳрибон ва мурувватли бўлиб, етимлар бошини силаб, ёши улуғлар, касалманду муҳтожлардан хабар олинади, уларнинг кўнгилларига ҳам байрам шукуҳини олиб кирамиз. Бу кунда гина-кудратларни унутиб, кечиримли бўлишимиз мақсадга мувофиқдир.


Бу йил ҳам Қурбон ҳайити байрами муносабати билан мамлакатимизнинг барча ҳудудларида алоҳида тайёргарлик ишлари амалга оширилди. Масжидлар, диний марказ ва хонадонларда махсус тадбирлар ўтказилди. Ҳар йили бўлгани каби, бу йил ҳам юртимизда катта шодлик ва фараҳ билан кутиб олинадиган ушбу кун, халқимизнинг бирлиги, меҳр-оқибати ва бағрикенглигининг яна бир бор ёрқин ифодаси бўлди.


Аллоҳ таолодан сўраймизки, Қурбон ҳайити юртимизда тинчлик ва фаровонликда хайру баракали ўтсин!


Абдуқаҳҳор домла Юнусов, 

Тошкент шаҳар бош имом-хатиби

Мақолалар