Бир туйғу бор: асло сўнмайди. Бир ҳис бор: ҳеч қачон камаймайди. Бу Ватан туйғуси, юртга муҳаббат ҳиссидир. Мана шу туйғу, мана шу ҳисни ҳар доим қалбимизнинг тубтубида асраймиз. Илло, ҳар йили энг улуғ, энг азиз байрам арафасида бу туйғу, бу ҳис жўш ураверади. Сабаби...
Ватанни севиш туйғусини Аллоҳ таоло ҳазрати инсоннинг қалбига жо айлаган. Имом Ғаззолий раҳматуллоҳи алайҳ: «Одам Ватанини, гарчи у чўл бўлса ҳам, борича севади. Ватанга муҳаббат туйғуси – савқи илоҳий. Инсон ватанидан бошқа жойда хотиржам бўла олмайди», деган.
Энди дўппини ечиб, бир тафаккур қилиб кўрайлик. Шундай жаннатмонанд Ватанни эъзозламай бўладими? Ахир, бугунги дориломон, саодатли кунларни аждодларимиз орзу қилиб ўтишдику! Отабоболаримиз умид қилган кунлар, шукрки, бизга насиб этди.
Муқаддас динимизда Ватанни севиш имоннинг белгиси экани айтилади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам Маккадан Мадина шаҳрига кўчиб кетаётиб йиғладилар. Маҳзун ҳолда она шаҳри Маккага қайта-қайта қараб: “Қасамки, албатта, сен Аллоҳнинг энг яхши маконисан ва Аллоҳнинг энг маҳбуб шаҳрисан. Агар мени сендан чиқармаганида, асло чиқмасдим”, деганлар (“Фатҳул борий”).
Пайғамбаримиз она шаҳридан чиқиб кетишга мажбур бўлдилар. Лекин доим ўзлари туғилиб ўсган Макка сари талпинар эдилар. Аллоҳ таолонинг: «(Эй Муҳаммад!) Албатта, сизга (ушбу) Қуръонни фарз қилган Зот, шакшубҳасиз, сизни қайтиш жойига (Маккага) қайтарувчидир» (Қасас сураси, 85оят) ояти нозил бўлгач, таскин топдилар.
Мўътабар ҳадис китобларида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам сафардан қайтаётиб Мадина кўчаларини кўрган вақтларида туяларини ниқтаганлари келтирилган. Имом Ҳумайднинг ривоятида: “Мадинани севганларидан уловни ниқтардилар”, дейилган (Имом Бухорий ривояти).
Ибн Ҳажар Асқалоний раҳимаҳуллоҳ “Фатҳул борий фи шарҳи Саҳиҳил Бухорий” асарида ушбу ҳадисни шарҳлаб: “Бу ҳадис Мадина шаҳрининг фазлини билдириш билан бирга, Ватанни севиш зарурлигига ҳам ишора қилади”, деганлар.
Имом Заҳабийнинг “Сиярул аълом аннубало” китобида Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам ватанларини яхши кўрганлари келтирилган.
Фақат инсонгина эмас, балки ҳайвонлар ҳам ўз Ватани – инини ҳеч нарсага алишмайди.
Иброҳим ибн Адҳам раҳматуллоҳи алайҳ: “Мен Ватандан айрилиқдек оғир синовга дучор бўлмаганман” (“Ҳулятул авлиё”), деган.
Мухтасар айтганда, бугун Ватанимизда амалга оширилаётган улкан ислоҳотлар, бунёдкорлик ва ободонлаштириш ишларини фақат кўриш, кузатиш эмас, балки муносиб ҳисса қўшишимиз лозим. Ахир, доимо эзгу ишларнинг пайида бўлиш мўмин кишининг сифатику.
Эрдон ЭСОНОВ,
Тошкент шаҳридаги “Шайх Зиёвуддинхон” жоме масжиди имом-хатиби
Ҳидоят журналидан
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Имом Маҳдий розияллоҳу анҳу ҳақларида, айниқса, у кишининг охирзамонда чиқишлари борасида мусулмон уламолар орасида қадимдан кўпгина баҳслар ўтган, бу баҳсларнинг натижаси турлича бўлиб чиққан.
Шиа мазҳабидагилар Имом Маҳдийни «Маҳдий мунтазар», яъни интизор бўлиб турилган Маҳдий дейишади.
Аҳли сунна вал жамоа мазҳаби уламолари бу масалада ўзаро алоҳида баҳс юритганлар. Баъзи уламолар «Бу борада келган барча ҳадислар заифдир», деганлар. Бундай деганлар озчилик бўлиб, уларнинг энг кўзга кўрингани Ибн Халдундир.
Кўпчилик уламолар «Маҳдий розияллоҳу анҳу ҳақидаги ҳадиси шарифлар катта саҳобалардан, улуғ муҳаддислар томонидан ривоят қилинган», дейдилар. Бу ҳақдаги ҳадиси шарифларни Имом Абу Довуд, Термизий, Ибн Можа, Тобароний, Абу Яъло, Баззоз, Имом Аҳмад ибн Ҳанбал, Ҳоким ва бошқалар ривоят қилганлар.
Юқорида ана шу ҳадиси шарифлардан бир қисмини ўрганиб чиқдик. Уларнинг баъзиларида имом Маҳдий розияллоҳу анҳунинг исмлари очиқ-ойдин тилга олинган бўлса, бошқаларида ишора қилинган. Уларни солиштириб кўрадиган бўлсак, бир неча умумий хулосалар чиқаришимиз мумкин:
1. Охирзамон бўлганда Пайғамбар алайҳиссаломнинг оли байтларидан, ҳазрати Алий ва Биби Фотима розияллоҳу анҳумоларнинг ўғиллари Имом Ҳасан розияллоҳу анҳунинг наслидан Имом Маҳдий розияллоҳу анҳу чиқадилар.
2. Имом Маҳдий розияллоҳу анҳунинг чиқишлари қуйидагича бўлади: бир халифа вафот этгач, мусулмонлар ўртасида ихтилоф бўлади. Мадинадан бир киши Маккага қочиб чиқади. Унинг олдига Маккадан одамлар келиб, ўзи истамаса ҳам уни чиқариб, Рукн билан Мақом ўртасида унга байъат қиладилар. Ана ўша киши Имом Маҳдий розияллоҳу анҳу бўладилар.
3. Шомдан Имом Маҳдий розияллоҳу анҳуга қарши аскар юборилади. Ушбу юборилган аскарларни Макка билан Мадина ўртасидаги сайҳонликда ер ютади.
4. Одамларни ер ютганини кўриб, имом Маҳдий розияллоҳу анҳунинг олдига Шомнинг абдоллари – авлиёлари ва аҳли Ироқнинг яхшилари келиб, унга байъат қиладилар.
5. Сўнгра Қурайшдан тоғаси Бану Калблик бўлган киши чиқади. Имом Маҳдий розияллоҳу анҳу унга қарши аскар юбориб, уларга ғолиб келади. Кейин Имом Маҳдий розияллоҳу анҳу молни тақсим қилади.
6. Сўнгра Имом Маҳдий розияллоҳу анҳу одамлар орасида Набийлари соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатига амал қилади. Ер юзида Ислом қарор топади. Имом Маҳдий розияллоҳу анҳу жабр-зулмга тўлган ер юзини адолат ва инсофга тўлдиради.
7. Имом Маҳдий розияллоҳу анҳу молни сочади, уни санамайди. У кишининг даврларида мол-мулк кўпайиб кетгани, ўзлари сахий бўлганликлари учун шундоқ бўлади.
8. Имом Маҳдий розияллоҳу анҳу етти йил халифа бўладилар. Сўнг у киши вафот этадилар, мусулмонлар у зотнинг жанозасини ўқийдилар.
«Фитналар ва Қиёмат аломатлари» китобидан