Аввал хабар берганимиздек, бугун Тошкент шаҳри Олмазор туманида жойлашган “Исломобод” жоме масжидининг янги биносига илк ғишт қўйиш маросими бўлиб ўтди. Унда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари иштирок этиб, бир гуруҳ уламолар, ёши улуғ отахонлар билан биргаликда масжид пойдеворига тамал тошини қўйиб бердилар.
Тадбир давомида муфтий ҳазратлари оммавий ахборот воситалари, маросим иштирокчиларига юртимизда бўлаётган хайрли ўзгаришлар, динимизда ободлик ва покизаликка бўлган эътибор ҳақида сўзлаб, жумладан бундай дедилар: “Аллоҳ таоло юртимизга берган тинчлик-ҳотиржамлик неъмати туфайли барча соҳаларда бўлгани сингари диний соҳада ҳам катта ўзгаришлар бўлмоқда. Алҳамдулиллаҳ, юртимиздаги қайси жойга бормайлик, масжидларимиз мўмин-мусулмонларимиз билан обод. Мамлакатимизга келган хорижлик меҳмонлар масжид ва зиёратгоҳлар ободлиги, уларда яратилган шароитларни кўриб қойил қолишмоқда. Бундай имкониятлар, албатта, кўп жойларда йўқ. Яқинда юртимизда бўлиб қайтган Миср Бош имоми, Ал-Азҳар мажмуаси раҳбари шайх Аҳмад Муҳаммад Тоййиб ҳазратлари юртимизда бўлаётган ислоҳотларга таҳсин айтиб, Аллоҳ таоло ато этган бу неъматларга кўп шукр қилиш кераклигини айтдилар.
Мўмин-мусулмонлар динимизнинг ҳар бир кўрсатмаларига амал қилиши лозим. Шунда икки дунё яхшилигига эга бўладилар. Динимиз назокат, тозалик, поклик устига қўрилган. Пайгамбар соллаллоху алайхи васаллам: «Поклик иймоннинг ярмидир...», – деганлар (Имом Муслим, Имом Насаий, Имом Термизийлар ривояти).
Демак, мўмин-мусулмонлар кундалик турмуш тарзида озодаликка катта эътибор бериши, жумладан, масжидларни обод ва пок ҳолатда сақлаши лозим экан. Шунингдек, уйимиз, маҳалламизни озода тутсак, динимизга мувофиқ иш тутган бўламиз”.
Тадбир давомида масжид қурилишига ҳомийлик қилаётган, ўз ҳиссасини қўшаётганларга миннатдорчилик билдирдилар, йиғилганлар билан юртимиз тинчлиги, халқимиз фаровонлигини, эл-юртимизни турли офат ва касалликлардан асрашини сўраб хайрли дуолар қилдилар.
Масжид лойиҳаси миллий обидаларимиздан андоза олган ҳолда тўғри тўртбурчак шаклида қурилмоқда, – дейди “Mamur Project” корхонаси раҳбари Исҳоқжон Аҳмедов. – Масжид икки қават ва ертўладан иборат бўлиб, бир вақтнинг ўзида кўп одамни сиғдиради. Бошқа масжидлардан фарқли равишда баландлиги 54 метрли тўрт минорали ва 4 гумбазли бўлади. Унинг ёнида катта автотураргоҳ қад ростлайди. Қурилиш учун кетадиган барча маҳсулотлар ўзимида ишлаб чиқарилган, четдан олиб келишга хожат йўқ.
Ушбу масжидни мўмин-мусулмонларга ҳар томонлама қулай қилиб қуриш мақсадида Юртимиздаги кўплаб масжидлар ҳолатини ўргандик, – дейди “Исломобод” масжиди қуриши бошлиғи Муҳаммаджон Умаров. – Жумладан, масжидга намозхонлар сиғимини кўпайтириш, кириш эшикларида тирбандликнинг олдини олиш, таҳоратхоналарда навбат кутиш муаммоларни бартараф этиш учун масжидни кенг, эшиклари кўп, хонақоҳ ва ертўлаларни баландроқ қилиб қурмоқдамиз. Шунингдек, хавфсизлик жиҳатларига алоҳида эътибор бердик.
Бу йилги масжид томини ёпиб олишни режалаштирганмиз. Масжид 8 минг нафар намозхонга мўлжалланмоқда. Намозхонлар хонақоҳ, ертўла ва балконда ибодатларини адо этишлари мумкин. Аёллар учун алоҳида намозхона ва таҳоратхона бўлади. Қурилишни 2021 йил охирига қадар битиришни режалаштирганмиз, дейди “Эҳсон” фирмаси вакили Абдусалом Абдиқодиров.
Аллоҳ таоло ушбу масжид қурилишини хайрли ва баракали қилсин, унга ҳисса қўшаётганларга ажру савобини кўпайтириб берсин, юртимиз яна кўплаб масжидлар қурилишини насиб айласин.
Баҳриддин ХУШБОҚОВ,
ЎМИ Матбуот хизмати
Ал-Кисоий ал-Куфий 119/737 йил Куфада дунёга келган.
Тўлиқ исми: Али ибн Ҳамза ибн Абдуллоҳ ибн Баҳман ибн Файрузм ал-Кисоий ал-Куфий. Имом ал-Кисоий ёшлигида илм ўрганишга жуда интиларди, лекин бошланғич даврда муваффақият қозона олмасди. Бир сафар Қуръонни ёд олишда қийналгач, устозига: “Мен ҳеч нарсани ёдлай олмаяпман, чарчадим”, деди.
Устоз унга сабр қилишни ва Қуръоннинг баракасига ишонишни тавсия қилди. Шундан сўнг, Имом ал-Кисоий сабр билан ҳаракат қилиб, Қуръонни мукаммал ёд олди ва кейинчалик машҳур қироат имомларидан бири бўлди. Бу воқеа сабр ва меҳнатнинг самарасини эслатади.
Ҳаёти: Ал-Кисоий Куфада туғилган ва тилшуносликда ҳам, қироатда ҳам юқори мақомга эга бўлган. Ундан нега «Кисоий» деб ном олганлиги ҳақида сўрашганида у, – "чунки мен ҳажда кисода (кийимда) эҳром боғлаганман", деб жавоб берган экан. У асли форс бўлиб, Бани Асад қабиласининг қулларидан эди.
Илмий фаолияти: Унинг асосий устозлари Ҳамза ал-Куфий ва бошқа йирик қироатчилар бўлган. Бундан ташқари Куфа мактабини асосчиси ҳисобланади.
Муоз ал-Ҳарро ва Абу Жаъфар Руасийларда наҳвдан таҳсил олди. Улар-даги илмларни олиб бўлиб, улардан қониқмай қолгач, Басрага келиб Исо ибн Умар, Абу Амр ибн ал-Ало ва Ал-Халил ибн Аҳмаддан илм ўрганган. Қироатни эса Шўба ибн Ҳажжождан таълим олган.
У зот жуда кўп асарлар ҳам ёзган: "Китаб мухтасар фи ан-наҳв" (Наҳвга оид қисқа бўлган китоб), "Китаб ал-ҳудуд фи ан-наҳв" (Наҳвдаги ҳадлар оид китоб), "Китоб ал-қироат (Қироатга доир китоб)", "Китаб ал-адад (Сонларга доир китоб)", "Китаб ихтилаф ал-адад (Сонларнинг ихтилофига оид китоб)", "Китаб ал-ҳуруф (Ҳарфларга оид китоб)", "Китаб маоний ал-Қуръан (Қуръон маънолари ҳақидаги китоб)" каби кўплаб китоблар ёзган.
Наҳвдан Фарро унинг хос шогирдларидан ҳисобланади.
Кисоий 189/805 йил Рой шаҳрида вафот этган.
Маткаримов Нурмуҳаммад,
Ҳадис илми мактаби ўқитувчиси.