05 Ноябр, 2024, 04 Жумадул аввал, 1446
05 Ноябр, 2024, 04 Жумадул аввал, 1446
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай деб марҳамат қилади: “Ва сизларга сокинлик топишингиз учун ўзингиздан жуфтлар яратганлиги ва ораларингизда севги ва марҳаматни солиб қўйгани (ҳам) Унинг оят-белгиларидандир. Албатта, бунда тафаккур қиладиган қавмлар учун оят-белгилар бордир” (Рум, 21).
Инсонни эркак-аёлга ажратиб, жуфт яратишининг ўзи Аллоҳнинг биру борлиги, баркамол сифатлар соҳиби эканининг ёрқин далилидир. Доимо кўраверилгач, унга эътибор берилмайди, аммо эътибор ила тафаккур қилиб кўрилса, инсоннинг эркак ва аёллик ҳолати улкан мўъжизадир.
Аллоҳ таоло инсоннинг ўзидан унга жуфт яратиб беришни “сокинлик топишингиз учун” демоқда. Дарҳақиқат, эркак фақат аёлдангина сокинлик, ором, осойишталик ва тинчлик топади. Шунингдек, аёл ўзига керак сокинликни эркакдан топади.
“...ва ораларингизда севги ва марҳаматни солиб қўйгани...”
Аллоҳ таолонинг Ўзи эр билан хотиннинг орасига севги, меҳр-муҳаббат, раҳм-шафқат солмаса, улар бир-бирларининг баъзи камчиликларини, қийинчиликларни кўтара олармидилар? Чидаб, бирга яшармидилар?
Эркакнинг танасини, аъзоларини, руҳиятини, ҳаттоки энг кичик ҳужайраларигача ўзига хос қилиб яратган ким? Аёлнинг танасини, аъзоларини, руҳиятини, хаттоки кичик ҳужайраларигача ўзига хос қилиб яратган ким? Ҳа, уларни бир-бирига сокинлик, меҳр-муҳаббатли бўладиган, ўзаро келишиб дунёни обод қиладиган этиб яратган зот қудратли Аллоҳ таолодир.
“Албатта, бунда тафаккур қиладиган қавмлар учун оят-белгилар бордир”.
Модомики, Аллоҳ таолонинг Ўзи эр-хотиннинг ўртасига меҳр-муҳаббат солишини очиқ айтган экан, эр ҳам ўз хотинига уни яхши кўришини очиқ айтишида ҳеч бир монеълик йўқ. Қолаверса, бу нарсанин очиқ айтиш ўртадаги муҳаббатни яна ҳам кучайтиради. Бу борада Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳам: “Бир киши бир биродарини яхши кўрса, унга яхши кўришини айтиб қўйсин” деб марҳамат қилганлар. Бухорий, Абу Довуд, Термизий ва Насоийлар ривоят қилишган.
Ҳадиси шарифда биродарга яхши кўришни айтишга буюрилганидан кейин ўз аёлига бу гапни айтиш яна ҳам муносиброқдир. Зеро, киши ўз аёлига унга бўлган меҳру муҳаббатини билдириб қўйса, бу нарса аёлнинг қалбидаги эрига бўлган меҳр, ишонч, ҳурсандчилик, хотиржамлик каби туйғуларни яна ҳам зиёда қилади. Бу борада Пайғамбар алайҳиссаломнинг ўзлари бизларга ёрқин намунадирлар.
У зотдан “Инсонлардан кимни кўпроқ яхши кўрасиз?” деб сўралганда, у зот алайҳиссалом “Оишани” деб жавоб берганлар. Бухорий ривояти.
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳар кунларини биттадан аёллари учун тақсим қилар, улар ўртасида адолат билан иш тутар ва: “Эй Аллоҳим, бу ўзим эга бўлган нарсадаги тақсимимдир. Сен эга бўлиб, мен эга бўлмаган нарсада эса, мени маломат қилмагин” деб дуо қилар эдилар”. Тўртовлари ривоят қилишган.
Ҳадисдаги “Сен эга бўлиб, мен эга бўлмаган нарса”дан мурод эса, севги, меҳр ва муҳаббатдир.
Ҳа, инсон зоҳирий ишларни тасарруфини қилиши мумкин. Аммо қалбга, ҳиссиётга боғлиқ ишлардаги эгалик эса, фақат Аллоҳ таолонинг қўлидадир. Шунинг учун ҳам Пайғамбаримиз “Аёлларимнинг барчасига адолат қилишга ҳаракат қиламан, бунга кучим етади. Аммо, муҳаббат борасида ҳаммаларини бирдай севолмайман. Улардан фақат битталарини севаман, холос”, деган маънода Роббиларига дуо қилмоқдалар.
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам биринчи аёллари бўлмиш Хадича розияллоҳу анҳони вафотларидан кейин ҳам жуда кўп эслар эдилар. Хадича онамиз Расули акрам соллаллоҳу алайҳи васаллам Оиша розияллоҳу анҳога уйланишларидан уч йил аввал вафот этган эдилар. Пайғамбаримиз биринчи аёлларини эслаганларида “Менга унинг муҳаббати берилди” деб айтар эдилар. Ибн Абдулбарр ривояти.
Демак, биз ҳам юқоридаги оят ва ҳадислардан келиб чиқиб, жуфту ҳалолимизга унга бўлган меҳру муҳаббатимизни билдириб қўйсак, ҳам савобга эга бўламиз, ҳам оиламизнинг янада фаровонлиги сари катта қадам ташлаган бўламиз.
Аллоҳ таоло юртимиздаги барча оилаларни фазилатли, намунали, исломий ҳамда мустаҳкам оилалардан бўлишини насиб этсин. Омин!
Нозимжон Ҳошимжон
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Шаҳодат ортиқ гапирмади. Бу вазиятда на гапирган ғолиб ва на жим турган. Чунки айтилмаса ҳам, эслатилмаса ҳам маълум ҳолатлар бор. 15 йиллик оила учун йўқчилик янгилик эмас. Рўзғорга у керак, бу кам. Энди бутладинг, десанг маиший тўловлар мўралаб туради. Аранг қутилдим десанг, кимдир касал бўлиб, дори-дармон ойликнинг шўрини қуритади. Мактабга пул, боғчага тўловни кечиктирмай етказилади. Мабодо, кимдир туғилиб, яна кимдир тўй қилса, ўша ой рўза тутишга тўғри келиб қолади. Кундалик бензинни умуман истисно қилиб бўлмайди. Нон ейишмаса ҳам, машинани оч қолдириш “гуноҳ”! Машинасиз киракашлик касод бўлади. Оиланинг асосий таъминот жабҳаси шикастланади. Шаҳодатнинг сиртқи ўқишининг контракти мутлақо оила харажатларига киритилмаган. Уни тўлаш тугул, ўйлаш одамни азоблайди-ку… Хуллас, бировдан олдин-бировдан кейин.
Шукр-ки, Шаҳодат Худо тавфиқ ва фаросат билан сийлаган аёллардан. Борига шукр, камига сабр қилади. Эртасига бир тишлам нони қолмаса ҳам, дуо ва таваккулни хаёлан қозонга солиб, эринмай қайнатади. Шира тортиб кетгунча қайнатади-да, намаги учун икки қатра кўз ёшни ҳам канда қилмайди. Бу “мазали таом” таъмини бойлар, ўзига тўқлар қидириб топа олмайдилар. Бунақа кўз ёшлар ва дуоларга қоришган “хаёлий таомлар”ни синиқ қалб соҳиблари қойиллатадилар-да!
Одатий кунлардан бири эди. Шаҳодат ҳамёнига қаради. 50 минг сўм пули қолибди. Ойликкача ҳали анча бор. Қарзларига берай деса, урвоқ ҳам бўлмайди. Қачондан бери кўнглидан бир гап ўтади: “Мана, неча йилдан бери бўлак яшаймиз. Ўзингдан орттириб, бировга эҳсон қилишга қурбинг етмайди. Лекин эҳсон қилиш учун бой бўлиш шарт эмас-ку, тўғрими? Озгина нарса ҳам катта ажр олиб келиши мумкин. Қулоғимга чалинганди, яқин кунларда қайнота отажоним қозон кабобми, тўй ошими, нимадир тансиқ таом истаб тургандилар-да… Шу бор 50 минг сўмимни ўғилларига берсам, бирор яхши таом олиб борсалар-у, шу жума адажонни дуоларини олсак. Рўзғор бу 50 билан на камайиб, на кўпайиб қолмайди. Дуо тагида қолармидик…”. Каллага яхши фикр келганда иккиланмай, отни қамчилади-да, ишга кетишаётганда турмуш ўртоғига ўша охирги 50 мингни чиқариб, “кичик эҳсонча” қилишини илтимос қилди. Бурҳон, севинди оқила аёлидан. Ҳам куюнди қўли калталигидан. Ҳа, майли, шунисига ҳам шукр, кўп шукр.
Шаҳодат ўша 50 мингни берганидан бирам севинди, бирам осмонларда учди-е. Худди осмон ҳам кулиб, дов-дарахтлар қарсак чалгандай бўлди. Ахир ўзи муҳтож, эҳсон олишга энг ҳақли бўлганинг бир ҳолатда, эҳсон қила олиш нақадар бахт! Яна ота-онангга-я.
Бу кўтаринкилик Шаҳодатнинг ишида ҳам давом этди. Компьютерида ҳисоб-китобини зоҳиран хотиржам кўриниб бажарса-да, руҳи танасига сиғмай яйраб кетарди.
Хонаси эшиги тақиллади. Уни сўрашди. Дарров ишлаётган ҳисоботини сақлаб қўйди-да, ташқарига чиқди. Бошқа бўлимдаги ҳамкасби экан. Уни кўриб яна хурсанд бўлди. Ораларида самимий дўстлик, бирдамлик бор. Жума куни тўғри уни келиб йўқлаб турибди. Ҳамкасби Шаҳодатни ортиқча вақтини олмади. Қўлини унинг қўлларига қўйди ва буклади. Очма ва қайтарма дегани бу. “Илтимос, буни олинг. Ёки сизга, ё бўлмаса бошқа қизга беришим керак эди. Аллоҳ мени тўғри хонангизга бошлади. Сизга келавердим. Бу сизга бериб юборилган эҳсон. Биласиз, контрактингиз бор. Шуни тўлаш учун, иншааллоҳ етади”, деди-да, тезда ўз бўлими томон юриб кетди. Шаҳодат тўсатдан содир бўлган бу ишдан раҳмат, дейишга ҳам улгурмади. Букланган қўлларини очди: 500 $ экан. Ҳақиқатда контракти учун шунча пул керак эди. Тўлаш учун нима қилишини, кимдан қарз олишини билмай гирён юрган эди. Ажабо, буниси қизиқ бўлди-ку. Эрталабдан охирги 50 мингини эҳсон қилувди. Кўп вақт ўтиб улгурмасидан, ўзига юз баробар бўлиб қайтиб турибди-я! “Ё, Робб, шукр, кўп шукр. Эҳсонга илҳомлантирганинг учун. Бизни ҳам, уларни ҳам, етказувчини ҳам. Сен шундай Зотсан-ки, яхшилик ва карамда ҳеч кимни ўзингдан ўздирмайсан. Мен раҳматинг қаршисида маст, қудратинг олдида лолман”, дея икки яноғи ҳўл бўлди. Ич-ичидан берганни ҳам, етказганни ҳам дуо қилди. Уларни ота-оналарини алоҳида эслади…
Бундай воқеалар ҳаётимизда ҳар қадамда учраб туради. Қаҳрамонларни эҳтимол сиз ҳам танирсиз. Гоҳо олувчи, гоҳо берувчи, гоҳо курьер қиёфасида намоён бўласиз. Беринг, кам деб ҳисобламанг. Беролмасангиз берувчиларни йўллаб қўйинг. Сиз билган муҳтожларни улар билмаслиги мумкин. Аллоҳ таоло наздида эҳсонни катта-кичиги бўлмайди. Ахир 50 мингни танлармидингиз ёки 500 $ !?
ТИИ “Ҳадис ва Ислом тарихи фанлари” кафедраси
катта ўқитувчиси Н.Саидакбарова
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа