Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
16 Январ, 2025   |   16 Ражаб, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:23
Қуёш
07:46
Пешин
12:38
Аср
15:39
Шом
17:23
Хуфтон
18:41
Bismillah
16 Январ, 2025, 16 Ражаб, 1446

Миср бош имоми Шайх Аҳмад Тоййиб: Бизнинг руҳимиз Маккаи Мадинага интилса, ақлимиз Самарқандга ошиқади!

3.03.2020   1993   2 min.
Миср бош имоми Шайх Аҳмад Тоййиб: Бизнинг руҳимиз Маккаи Мадинага интилса, ақлимиз Самарқандга ошиқади!

Миср бош имоми, Шайх Аҳмад Тоййиб ҳазратлари бошчилигидаги делегация Самарқанд шаҳридаги “Чокардиза” қабристонида жойлашган улуғ аллома Имом Мотуридий мақбарасини муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари ҳамроҳлигида зиёрат қилдилар. Ташриф чоғида Шайх Аҳмад Тоййиб ҳазратлари ушбу олимга юксак эҳтиромини кўрсатиб шундай деди:

– Бизнинг руҳимиз Маккаи Мадинага интилса, ақлимиз Самарқандга ошиқади. Чунки Самарқанд илм-маърифат маркази ҳисобланади. Мен бу муборак гўшани зиёрат қилар эканман, имом Мотуридийга эҳтиром сифатида қад ростлаган мақбара ва атрофидаги ободончиликни кўриб, жуда хурсанд бўлдим. Келажакда бу юртда ётган бошқа олимларни ҳам эъзозлаб, уларга алоҳида мақбаралар қурилиши ҳақидаги Самарқанд вилояти ҳокимининг сўзлари мени жуда ҳам қувонтирди. Олимларга бўлган бундай эътибор – Ўзбекистон заминига, албатта, қут-барака ва файз олиб келади.

 

 

Шундан сўнг меҳмонлар Имом Бухорий мажмуаси зиёратгоҳига ташриф буюрдилар. Меҳмонларга муҳтарам Президентимиз ташаббуслари билан Имом Бухорий ҳазратларининг ислом оламидаги ўрни ва нуфузига мос равишда мажмуанинг янгидан барпо этилиши режалаштирилаётгани ҳақида маълумот берилди. Шайх Аҳмад Тоййиб ушбу ташаббус алломага нисбатан кўрсатилган муносиб ва улуғвор қадам эканини мамнуният билан эътироф этди.

Сўнг мартабали меҳмонлар Самарқанд шаҳрида бунёд этилган Ҳадис илми мактабида бўлиб, талабаларнинг дарс машғулотлари жараёнлари билан яқиндан танишдилар. Шайх Аҳмад Тоййиб ташрифи чоғида ушбу таълим даргоҳида таҳсил олаётган талабалардан келажакда буюк олимлар ва улуғ уламолар етишиб чиқишига умид билдириб, Ўзбекистон раҳбари томонидан тақдим этилган ушбу маскан мазкур мақсадни амалга ошириш учун жуда яхши имконият эканини алоҳида қайд этди.

Ўз навбатида, ушбу мактабда дарс бераётган мисрлик малакали устозларга ўзларининг бор илм-маърифатларини ушбу таълим даргоҳидаги талабаларга ўргатиб, улуғ олимларнинг етишиб чиқишида ўз ҳиссаларини қўшишларини таъкидлади.

Ташриф чоғида меҳмонлар Ҳадис илми мактабида яратилган шарт-шароитлар, ўқув хоналари, ахборот ресурс маркази ва спорт билан шуғулланиш учун ҳозирланган имкониятлар билан яқиндан танишдилар. Талабалар илм олишлари, мазкур йўналишда олим бўлиб етишишлари учун барча қулайликларни ҳозирлаб берган Давлат Раҳбарининг эзгу саъй-ҳаракатлари, албатта, яқин келажакда ўз самарасини беришига ишонч билдирди.

Миср бош имоми, Шайх Аҳмад Тоййиб ҳазратларининг юртимизга ташриф давом этади.

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Ўзбекистон янгиликлари
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Ҳукм чиқаришда ҳадиснинг аҳамияти

16.01.2025   67   2 min.
Ҳукм чиқаришда ҳадиснинг аҳамияти

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Ҳазрат Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам Қуръони каримнинг шарҳловчиси сифатида ҳукм чиқариш ваколатига эга эдилар. Шунга биноан ҳадис ҳукм чиқариш бўйича икки асосий соҳани қамраб олади.
Биринчи соҳа: Қуръони каримда зикр этилган ҳукмларни ёритиб бериш.
Иккинчи соҳа: Қуръони каримда  кўрсатилмаган масалаларни ҳукм шаклида белгилаш.
Биринчи соҳада ҳадис Қуръони карим оятларини тафсир қилади. Умумий маънога эга бўлганини хослаштиради, яъни унга хусусий маъно беради, мутлоқ, яъни, қайд ва шартсиз оятларни қайдлайди. 
Шу ўринда баъзи бир мисоллар келтириб ўтамиз. Қуръони каримда “Намоз ўқинглар” деб амр қилинган. Лекин намозларнинг сони, сифати, ракъатларининг сони Пайғамбаримиз алайхиссалом томонидан белгиланган ва амалда кўрсатиб берилган. Бу эса мужмал иборани изоҳлаш мисоли.
Умумий мазмунни хос қилиш учун мисол. Қуръони каримда мерос тизими умумий маънода келган. Яъни мерос қолдириш ва мерос олиш ҳуқуқи берилган. Лекин Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам мерос олиш учун дин бирлиги, қотил бўлмаслик ва қул бўлмасликни шарт қилиб қўйиб уни хослаштирганлар. Масалан, ўз отасини ўлдирган ёки ноҳақ йўл билан унинг ўлимига сабаб бўлган фарзанд отасидан мерос олиш хуқуқидан маҳрум бўлади.
Иккинчи соҳа бўйича ҳадисга тегишли масалалар. Зарурат чоғида Қуръони каримда айтилмаган бирон бир янги ҳукмни ҳадис ҳукм қилиб белгилаб беради. Бу ўринда айрим ҳукмлар Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламдан махфий ваҳий ёки илҳом орқали содир бўлган ва баъзилари у зотнинг ижтиҳодлари ва шахсий фикрларидан келиб чиққан. Албатта, Пайғамбаримиз алайҳиссалом ижтиҳод қилишда ҳам ислом руҳи ва фалсафасини назарда тутар эдилар.
Бу ўринда кўп мисоллар бериш мумкин. Масалан, момога меросдан олтидан бир ҳисса бериш, никоҳ битимининг тўғри бўлиши учун гувоҳлар шартлиги, бадан аъзолари хун баҳосини белгилаш каби ҳукмлар киради.
Ислом шариатида ҳадисларнинг ўрни аҳамиятли экани кўриниб турибди. Ҳукмлар фақатгина Қуръони каримнинг ўзидан олинмайди. Қуръони каримда келган кўпгина ҳукмлар тафсилотини билиш учун ҳадислар муҳим аҳамият касб этади. Балки шаръий ҳукмларнинг бир қанчаси ҳадислар орқали келиб чиққан экан.     

Ойбек Ҳошимов,
Ҳадис илми мактаби ўқитувчиси.


 

Мақолалар